دیروز هم مصادف با هفتمین روز از ماه مهر بود، که روز آتش‌نشانی و ایمنی نامگذاری شده است تا بار دیگر به یاد آوریم که حتی برخورداری از بالاترین سطح رفاه از زندگی نیز بدون برخورداری از ایمنی و امنیت خاطر چندان ارزشی ندارد. روز آتش‌نشانی مجالی برای قدردانی از دریادلانی فراهم می‌آورد که به آتش می‌زنند تا جان انسانی را نجات دهند. اما در همین حال فرصت مغتنمی است برای دست‌اندرکاران اصلی تامین ایمنی جامعه که مطالباتشان را به گوش متولیان امر برسانند و بگویند که در مقایسه با همکارانشان در کشورهای توسعه یافته چگونه با دستانی تقریبا خالی به نبردی نابرابر و جنگی نامتقارن با انواع حوادث مترقبه و غیرمترقبه وارد می‌شوند.
روز آتش‌نشانی امسال نیز بر همین منوال گذشت، به‌طوری که در طول هفته گذشته هر روز چند خبر روی خروجی خبرگزاری‌ها منتشر می‌شد تا از کمبودهای آتش‌نشانان به‌ویژه در شهرستان‌های کشور خبر دهد؛ کمبودهایی که گاه چنان عجیب به‌نظر می‌رسد که باورکردنش را دشوار می‌‌سازد. آنچه در ادامه می‌خوانید مروری است بر چند خبر از قول مقام‌های مسئول در شهرستان‌های کشور که هنوز یک هفته از زمان انتشار اظهار نظرهایشان نگذشته است.
آتش‌نشانی بدون دستگاه بالابر
بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی است. از این‌رو می‌توان گمان کرد که امکانات این شهر در مقایسه با دیگر نقاط استان کامل‌تر و پیشرفته‌تر باشد. با این حساب، اگر آتش‌نشانی بیرجند از دستگاه بالابر که جزو تجهیزات ضروری این حرفه در مکان‌هایی با ساختمان‌های بلندمرتبه محسوب می‌شود، محروم باشد وضع سایر نقاط این استان تازه تاسیس ناگفته پیداست. حال بخوانید از قول مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی بیرجند که می‌گوید سازمان آتش‌نشانی بیرجند به‌دلیل کمبود اعتبارات و هزینه بالا از داشتن دستگاه بالابر محروم است.به گزارش فارس، علی حسینی اضافه می‌کند: «هزینه خرید یک دستگاه بالابر 33 متری بالغ بر 5/1 میلیارد تومان است که امید است این اعتبار از سوی شهرداری و اعتبارات سفر سوم دولت تأمین شود.» به گفته وی، ستاد حوادث غیرمترقبه استان قول داده است تا آبان ماه برای خرید این دستگاه اقدام کند.
حسینی با بیان اینکه وجود بالابر و آکسور نجات مهم‌ترین نیاز آتش‌نشانی این شهرستان است، ادامه می‌دهد: «این سازمان از سال گذشته نظارت بر ایمنی ساخت و ساز واحدهای ساختمانی را در دستور کار خود قرار داده است. براین اساس اکنون ساختمان‌های بالای 4 طبقه در شهرستان بیرجند به سامانه فایرباکس در هر طبقه مجهز شده‌اند و در تمام مجتمع‌های مسکونی در حال ساخت نیز علاوه بر این سامانه، شیر هیدرات تعبیه می‌شود.»
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی بیرجند تصریح می‌کند:«در این مدت 371 تاییدیه پروانه ساختمان مسکونی، 57 تاییدیه پروانه ساختمان مرتفع و 37تاییدیه پروانه ساختمان تجاری، از سوی این سازمان صادر شده است.»
ضرورت ساخت 18 ایستگاه
قم یکی از 10 کلانشهر ایران محسوب می‌شود که جمعیتی یک میلیونی را در خود جای داده است. افزون بر این، به‌دلیل قرار گرفتن حرم حضرت معصومه(س) در این کلانشهر، قم پس از مشهد، دومین شهر مذهبی ایران به شمار می‌رود که هر سال از چند میلیون نفر از عاشقان اهل‌بیت(ع) پذیرایی می‌کند. فعالیت 12 ایستگاه آتش‌نشانی در این شهر درحالی که براساس استانداردهای جهانی باید به ازای هر 50 هزار نفر یک ایستگاه آتش‌نشانی وجود داشته باشد، از کمبود در زمینه تاسیسات مرتبط با مقوله ایمنی در این شهر حکایت می‌کند. مدیرعامل آتش‌نشانی و خدمات ایمنی قم با یادآوری جمعیت ثابت و سیار این کلانشهر خاطرنشان می‌کند: «قم نیازمند 30 ایستگاه آتش‌نشانی است و هنوز تا رسیدن به این تعداد فاصله زیادی وجود دارد که تا رسیدن به میزان استاندارد هنوز 18 ایستگاه دیگر مورد نیاز است.»
