مصرف شیر و فرآورده‌های آن سبب نرم شدن مخاط تنفسی فوقانی، مری و معده می‌شود و از سوی دیگر به‌دلیل وجود ترکیبات مناسب برای رشد و نمو باکتری‌های مفید که عمل دفع ادرار و مدفوع و مواد آلاینده را تنظیم می‌کنند، التهابات و بیماری‌های دستگاه گوارش را کاهش می‌دهد. کاهش التهاب‌ها در مقابله با نقش رادیکال‌های آزاد که به صورت آلاینده‌ها وارد بدن شده‌اند، نقش مؤثری داشته و به سلامت بدن کمک می‌کند.
به اعتقاد متخصصان تغذیه، مصرف دوغ و ماست‌های پروبیوتیک برای مقابله با آلاینده‌های هوا انتخاب بهتری به شمار می‌روند. آلاینده‌های موجود شامل ترکیبات مختلفی است که از طریق هوای تنفسی وارد بدن شده، آثار مخرب آن روی بافت‌های بدن، دستگاه تنفسی و قلب و عروق بر جای مانده در طولانی مدت ابتلا به پوکی استخوان را تشدید می‌کند.از سوی دیگر در زمان آلودگی هوا، ساخت ویتامین« د» از طریق پوست به شدت کاهش می‌یابد. به‌همین دلیل در شهرهای بزرگ که معمولا هوای آلوده دارند، کمبود ویتامین« د» از شیوع بالایی برخوردار است. بر اساس آخرین تحقیق کشوری 60 درصد زنان تهرانی به‌صور مختلف دچار کمبود ویتامین« د» هستند.
دکتر ربابه شیخ‌الاسلام، مدیر پایگاه اطلاع‌رسانی علمی تغذیه و سلامت ایران، در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: افرادی که کمبود کلسیم دارند، بیشتر در معرض خطر آلودگی با سرب قرار می‌گیرند. به‌دلیل آنکه گیرنده‌های فلزات دو ظرفیتی در بدن انسان به‌صورت رقابتی عمل می‌کنند در صورتی که این گیرنده‌ها، قبلا با فلزات مورد نیاز بدن مانند آهن و کلسیم اشباع شده باشند، بدن کمتر در معرض آلودگی با سرب قرار می‌گیرد. یکی از راه‌های پیشگیری از آلودگی هوا مصرف بیشتر لبنیات و اشباع کردن این گیرنده‌هاست.
دکتر شیخ‌الاسلام، علاوه بر سایر اقداماتی که در شرایط وارونگی هوا برای مقابله با آثار مضر آلودگی بر سلامت می‌بایست، انجام شود، بر توجه به تغذیه مناسب تأکید داشته، می‌گوید: تغذیه متعادل و مناسب با در دسترس قراردادن مواد مغذی که
هر یک به طریقی بافت‌های بدن را در برابر آثار مخرب ذرات آلاینده یاری می‌کنند، نقش مؤثری در حفظ سلامت بدن دارد.
دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه نیز توصیه می‌کند: در هوای آلوده، باید مصرف شیر افزایش یابد، زیرا شیر به‌دلیل دارا بودن فسفر، منیزیم و کلسیم، خنثی‌کننده سموم است.
این متخصص تغذیه می‌افزاید، سعی کنید، ماست و دوغ به‌مقدار فراوان بنوشید و اگر ماست با ذائقه شما سازگار نیست، دوغ رقیق را به همراه برگ‌های ریز شده گل محمدی به دفعات زیاد مصرف کنید.
تأکید بر مصرف فرآورده‌های شیری کم چرب برای کمک به افرادی است که به مشکلات قلبی- عروقی مبتلا هستند. گروه شیر و لبنیات در هرم مواد غذایی به‌عنوان منابع خوب کلسیم و ویتامین «د» شناخته می‌شود. به‌همین دلیل، همواره برای پیشگیری و مقابله با گسترش پوکی استخوان بر مصرف شیر و لبنیات تأکید شده است.
آلودگی هوا روی بافت‌های بدن، دستگاه تنفسی و قلب و عروق تأثیر فراوانی دارد. همچنین مطالعه اخیر محققان علوم پزشکی نشان می‌دهد، افراد جوانی که در مناطق آلوده به دود زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های گوارشی قرار دارند.
