حتی گاهی اوقات راضی می‌شویم برای خرید کالاهایی که علامت استاندارد دارند، هزینه‌ای چند‌برابر دیگر کالاهای مشابه که فاقد این علامت هستند، پرداخت کنیم، اما در مقابل خیال‌مان راحت است که آن‌چه خریده‌ایم، بی‌عیب و نقص و مطابق با علم روز ساخته شده و حالا حالاها عصای دست‌مان است.
اما استانداردها فقط مربوط به اجناس و کالاها نمی‌شوند و گاهی موضوعاتی مهم‌تر و کلان‌تر برای رسیدن به شرایط ایده‌ال، استانداردهایی را به خود اختصاص می‌دهند. خدمات ایمنی و آتش‌نشانی نیز یکی از این موضوعاتی است که استانداردهایی را در خصوص تعداد ایستگاه‌ها، علوم و متد روز، فاصله زمانی رسیدن تا محل حادثه و... دارد. در این گزارش مقایسه‌ای بین عملکرد سازمان آتش‌نشانی تهران با استانداردهای روز خواهیم داشت.
زندگی کردن در یک شهر تاریخی با ساختمان‌های قدیمی و آثار باستانی چندهزارساله که حکایت از هویت اصیل ایرانی دارند، قطعا لذت‌بخش است. کوچه‌باغ‌ها و خیابان‌ها و دروازه‌هایی که گذشتگان ما از آن‌ها می‌گذشتند و خاطره‌هایی که بر طاق‌های ساخته دست معماران چیره‌دست و طرح‌های سنتی آن‌ها به‌جا مانده و نقوشی که بر تخته‌سنگ‌های خاطره از آداب و رسوم زندگی گذشتگان روایت می‌کنند.
گرچه انسان‌ها با گذشت عمر به مرگ و نابودی نزدیک می‌شوند، اما ساختمان‌ها و بناهای کاهگلی و آجری تاریخی با گذشت زمان زنده‌تر می‌شوند و زبان به بیان خاطرات سال‌های دور می‌گشایند. اما قطعا درون‌شان به سلامت برون‌شان نیست و هر دم به تلنگری محتاجند تا خستگی سال‌ها از تن‌به‌در کرده و فرو‌ریزند.
از این رو برخی کوچه‌ها و خیابان‌ها و ساختمان‌های پایتخت را هم‌چون چینی بندزده‌ای می‌توان تصور کرد که با حوادث کوچک و بزرگ علاوه‌بر خود برای محیط اطراف‌شان نیز خطر بزرگی محسوب می‌شوند و داشتن شهری امن مستلزم نوع خاصی از ایمنی است. در این میان همسو و همپا شدن با استانداردهای جهانی در عملیات امداد و نجات برای ایمنی کلان‌شهر تهران حرف اول را می‌زند.
ناجیان همرنگ و همسطح در سراسر جهان
شاید پول درآوردن برای هر انسانی از اهمیت بالایی برخوردار باشد. پول برای خرید خانه، ویلا، اتومبیل، لباس‌های رنگارنگ و سفرهای دور و نزدیک. پول برای ما همیشه مهم بوده برای این‌که زندگی کنیم، اما وقتی پای جان‌مان به میان می‌آید، این برگه‌های کاغذی، تمام ارزش خود را از دست می‌دهند.
جان ما انسان‌ها هر روز در معرض خطرات مختلفی قرار می‌گیرد. تصادف، جنگ، بیماری‌های جسمی و روحی، حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله و صاعقه، آتش و آوار و... خطراتی‌اند که کنترل آن‌ها از دست ما خارج است و افرادی باتجربه را به میدان می‌خواند. افرادی که حاضر باشند جان خود را برای حفظ جان همنوعان‌شان به‌خطر بیاندازند.
هر روزه در سراسر جهان هزاران حادثه و اتفاق رخ می‌دهد که ماموران آتش‌نشانی با علوم و فنون مشابه و هم‌چنین ابزار و امکانات یک‌دست و لباس‌های یکرنگ به داد همنوعان خود از هر نژادی می‌رسند. آن‌چه همه این مردان و زنان سرخ‌پوش را در سراسر جهان در یک‌صف قرار می‌دهد، اساس‌نامه و استانداردی واحد است. تعداد ایستگاه‌ها در هر شهر، فاصله ایستگاه‌های آتش‌نشانی از یکدیگر، امکانات و ابزار و خودروهای نجات، تعداد ماموران آتش‌نشانی، مدت‌زمان رسیدن به صحنه حادثه و... از جمله این استانداردها به شمار می‌روند.
خانه‌های قدیمی را مقاوم کنیم
امکانات، تعداد و موقعیت جغرافیایی ایستگاه‌های آتش‌نشانی در هر شهر و کشوری به سازه‌ها و بافت شهری آن منطقه بستگی دارد. کلان‌شهر تهران با انبوه سازه‌های قدیمی و بافت تاریخی، ویژگی‌های متفاوتی را در نوع حوادث و خطرات دارد.