به گزارش مهر، علیرضا عسگری با تاکید بر اینکه مهم‌ترین هدف سازمان آتش‌نشانی شهرداری قم حفظ جان و مال شهروندان، زائران و مجاوران حرم حضرت‌معصومه(س) در شهر قم است، یادآوری می‌کند: «در ایام نوروز امسال با توجه به ورود زائران به استان، برای تامین ایمنی در محل‌های پرخطر و پرترافیک اطراف حرم مطهر، مسجد مقدس جمکران و بستر رودخانه قم، ماموران آتش‌نشانی 37 هزار و 94 نفر ساعت فعالیت کردند. همچنین در سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) 2864نفر ساعت و در نیمه شعبان نیز 8884 نفر ساعت نیرو مستقر شد.»عسگری همچنین با اعلام اینکه قم، استان معین شهر تهران در مواقع بحرانی در نظر گرفته شده است، می‌گوید: «واقعیت این است که در مواقع بحرانی مثلا زلزله با توجه به اینکه قم در نزدیکی شهر تهران و روی گسل آن قرار دارد، پس لرزه‌های آن قم را نیز در بر می‌گیرد و با توجه به گستردگی بافت فرسوده در شهر، کمک‌رسانی به شهروندان قمی نیز مشکل خواهد بود چه برسد به شهر همجوار.»
کمبود 150 نیروی عملیاتی
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی همدان نیز از دیگر مسئولانی است که فرارسیدن روز آتش‌نشانی را فرصت مغتنمی برای بیان کمبودهای حوزه کاری‌اش می‌یابد و در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام می‌کند که سازمان آتش‌نشانی همدان با کمبود 150نفر نیروی عملیاتی مواجه است.رضا عسگری می‌افزاید: «اکنون 100 نفر نیروی عملیاتی در سازمان آتش‌نشانی همدان فعال هستند که با توجه به تعداد ایستگاه‌های موجود، سازمان آتش‌نشانی همدان با کمبود نیروی عملیاتی مواجه است چون براساس تعداد ایستگاه‌ها باید 250 نفر نیروی آتش‌نشان داشته باشیم.» به گفته وی، برای جبران کمبود نیروی سازمان آتش‌نشانی همدان درخواست داده شده است تا مجوز صادر شود.مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی همدان جزو معدود مسئولان آتش‌نشانی در کشور است که آمارهای امیدوار‌کننده‌ای نیز برای ارائه دارد و از انطباق برخی شاخص‌های آتش‌نشانی همدان با استانداردهای جهانی سخن می‌گوید.
عسگری توضیح می‌دهد: طبق استاندارد جهانی به ازای هر 50 هزار نفر باید یک ایستگاه آتش‌نشانی وجود داشته باشد که با این حساب تعداد ایستگاه‌های آتش‌نشانی همدان متناسب است. در همدان 10 ایستگاه آتش‌نشانی فعال هستند که با آمار جهانی مطابقت دارد. وی با بیان اینکه در سازمان آتش‌نشانی همدان 37 دستگاه خودرو ویژه عملیاتی سبک و سنگین اطفای حریق و امداد و نجات وجود دارد، اضافه می‌کند: «طبق استاندارد جهانی مدتی که باید از زمان تماس تا زمان حضور در محل حادثه طی شود 3 دقیقه است که میانگین زمان رسیدن آتش‌نشانان به حادثه در همدان 3 دقیقه و 20 ثانیه است.» عسگری تصریح می‌کند که در 2سال گذشته اعتبارات خوبی به سازمان آتش‌نشانی همدان اختصاص یافته که با این اعتبارات 16 خودروی جدید آتش‌نشانی وارد ناوگان این سازمان شده است.
آتش‌نشانی در مناطق صعب‌العبور
تنها 5 روز به فرارسیدن روز آتش‌نشانی نمانده بود که خبرگزاری‌ها از وقوع آتش‌سوزی گسترده در منطقه حفاظت‌شده گنو واقع در استان هرمزگان خبر دادند. گنو که یکی از مناطق اصلی شبکه جهانی ذخیره‌گاه‌های «زیست‌کره» به شمار می‌آید، در شمال غربی شهر بندرعباس واقع شده است. این منطقه متشکل از پیکره‌ای کوهستانی است که در گستره‌ای از دشت‌ها و تپه‌ماهورهای باز قرار گرفته است.
با این حال، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست هرمزگان ساعتی پس از آغاز آتش‌سوزی اعلام می‌کند که در هرمزگان هیچ وسیله‌ای اعم از بالگرد‌های آبپاش برای کنترل آتش در مناطق صعب‌العبور وجود ندارد.به گزارش فارس، مجید وفادار با بیان اینکه تجهیزات اطفای حریق گروه اعزامی شامل امکانات ابتدایی از جمله بیل و اره بوده است، تصریح می‌کند: «در پی تماس‌هایی که با آتش‌نشانی بندرعباس گرفتیم، مسئولان سازمان اعلام کردند که امکان تردد خودروهای آتش‌نشانی در این منطقه وجود ندارد و امکانات فعلی جوابگو نیست.»
وی می‌افزاید: «از ساعت‌های نخست اطلاع از حادثه تا وقتی که آتش مهار شد، پیگیری‌های زیادی از طریق تماس با ستاد حوادث غیرمترقبه استان، جمعیت هلال‌احمر، سپاه، نیروی دریایی و حتی جهاد کشاورزی با هدف دریافت کمک برای مهیا کردن یک فروند بالگرد انجام دادیم، اما تجهیزات امدادی چندانی در اختیار ما قرار نگرفت.» اخبار ناامید‌کننده و گاه شگفت‌آور درباره کمبود تجهیزات و نیروی انسانی در آتش‌نشانی‌های سراسر کشور به همین جا ختم نمی‌شود؛ به‌طوری که می‌توان فهرست بلندبالایی از آنها را به آسانی گرد آورد. در چنین وضعی سخن گفتن از میزان انطباق با استانداردهای جهانی حتی در برخی از مراکز استان‌ها تا حدودی فانتزی به‌نظر می‌رسد.