روش‌های متعددی برای کاهش چاقی، کاشت مو، کاشت دندان، کاشت نگین، ردیف کردن دندان‌ها با ارتودنسی و بدون ارتودنسی با لیزر، روکش و انواع و اقسام روش‌های دیگر در آگهی‌های رنگارنگ دیده می‌شود.
در دنیای مترقی امروز و به مدد تکنولوژی‌های مدرن، انجام دادن بسیاری از اقداماتی که در گذشته برای پزشکان غیرممکن بوده قابل انجام شده است؛ بنابراین محدودیت تکنیکی و عملی برای اغلب نیازهای زیبایی وجود ندارد. ولی سؤال اینجاست که آیا انجام این اقدامات صحیح است یا خیر؟جواب این سؤال نزد پزشکان با دانش‌کافی و متعهد است که باارزیابی تمام جوانب درمان، طرح درمان مناسب را به بیمار ارائه می‌دهند و حتی در جایی که نباید اقدامی انجام شود یا بیمار تقاضای انجام درمان نادرست را دارد فارغ از مسائل مادی بیمار را راهنمایی و به جهت صحیح هدایت می‌کنند.
توجه به زیبایی صورت در همه جای دنیا مورد توجه بوده و افراد با گرایش‌های مختلف خواسته‌هایی درجهت تغییر فرم صورت یا تغییر فرم لبخند یا شکل دندان‌ها دارند. در پاسخ به نیازهای جامعه، رشته‌های تخصصی مختلفی نیز برای انجام این اقدامات شکل گرفته و با توجه به میزان علاقه مردم جهت انجام این درمان‌ها، آگهی‌های متفاوتی نیز برای جلب نظر و اعتماد مردم در بخش‌های مختلف به چشم می‌خورد که هر کدام به نوعی وسوسه‌کننده هستند؛ یکی از این آگهی‌ها ردیف کردن دندان‌ها در یک جلسه بدون ارتودنسی و با لیزر است. در این خصوص دکتر محمد امین نریمانی متخصص ارتودنسی می‌گوید: زیبایی صورت و به‌خصوص زیبایی دهان و دندان‌ها مسئله‌ای است که همه به آن توجه و حساسیت نشان می‌دهند و حتی با یک اظهار نظر ساده یک فرد عام هم به فکر فرو رفته و به فکر راهی می‌افتند تا آن‌را اصلاح کرده و درجه جذابیت و زیبایی خود را افزایش دهند.
فردی را تصور کنید که به تازگی درمان ارتودنسی دندان‌ها را انجام داده است یا با درمان خاصی، از نمای نامناسب دندان‌های کج خود رهایی یافته است، اگر شما هم درجه‌ای از این مشکل را داشته باشید و تغییر ایجاد شده را ببینید به فکر راه حل مشابه نمی‌افتید؟ از آنجایی که روش‌های متفاوتی برای رفع این مشکل پیشنهاد شده و مسائل مختلفی مثل وقت و زمان کافی، هزینه مالی، سلیقه‌های شخصی ومیزان علاقه شما به این درمان‌ها در تصمیم‌گیری نهایی‌تان تأثیر‌گذار است به کدامیک از آنها اولویت می‌دهید؟ آیا وسوسه نمی‌شوید؟
دکتر نریمانی متخصص ارتودنسی در این زمینه می‌گوید: برای ردیف کردن یا ردیف نشان دادن دندان‌ها 2راه بیشتر وجود ندارد: 1-روش درمان ارتودنسی که دراین روش با حرکت دندان یعنی تاج و ریشه به‌طور همزمان و متعاقب آن حرکت استخوان مجاور، دندان چرخانیده شده و در محل صحیح خود قرار می‌گیرد و ردیف کردن دندان به معنی واقعی انجام می‌شود.
