برای دستیابی به چنین هدفی، هم مسئولان و هم شهروندان باید به سطحی از آمادگی رسیده باشند.با این توصیف، شهرداری باید آمادگی پذیرش حضور و فعالیت شهروندان را داشته باشد و زمینه‌های مشارکت آنها را فراهم کند. شهروندان نیز باید شهر را ازآن خود بدانند و برای بهتر شدن آن تلاش کنند. بوستان‌های محلی به‌عنوان پاتوق‌هایی پر مخاطب و نیازمند به رسیدگی و نگهداری همیشگی، همواره مورد توجه شهروندان و شهرداران هستند. طرح واگذاری مدیریت بوستان‌های محلی به اهالی که برای نخستین بار در ناحیه 6 شهرداری منطقه 4 به اجرا درآمده، راهکاری مشارکتی است که شهردار این ناحیه، آن را پیشنهاد و اجرا کرده است.
توسعه مشارکت شهروندان در مدیریت شهر و مدیریت بهینه فضای سبز در کنار گسترش اعتماد اهالی به شهرداری، نظارت بهتر بر فعالیت پیمانکاران و کارگران به علاوه توسعه برنامه‌های ورزش همگانی و مسابقات عمومی از اهداف اجرای طرح واگذاری مدیریت بوستان‌ها به شهروندان است. گل سرخ و شورایاری بوستان‌هایی هستند که این طرح به‌صورت پایلوت در آنها به اجرا در آمده است. شهردار ناحیه 6 منطقه 4 شهرداری تهران، هدف از واگذاری مدیریت بوستان‌ها به شهروندان را جذب مشارکت شهروندان در اداره اموری می‌داند که در ارتباط مستقیم با آنهاست.
وی می‌گوید: قصد ما از برون‌سپاری اداره امور مربوط به بوستان‌ها، ایجاد تعلق خاطر در میان شهروندان نسبت به محله‌ها و داشته‌های محلی است که متأسفانه در میان آنها کمرنگ شده است. کاهش هزینه‌های نگهداری بوستان‌ها و تبدیل شدن آنها به محلی برای تجمع اهالی و گذران اوقات فراغت، ایجاد وحدت مردمی و محلی و بیشتر شدن اعتماد مردم به شهرداری و مدیریت شهری از دیگر اهداف ما در اجرای این طرح است. به‌نظر می‌رسد بخش مهمی از شکاف و فاصله اجتماعی میان شهروندان و مسئولان و نبود اعتماد متقابل و کافی، ناشی از نبود مشارکت اجتماعی شهروندان است. چه آنکه دکتر قالیباف، شهردار تهران نیز، سرمایه اجتماعی، همبستگی اجتماعی و کیفیت زندگی را از مولفه‌های مهم تغییرات اجتماعی دانسته و گفته بود: اعتماد مردم، مهم‌ترین سرمایه اجتماعی است و این سرمایه اجتماعی از سطح کلان نظام اسلامی تا مغازه‌ای کوچک در یک محله، اعتماد مردم است. در شهرداری هم اگر این عنصر را ایجاد کنیم و شهروندان بتوانند به ما اعتماد کنند، رابطه خوبی بین ما و شهروندان ایجاد می‌شود.
تدبیر مردمی
گام اول در اجرای این طرح، فراخوان عمومی شهروندان برای مشارکت بود. ارسال دعوتنامه برای همسایه‌های همجوار با بوستان‌ها و ساکنان نزدیک‌ترین خانه‌ها به بوستان‌ها به علاوه تشکیل جلسه با سالمندانی که بیشتر اوقات خود را در بوستان‌ها می‌گذرانند هم در بخش اطلاع رسانی این طرح انجام شد. محمدرضا گل‌محمدی می‌گوید: بیشتر اهالی از این طرح مشارکتی استقبال کرده و داوطلبانه همکاری خود را آغاز کردند. بوستان‌ها همواره محل گذران اوقات فراغت برخی از شهروندان هستند اما شهروندان فعال در این طرح، تمایل بیشتری نسبت به حضور در این 2 بوستان دارند. مسئولان مردمی این بوستان‌ها حتی در ساعت‌هایی که می‌خواهند برای انجام کاری از بوستان خارج شوند، شخص دیگری را جایگزین خود می‌کنند. در اداره امور، پیشنهاد از طرف شهروندان است و دستورالعمل‌ها براساس پیشنهادهای مردم اجرا می‌شود. در واقع هزینه اولیه با اداره فضای سبز است و حفظ و نگهداری بوستان‌ها با تدبیر مردمی.
