دراین همایش موضوعاتی همچون'جهانی شدن، تنوع فرهنگ و تقارب فرهنگها' با سخنرانی دکتر سعیدرضا عاملی، "یونسکو و تقارب فرهنگها" با سخنرانی دکتر محمدرضا سعید آبادی، 'ادیان ابراهیمی و تقارب فرهنگها' با سخنرانی دکتر محمدرضا دهشیری، 'نوروز و تقارب فرهنگها' با سخنرانی دکتر محمدباقر خرمشاد، 'غرب آسیا و تقارب فرهنگها' با سخنرانی دکتر محمدرضا مجیدی، و 'حقوق بشر صلح جهانی و تقارب فرهنگها' باسخنرانی حجت الاسلام بهمن اکبری، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.همچنین «کان لی هان» رئیس دفتر منطقه ای یونسکو در تهران نیز پیام مدیر کل این سازمان را به این همایش قرائت کرد و سفیر و نماینده دائم ایران در یونسکو نیز گزارشی از اقداماتی که در خصوص سال جهانی تقارب فرهنگ ها از سوی ایران انجام شده ارائه کرد.
در مراسم آغاز همایش یک روزه «تقارب فرهنگها؛ رویکرد اسلامی ـ ایرانی» دکتر محمدرضا مرندی مشاور وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی و رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات گفت: در سال 2001 که «سال گفت‌وگوی تمدن‌ها» نام گرفت، به بحث‌های مرتبط با آن و همچنین گفت‌وگوی بین ادیان الهی منجر شد و در همین راستا سازمان ملل و یونسکو سال 2010 را سال تقارب فرهنگها نامگذاری کرد.
به گزارش فارس،رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات گفت: در متون دینی آیات و روایات به همگرایی و تقارب ادیان الهی، فرهنگ و انسان‌ها توصیه شده است.
وی افزود: فرهنگ مجموعه باورها، اعتقادات، سنت‌ها، آئین، رسوم و زبان یک جامعه است که نظریه‌پردازان آن را به دو بعد مادی و معنوی تقسیم می‌کنند که در بحث مادی فرهنگ، تمدن و در بحث معنوی فرهنگ هم عناصری ذکر شده مورد توجه قرار می‌گیرند.
مرندی همچنین با طرح این سؤال که چرا باید تقارب صورت بگیرد و زمینه‌های تقارب در فطرت انسان‌ها و آموزه‌های دینی به چه صورت است، گفت: تقارب از نظر فکری یک امر هم‌سنخ با فطرت انسان‌ها است به این معنی که همه انسان‌ها مخلوق یک خدا هستند ولی در نقاط مختلف زمین منتشر شده و زیست کرده‌اند و به دلیل اقتضائات محیطی برایشان بوجود آمده شاهد پیدایش برخی سنت‌های مختلف هستیم ولی اساس اشتراک فرهنگها در فطرت همه انسان‌ها به دلیل داشتن فطرت الهی یکسان است.
وی تأکید کرد: در همه انسان‌ها فطرت کمال‌جویی، حقیقت‌جویی، مهرورزی و عدالت‌طلبی وجود دارد پس بحث عناصر اصلی فرهنگی در همه انسان‌ها موجود است اما برخی اقتضائات تفاوت های ظاهری فرهنگی را بوجود آورده است.
مرندی تأیید کرد: در متون دینی آیات و روایات به همگرایی و تقارب ادیات الهی، فرهنگها و انسان‌ها سفارش شده است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در ادامه سخنان خود با استناد به قرآن درباره تقارب فرهنگها گفت: در قرآن خداوند به وحدت خلقت انسان‌ها اشاره می‌کند و درباره دلیل وجود تفاوت های ظاهری خلقت انسان‌ها این حکمت را بیان می‌کند که انسان‌ها یکدیگر را بشناسند و بدانند بهترین آنها کسی است که تقوای الهی را پیشه کند.
وی افزود: همچنین در آیه وحدت «واعتصموا بحبل الله جمیعاً ولاتفرقوا» و نیز در آیه 64 سوره آل‌عمران مسئله وحدت ادیان مسئله وحدت و تقارب ادیان را سفارش می‌کند؛ در حقیقت قرآن بالاتر از بحث وحدت میان مسلمانان، بحث وحدت میان مؤمنان به خدا را مطرح می‌کند.