2- روش‌هایی که بدون درمان ارتودنسی و با افزودن مواد همرنگ دندان در یک سطح و تراشیدن تاج دندان از سطح دیگر، بدون حرکت دادن ریشه و تغییر استخوان مجاور انجام می‌شود و به نوعی به‌جای ردیف کردن دندان تظاهر به ردیف نشان دادن دندان می‌شود. البته وضعیت فاجعه بار‌تر آن است که در بعضی افراد ما می‌بینیم که دندان یا دندان‌های کجی کشیده شده و به‌جای آنها دندان‌های مصنوعی ولی به حالت ردیف شده قرار داده شده‌اند که خوشبختانه با افزایش آگاهی مردم و درک اهمیت دندان سالم، این روش امروزه بسیار کم دیده می‌شود.
در روش‌هایی که همراه با تراشیدن و افزودن مواد ترمیمی است معمولا بخشی از تاج دندان که شامل بخش بسیار مهم و نازک دندان یعنی مینای تاج دندان است تراشیده می‌شود تا با ترکیب و کم و زیاد کردن ماده همرنگ دندان بتوان چرخش آن‌را اصلاح کرد. اما مزایا و معایب این روش کدام است؟
از نظر این عضو هیأت علمی دانشگاه، ناهنجاری و نوع آن تأثیر عمده‌ای در تصمیم‌گیری دارد به‌طوری که در ناهنجاری‌های نامرتبی دندان‌ها با شدت خفیف، متوسط و شدید هیچ مزیتی در این روش وجود ندارد و توصیه این متخصص ارتودنسی این است که حتی اگر تمایل به درمان ارتودنسی ندارید حداقل سلامتی دندان‌هایتان را به خطر نیندازید و دندان‌ها را به حال خودشان رها کنید.
در مورد مشکلات بسیار خفیف، ممکن است این درمان به بعضی افراد کمک کند که در این صورت نیز توصیه این است که حداقل فرصت مشاوره با یک متخصص ارتودنسی را از دست ندهید و در این زمینه نظر و پیشنهاد درمان را با او در میان بگذارید. این گروه عمدتا افرادی هستند که مشکل ترتیب صحیح دندانی ندارند و مشکل آنها در فرم، شکل یا اندازه ظاهری یک یا چند دندان است.
در تمام درمان‌های پزشکی کلید درمان صحیح، حذف علت اصلی ایجاد‌کننده بیماری است، بنابراین اگر علت اصلی مشکلات شما مربوط به اندازه دندان یا شکل دندان باشد متخصص ارتودنسی شما را به دندانپزشک یا متخصص دندانپزشکی ترمیمی ارجاع خواهد داد.
در مواردی که درمان با مبنای صحیح انجام نشده باشد هم در قسمت تراشیده شده تاج دندان و هم در قسمتی که مواد ترمیمی اضافه شده است مشکلاتی ایجاد خواهد شد؛ اولین مسئله این است که شما قسمتی از بافت سالم دندان خود را از دست داده‌اید که هیچ‌گاه نمی‌توانید آن‌را به‌دست آورید. در روش‌های این‌چنینی برای ردیف نشان دادن دندان بسته به مقدار کجی دندان حجم متفاوتی از بافت دندانی برداشته می‌شود. دکتر نریمانی می‌گویدمتأسفانه من خود مواردی را دیده‌ام که به اندازه‌ای از دندان برداشته شده که دندان به عصب‌کشی هم نیاز پیدا کرده است.
من به‌عنوان یک متخصص ارتودنسی قیمت این نوع ردیف شدن دندان را فداشدن دندان می‌دانم. مسئله بعدی این است که شما یک فرایند غیرقابل برگشت را شروع کرده‌اید به این معنی که تغییرات ایجاده شده در سطح سخت دندان از پشتیبانی و حمایت لثه و بافت‌های نگهدارنده برخوردار نبوده بلکه برای وضعیت موجود نیز دردسر‌هایی ایجاد می‌شود و با تجمع باکتری‌های بیماری‌زا در حاشیه آنها، لثه می‌تواند در 2جهت تحلیل یا افزایش حجم تغییر کند که هر دو منشأ بیماری‌های پریودنتال هستند. درصورتی که بیماری‌های پریودنتال کنترل نشوند نیز وضعیت غیرقابل برگشت شده و خطر از دست دادن کامل دندان وجود دارد.