ساختمان‌های قدیمی شهر تهران، احتمال وقوع حوادثی از جمله نشت گاز و آتش‌سوزی به خاطر لوله‌کشی‌های فرسوده، ریزش و آوار شدن ساختمان به دلیل استفاده از آجر و عدم‌بهره‌مندی از معماری مدرن و ضد‌زلزله، تخریب لوله‌های آب، سیم‌کشی و توزیع برق و... که هر کدام احتمال شدت حوادث را در خطرات و بلایای طبیعی چندین برابر می‌کند.
بنابراین پیشنهاد یا توصیه سازمان آتش‌نشانی به شهروندان تهرانی، بازسازی و مقاومت‌سازی ساختمان‌های محل سکونت یا تجارت‌شان و مهم‌تر از همه استانداردسازی این سازه‌هاست. به نظر کارشناسان آتش‌نشانی، معماری برگرفته از علم روز و استفاده از سیستم ضد‌زلزله و مقاوم‌سازی ساختمان درصد زیادی از دامنه خطرات و بلایای طبیعی را کاهش می‌دهد.
از طرفی نگرانی مسئولان این سازمان از بابت سیستم تامین آب خودروهای آتش‌نشانی است که به‌وسیله آب شهری تغذیه می‌شوند. این در حالی است که اگر حادثه‌ای، آب شهری را نیز تحت‌تاثیر قرار دهد، آتش‌نشانان قادر به اطفای حریق نخواهند بود.
هر 50هزار نفر یک‌ایستگاه آتش‌نشانی
طبق استانداردهای جهانی، به ازای هر 50هزار نفر یک‌ایستگاه آتش‌نشانی باید احداث و راه‌اندازی شود. کلان‌شهر 10میلیون نفری تهران، بر اساس استانداردهای جهانی نیاز به 120ایستگاه آتش‌نشانی دارد. در این صورت ماموران آتش‌نشانی فرصت لازم برای رسیدن به صحنه حوادث و سوانح را خواهند‌داشت. البته در‌حال‌حاضر 86ایستگاه آتش‌نشانی در تهران فعال است و برای جبران کمبود ایستگاه در برخی نقاط حساس و پرترافیک انسانی و مرکزی، ایستگاه‌های سیار مستقر شده‌اند.
هم‌اکنون 50ایستگاه سیار در سراسر نقاط شهر مستقر هستند که در مناسبت‌ها و برنامه‌های مختلف تعداد ایستگاه‌های مستقر و نقاط استقرار آن‌ها قابل‌تغییر است. از سوی سازمان آتش‌نشانی، شهر تهران را به 5منطقه تقسیم کرده‌اند که در هر منطقه یک‌ایستگاه مرکزی وجود دارد که هدایت دیگر ایستگاه‌ها را عهده‌دار است.
هم‌چنین هر ایستگاه عملیات خاصی را برعهده دارند که برخی یک‌منظوره، 2 و 3منظوره هستند. ناگفته نماند طبق وعده و تاکید شهردار تهران، مابقی ایستگاه‌ها تا عدد120 طی یکی، دوسال آینده احداث و مورد‌بهره‌برداری قرار خواهند گرفت. بر همین اساس طی یکی، دوسال اخیر تعداد زیادی ایستگاه جدید ساخته و تعدادی از ایستگاه‌های قدیمی بازسازی شدند.
هر 1000شهروند یک مامور آتش‌نشانی
استانداردهای جهانی آتش‌نشانی، نظر ثابتی در خصوص تعداد آتش‌نشانان هر ایستگاه یا منطقه ندارد. در کشوری هم‌چون ژاپن هر 1000نفر یک آتش‌نشان دارد، اما در برخی کشورها این رقم افزایش یا کاهش زیادی پیدا می‌کند. این در حالی است که در کشور ایران و شهر تهران نیز از الگوی ژاپن بهره‌گیری شده و به ازای هر 1000نفر یک‌آتش‌نشان دراختیار گرفته شده است.
به‌این‌ترتیب هر ایستگاه آتش‌نشانی50 تا 60مامور آتش‌نشانی در 3شیفت کاری دارد که با این حساب مجموع 68ایستگاه آتش‌نشانی، بیش از 4000نیروی آموزش‌دیده و حرفه‌ای در کلان‌شهر تهران لباس سرخ آتش‌نشانی بر تن دارند. از طرفی مهم‌ترین عامل برای اطفای حریق و نجات حادثه‌دیدگان، اطلاع‌رسانی به‌موقع حادثه به 125 و اعزام سریع تیم عملیاتی به محل حادثه است.
به گفته کارشناسان آتش‌نشانی این اتفاق در صورتی امکان‌پذیر است که حادثه در 15دقیقه ابتدای وقوع به آتش‌نشانی اطلاع‌رسانی شده‌باشد. در این صورت تیم عملیاتی با فاصله زمانی 5 دقیقه خود را به محل حادثه خواهند رساند و در کمتر از 5دقیقه ابتدای عملیات که «وقت طلایی» نامیده می‌شود، مانع پیشرفت حادثه و خطر خواهندشد. بنابراین در اولین فرصت با تماس با شماره125،ماموران آتش‌نشانی را از وقوع حادثه باخبر کنید.
همشهری زندگی
