شما امروز برای بررسی وضعیت «عقلتان»، به مطب دندانپزشکی آمده‌اید؛ البته منظور، دندان عقل است.پس از بررسی و معاینه مشخص می‌شود که شما نیاز به جراحی دندان عقل و خارج‌کردن آن دارید. برای اینکه این جراحی را به راحت‌ترین صورت ممکن پشت‌سر بگذارید و برای همیشه و با خاطره‌ای خوش از شر «عقل»تان خلاص شوید، خواندن مقاله زیر به نقل از آسوشیتدپرس می‌تواند مفید باشد.به سومین دندان آسیاب بزرگ دندان عقل گفته می‌شود. این دندان کمی دیرتر از دندان‌های دیگر رشد می‌کند و در سنین 17 الی 21 سالگی می‌روید. با رشد انسان و کوچک‌شدن فک، فضا برای رشد دندان عقل محدود شده و در نتیجه دندان‌های عقل، خود را به شکل نهفته و نیمه‌نهفته نشان می‌دهند.
تحقیقات انجام شده در زمینه دندان‌های عقل نشان می‌دهد که این دندان‌ها در بسیاری موارد مشکل‌ساز بوده و به جراحی ختم شده‌اند. دندان‌های عقل بعد از پوسیدگی، موجب پوسیدگی دندان‌های مجاور و عفونت در اطراف می‌شود و گاهی نیز با بستری‌شدن در بیمارستان و جراحی همراه است.
از طرفی دندان عقل با توجه به اینکه در آخرین ردیف دندان‌ها رشد می‌کند و مکان برای رشد آن خیلی کم است، به دندان‌های مجاور فشار آورده و سبب کج قرار گرفتن دندان‌های دیگر می‌شود. همچنین این دندان‌ها باعث بروز دردهایی در ناحیه مفصل فک، گوش، چشم و سر می‌شود و برای مقابله با پیدایش چنین دردهایی بهتر است که دندان‌های عقل توسط پزشک متخصص کشیده شوند.
موکول کردن درآوردن دندان‌های عقل به سنین سالمندی ممکن است این مشکلات را به همراه داشته باشد: با افزایش سن ریشه‌ها قطورتر شده و ممکن است کشیدن دندان را سخت‌تر کند، التیام ضعیف‌تر بعد از کشیدن دندان، پوسیدگی دندان‌های مجاور، احتمال فک جوش شدن دندان، احتمال شکسته شدن استخوان در افراد پیر حین جراحی و درآوردن دندان، کاهش تحمل بیمار به‌دلیل شرایط سنی و درمان‌های پزشکی از قبیل مصرف داروهای قلبی، ریوی و... .
دندان عقل در بیشتر افراد نهفته باقی می‌ماند یا بخشی از آن رشد نکرده و بقیه آن در لثه و استخوان فک باقی می‌ماند.
توجه کنید که اگر این دندان تصمیم به رویش و قرار گرفتن در محیط دهان را داشته باشد، پیش از اینکه شما تولد 20سالگی را جشن بگیرید، سروکله‌اش در دهانتان پیدا می‌شود، بنابراین اگر تا این سن خبری از دندان عقلتان نشده است، باید به فکر جراحی آن و خارج کردنش باشید.فراموش نکنید بهترین سن برای جراحی دندان عقل، زیر 20سالگی است چرا که عوارض و درد کمتری را تحمل خواهید کرد. اگر سن شما از 40سالگی گذشته است و هیچ مشکلی با دندان عقلتان ندارید، بهتر است دیگر به فکر خارج کردن آن نباشید چون بعید به‌نظر می‌رسد بعد از این نیز دچار بیماری‌های لثه، پوسیدگی و یا تغییرات کیستیک در اطراف این دندان شوید. فقط کافی است هر یک یا 2 سال یک‌بار یک عکس رادیوگرافی از دندانتان تهیه کنید تا مطمئن شوید هیچ عارضه جانبی‌ای وجود ندارد.
ردپای عفونت دور دندان عقل
گاهی پشت دندان عقلتان، یک تکه از مخاط قرار دارد که بعضی مواقع روی سطح دندان عقل را می‌پوشاند که با فشار دندان‌های بالا زخمی می‌شود. گاهی هم مواد غذایی زیر این گوشت اضافی می‌مانند و میکروب‌ها هم به این محل هجوم می‌برند، بنابراین چیزی نمی‌گذرد که در اطراف دندان عقلتان یک عفونت دردناک و بدبو ایجاد می‌شود.
در این شرایط شما باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا زیر این بافت اضافی را شست‌وشو داده و از باقی‌مانده مواد غذایی پاک کند ولی برای اینکه دیگر با این مشکل روبه‌رو نشوید باید با جراحی دندان عقل و خارج کردن آن، این محل تجمع خرده‌های غذایی و میکروب‌ها را برای همیشه از بین ببرید.