مسئله بعدی رنگ دندان‌هاست. تغییرات حاصل از سن و اثرات مواد غذایی روی دندان‌های سالم و مواد ترمیمی متفاوت است و به مرور زمان این وضعیت تشدید می‌شود. این نکته در ارتباط با سایش‌های طبیعی مواد ترمیمی و بافت طبیعی دندان نیز صادق است که این مسئله می‌تواند اثراتی در مفاصل فکی داشته باشد به‌طوری‌که با ساییده شدن دندان و عدم‌سایش دندان ترمیمی ممکن است فرد همواره احساس یک جسم اضافه را در بین دندان‌ها داشته باشد.
مزیتی که در این روش‌ها به آن تکیه و تبلیغ می‌شود کوتاه بودن دوره درمان در یک یا چند جلسه است که در مقایسه با تمام مدت طول عمر که فرد را درگیر درمان‌های مختلف می‌کند حرف درستی به‌نظر نمی‌رسد.
در ارتودنسی به توجه به اینکه درمان با حذف عوامل ایجاد‌کننده انجام می‌شود نتیجه منطقی بدون آسیب رساندن به بافت دندان انجام می‌شود. ممکن است برخی سؤال کنند که در ارتودنسی هم دندان کشیده می‌شود. در پاسخ می‌توان گفت اول اینکه در همه موارد دندان کشیده نمی‌شود و خوشبختانه با روش‌های جدیدتر و امکانات جدید به‌کار گرفته شده توسط متخصصان ارتودنسی، موارد درمان بدون کشیدن دندان یا بدون جراحی فک افزایش پیدا کرده است. دوم اینکه از فضای این دندان کشیده شده برای اصلاح سایر دندان‌ها و اصلاح رابطه دندان‌ها استفاده می‌شود. دندان‌های ردیف شده با رابطه خوب، کارایی به‌مراتب زیادتری نسبت به دندان‌های کج با رابطه غلط دارند و منطق درمان در ارتودنسی بر همین مبناست. سوم اینکه هیچ دندانی زخمی نمی‌شود تا در آینده نیاز به اقدامات درمانی پی‌درپی داشته باشد.
به گفته دکتر نریمانی بحث دیگری که مطرح می‌شود برگشت درمان‌های ارتودنسی است. اگر درمان با مبنای صحیح و به‌طور کامل انجام شود شانس برگشت درمان در حد 5 درصد است که بسیار ناچیز است. ولی اگر درمان بر مبنای صحیح و توسط متخصص ارتودنسی انجام نشده باشد نتیجه غیرقابل پیش‌بینی است. یکی از مشکلات کشور ما در سال‌های گذشته کم بودن تعداد متخصصان ارتودنسی در اقصی نقاط شهر بوده است به‌طوری که هم‌اکنون نیز نزدیک به 90درصد متخصصان ارتودنسی در مناطق شمالی شهر متمرکز هستند.
این مسئله در کنار ناآشنایی مردم با این رشته سبب شده است که برخی بدون کسب اطلاعات کافی به افراد فاقد صلاحیت جهت درمان مراجعه کنند و نتیجه آن درمان نامناسب با طرح درمان غلط است که علاوه بر ایجاد مشکلاتی طی درمان، نتیجه مناسب به‌دست نیامده و باعث می‌شود نتیجه درمان هم پایدار و قابل اعتماد نباشد و حتی در مواردی به دندان‌های سالم هم آسیب برسد که در نهایت با مراجعه به متخصص ارتودنسی هم قابل اصلاح و جبران نخواهد بود. وی می‌افزاید: در نظر داشته باشیم که با وجود روش‌های متعدد و امکان انجام این روش‌ها، روش‌های درمانی صحیح محدود هستند. یکی از نکاتی که می‌تواند به ما در تفکیک روش‌های درست از نادرست کمک کند مراجعه و مشاوره با متخصصان مختلف و مرتبط است به‌طوری که اگر مشکل نامرتبی دندان و ناهنجاری فک داریم حتما با متخصصان ارتودنسی مشاوره کنیم.