مرندی همچنین درباره چرایی صورت گرفتن تقارب فرهنگها اظهار کرد: در این خصوص عوامل متعددی وجود دارد که از جمله می‌توان به هم‌افزایی انسانی اشاره کرد وقتی در جامعه‌ای به دلیل اختلافات موهومی مثل اختلافات قومی، نژادی و زبانی ستیزه وجود داشته باشد، نتیجه‌ای می‌شود که تلاش‌های انسانی که باید حرف پیشرفت جامعه بشری باشد مصروف تضعیف یکدیگر می‌شوند.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ادامه داد: عامل دیگر بحث امنیت جهانی در دنیای پر از تنوع امروز است. ما اقوام، ملل و نژادهای بسیار متعدد و متنوعی در جهان داریم و اگر قائل به این باشم که هر کس راه خود را پیش بگیرد و حتی در فکر برتری جویی قومی، نژاد و زبانی باشد جهانی پر از خشونت و ناامنی خواهیم داشت.
مرندی در پایان سخنان خود گفت: عقل و منافع دینی حکم می‌کند که باید یک نگاه فراقومی، فرا نژادی، فرا زبانی داشته باشیم چرا که همه ادیان به یک نگرش جهانی تأکید دارند و نگرش قومی را تجویز نمی‌کنند.
تقارب فرهنگ ها در سایه ایمان به خدا امکانپذیر است
رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، تقارب فرهنگی را امری مقطعی، رسمی و ابزاری ندانست و گفت: تقارب واقعی فرهنگ ها فقط در سایه ایمان به خدا امکانپذیر می شود.
به گزارش ایرنا، حجت الاسلام والمسلمین 'سعیدرضا عاملی' روز شنبه در همایش 'تقارب فرهنگها، رویکرد اسلامی - ایرانی' اظهار داشت: امروز در جهان باید نگران دور شدن فرهنگ ها بود نه تقارب آنها، زیرا در شرایطی زندگی می کنیم که یک فرهنگ، سایر فرهنگ ها را می بلعد.
وی با بیان اینکه گاهی تقارب فرهنگ ها نتیجه ای معکوس در پی دارد و ابزاری برای دور شدن یک فرهنگ می شود، گفت: هم اکنون در جهان مهاجرت های فرهنگی و مجازی زندگی می کنیم، اما مهمترین عنصری که بین فرهنگ ها پیوند ایجاد می کند والایی آن فرهنگ است.
عاملی که با موضوع 'جهانی شدن، تنوع فرهنگی و تقارب فرهنگ ها' سخن می گفت، ادامه داد: پایین بودن سطح یک فرهنگ نه تنها باعث پیوند فرهنگی نمی شود، بلکه بر مهاجرت فرهنگی نیز دامن می زند.
وی به تشریح 'فرهنگ قدرتمند' و 'فرهنگی بی قدرت' پرداخت و گفت: دو مقوله 'عشق الهی' و 'عشق به مردم'، محور برتری یک فرهنگ نسبت به دیگری را به روشنی تبیین می کند، به این معنا که اگر انسان و جامعه ای دارای این دو عشق باشد آن فرهنگ قدرتمند خواهد بود.
عاملی افزود: در 'فرهنگ قدرتمند' تخریب انسان ها و سایر فرهنگ ها اتفاق نمی افتد و انسان ها در کمال آرامش زندگی می کنند اما اگر بی میلی و بی اعتقادی در وجود انسان نهادینه شود، فرهنگ به امری ناتوان تبدیل خواهد شد.
رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، 'فرهنگ بی قدرت' را همان 'فرهنگ لائیک' توصیف کرد و گفت: اگر از این دید به فرهنگ نگاه کنیم، مشغول ابزارهایی می شویم که نه تنها باعث نجات انسان نمی شود بلکه ترویج مهاجرت ها، امری عادی تلقی می شود.
عاملی، جهانی شدن را محصول ظهور صنعت ارتباطات دانست و اظهار داشت: ارتباط سالم حاصل سه شناخت اساسی رابطه عاشقانه و صادقانه با خدا، خود و دیگران است.
همایش یک روزه 'تقارب فرهنگ ها، رویکرد ایرانی - اسلامی' به همت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در یونسکو در حسینیه الزهرا (س) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.