وقتی عقل راهش را گم می‌کند
گاهی دندان عقل شما کاملاً به‌صورت افقی در استخوان فک قرار گرفته است و به‌جای اینکه عمودی بالا بیاید به سمت جلو، حرکت می‌کند. در این شرایط ریشه دندان آسیاب دوم را قربانی حرکت نادرست خود می‌کند.
اگر شما در این شرایط برای جراحی دندان عقلتان اقدام نکنید، پس از مدتی ریشه دندان آسیاب دومتان تحلیل می‌رود و نیاز به عصب‌کشی این دندان نیز پیدا خواهید کرد. بنابراین با یک عکس رادیوگرافی، از جهت درست رویش دندان عقلتان مطمئن شوید.
عقل فدای ارتودنسی
گاهی ممکن است دهان شما فضای کمی برای حرکت‌دادن دندان‌ها و مرتب کردنشان داشته باشد. در این شرایط گاهی متخصص ارتودنسی قبل از شروع درمان ارتودنسی به شما توصیه می‌کند دندان عقلتان را با جراحی از دهان خارج کنید؛ به‌ویژه هنگامی که لازم است برای مرتب کردن دندان‌هایتان، دندان‌های آسیاب را عقب بکشید.همچنین گاهی شما دندان‌هایتان را ارتودنسی می‌کنید و همه دندان‌ها پس از خاتمه مدت درمان مرتب می‌شوند ولی هنوز مقداری شلوغی در دندان‌های جلوی فک پایین باقی است. در این مورد ممکن است دندانپزشکتان به شما توصیه کند که دندان عقلتان را جراحی کنید تا این بی‌نظمی اندک باقی‌مانده نیز برطرف شود.
هوای خونریزی را داشته باشید
دندانپزشک از شما می‌خواهد پس از کشیدن (خارج کردن) و یا جراحی دندان عقلتان یک عدد گاز مرطوب را حدود نیم‌ساعت درون دهانتان نگه دارید، به این ترتیب شما به‌خودتان کمک خواهید کرد که زودتر خونریزی از محل جراحی قطع شود و با تشکیل لخته در محل جراحی، خونریزی متوقف می‌شود. حداقل 3 تا 4 ساعت نباید صحبت کنید.
توجه کنید شما ممکن است تا فردای روز جراحی، مقداری خون از دهانتان ترشح شود که کاملاً طبیعی است. در این موارد یک تکه گاز استریل کوچک را در محل جراحی قرار دهید.
سیگار کشیدن، خونریزی از محل جراحی را شدیدتر می‌کند، بنابراین در طول 12ساعت اول پس از کشیدن دندان، سیگار نکشید یا حداقل خیلی آرام به آن پک بزنید تا باعث شروع خونریزی نشود. شما نباید از نی برای نوشیدن نوشابه استفاده کنید.
ورزش کردن تا فردای روز جراحی یا کشیدن دندان ممنوع است چون افزایش گردش خون باعث خونریزی مجدد از محل جراحی می‌شود.گاهی شب پس از جراحی، هنگام خواب مشاهده می‌کنید بالشتان خونی است، نشت مقداری خون طبیعی است؛ نگران نباشید. تلاش کنید زیرسرتان را شب پس از جراحی بالاتر از حالت عادی نگه دارید. برای این کار می‌توانید 2 عدد بالش زیر سرتان بگذارید.
درمان خانگی برای ورم صورت
جراحی دندان عقل معمولاً باعث می‌شود یک طرف صورتتان ورم کند. این همان تورم پس از جراحی است. این تورم در 3- 2 روز پس از جراحی به حداکثر خود می‌رسد بنابراین درآن روزها باید انتظار حداکثر تورم را درصورتتان داشته باشید ولی نگران نباشید پس از گذشت یک هفته دوباره قیافه‌تان به‌حالت طبیعی برخواهد گشت و تورم صورتتان کاملاً برطرف خواهد شد.
برای اینکه صورتتان کمتر ورم کند راه‌حل‌های ساده و خانگی هم وجود دارد. مقداری یخ را درون یک پارچه بپیچید و در طول روز اول بعد از جراحی آن را روی صورتتان قرار دهید ولی باید دقت کنید 20دقیقه آن را روی صورت قرار داده و 20دقیقه بردارید و دوباره همین کار را تکرار کنید. روز دوم بعد از جراحی استفاده از یخ یا کمپرس با پارچه گرم و مرطوب را تعطیل کنید، ولی در روز سوم کمپرس صورت با پارچه گرم و مرطوب به رفع تورم کمک می‌کند.