آلودگی هوا همچنین بیماری‌های قلبی و عروقی و مرگ ناشی از آن را زیاد می‌کند. این اتفاق معمولا در افراد مستعد بیماری قلبی عروقی مانند کسانی که بیش از ۶۰ سال دارند یا کسانی که سابقه نارسایی قلبی دارند، رخ می‌دهد. همچنین کسانی که دچار ناراحتی ریوی مزمن به خاطر استعمال سیگار هستند یا دیابت دارند، بیش از دیگران در معرض خطرات قلبی عروقی ناشی از آلودگی هوا قرار دارند.
بیماران ام .اس در هوای آلوده تردد نکنند
مدیر خدمات اجتماعی انجمن‌ام.اس نسبت به تشدید حملات عصبی در مبتلایان به ام.اس در پی افزایش آلودگی هوا هشدار داد و از بیماران خواست در روزهای آلودگی هوا از تردد در سطح شهر خودداری کنند.
فاطمه هاشمی گفت: از آنجا که در بیماری ام.اس سیستم عصبی درگیر می‌شود، هوای آلوده در مبتلایان به این بیماری اثر می‌گذارد و منجر به تشدید حملات عصبی خواهد شد؛ چرا که بدن این بیماران نسبت به افراد دیگر حساس‌تر است. هرچند ممکن است بیماران خود متوجه نشوند که حمله عصبی در آنها مربوط به آلودگی هواست. وی تأکید کرد: بیماران مبتلا به ام.اس نباید در وضعیت هوای آلوده از منزل خارج شوند. هوای آلوده برای این بیماران «سم» است.
بر این اساس انجمن ام.اس نیز تلاش دارد تا در این روزها اقدامات مربوط به این بیماران را به صورت تلفنی انجام دهد تا بیماران مجبور نباشند برای انجام کارهای خود از منزل خارج شوند. استرس و آلودگی دو فاکتور مهم برای تشدید حملات عصبی مبتلایان به ام.اس هستند و لازم است بیماران از مواجهه این دو فاکتور خودداری کنند.
آلودگی هوا و صدمات جدی به چشم
دکتر حسن سالور ،دبیر انجمن چشم پزشکی درباره تأثیر آلودگی هوا بر سلامت چشم گفت: سوزش چشم و ریزش اشک از چشم از جمله عوارض آلودگی هواست که درصورت تداوم این علائم ممکن است صدماتی به چشم وارد شود. وجود بیش از حد گرد و خاک باعث برخورد این ذرات با چشم می‌شود و ممکن است چشم برخی افراد را تحریک کند.
سالور درباره استفاده از قطره‌های چشمی گفت: قطره‌هایی مانند نفازولین باید به‌موقع مصرف شوند چرا که قطره‌های چشمی ماده نگهدارنده دارند و استفاده مداوم و بی‌جا از آنها باعث می‌شود تا چشم به ماده نگهدارنده قطره‌ها حساسیت پیدا کند. به گفته متخصصان اگر آلودگی هوا باعث تحریک مداوم چشم شود فرد می‌تواند با مشورت با چشم پزشک از قطره‌های اشک مصنوعی استفاده کند. وی در پایان درباره میزان مؤثر بودن استفاده از چای برای شست‌و‌شوی چشم گفت: معمولا برای شست و شوی چشم، آب گرم توصیه می‌شود.
آلودگی هوا سالانه 5 هزار قربانی می گیرد!
رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با بیان اینکه میزان آلودگی هوای کشور طی چند سال اخیر تقریبا در حد ثابت بوده اما در آلاینده‌های ذرات معلق، منوکسیدکربن و ازن از استانداردها بیشتر شده، گفت: بر اساس برآوردهای انجام شده سالانه حدود 5هزار نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.
دکتر کاظم ندافی گفت: با اقدامات انجام شده در جهت کاهش آلودگی هوا از جمله سهمیه‌بندی سوخت و دیگر اقدامات، آلودگی هوا طی چند سال اخیر افزایش نیافته اما کنترل هم نشده است.
ندافی با اشاره به بیماری‌های مرتبط با آلاینده‌های هوا، گفت: در درجه اول آلاینده ذرات معلق با بیماری‌ها در ارتباط است. این آلاینده هوا بر بیماری‌های قلبی- عروقی و تنفسی تأثیر دارد؛ به‌طوری که حتی در غلظت‌های بالا مرگ را هم سبب می‌شود.