شهردار ناحیه 6 می‌افزاید: قصد داریم با توجه به موقعیت فرهنگی و اجتماعی این ناحیه، تنوع قومیت‌ها و تعدد خرده‌فرهنگ‌ها، حضور مردم در این بوستان‌ها را به‌عنوان پاتوق محله‌های بزرگ‌تر، پررنگ‌تر کنیم. حتما می‌دانید که پاتوق محله‌ها را شهرداری اداره می‌کند اما ما می‌خواهیم این پاتوق‌های بزرگ‌تر را مردم اداره کنند. اگر بوستان به‌طور کامل زیر نظر شهرداری اداره شود، اهالی به آن تعلق خاطر پیدا نمی‌کنند. با این روش هم آنها اوقات بیشتری را در بوستان‌ها می‌گذرانند و هم بوستان بهتر اداره می‌شود.
امنیت از نوع مردمی
شهر تهران با جمعیت فراوان، وسعت جغرافیایی زیاد، آسیب‌های اجتماعی متنوع و گسترده و انبوهی از نیازها و انتظارات خدمات شهری و اجتماعی روبه‌رو است که مدیریت شهری، بدون حضور جدی و مشارکت واقعی شهروندان، به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی این مسائل باشد. گل‌محمدی می‌گوید: با توجه به اینکه شهردار تهران، این مجموعه را به جای نهادی خدماتی، یک نهاد اجتماعی می‌داند، می‌توان از یاری و مدیریت گروه‌های مردمی برای تمامی بخش‌های مدیریت شهری استفاده کرد. با موفقیت این طرح در گام بعدی می‌توان مدیریت سراهای محله، مجموعه‌های فرهنگی، تفریحی، آموزشی و ورزشی را نیز با صرف هزینه کمتر و مسئولیت‌پذیری بیشتر به مردم واگذار کرد و آنها را در امور شهری دخالت داد.
بی‌گمان با نظارت و کنترل مستمر مردمی، کاهش درصد تخریب وسایل داخل بوستان‌ها از مزایای بعدی این طرح خواهد بود.
شهردار ناحیه 6 در تشریح یکی از مهم‌ترین اهداف این طرح می‌گوید: یکی از مهم‌ترین اهداف ما برقراری امنیت در بوستان‌هاست. به‌طور معمول، بوستان‌ها بهترین محل برای کارتن‌خواب‌ها و معتادان هستند. با آغاز این طرح درصد حضور اوباش، کارتن‌خواب‌ها و معتادان در این 2 بوستان به صفر رسیده است، زیرا اهالی به‌صورت خودجوش مانع حضور این افراد در بوستان‌های محلی می‌شوند. از تمامی اهالی 3محله تهرانپارس شرقی، جوادیه و خاک سفید تقاضا می‌کنیم در این طرح جدید مدیریت شهری که با اولویت قرار دادن مشارکت و رفاه شهروندان در دستور کار قرار گرفته است، شهرداری را یاری کنند.
تقویت ارتباطات مردمی
نصرت‌الله حسن‌پور، که بچه‌ها در بوستان «عمو نصرت» صدایش می‌کنند، ساعات بسیاری را در بوستان گل سرخ سپری می‌کند. او که یک ماه است مسئولیت اداره این بوستان را بر عهده گرفته با اشاره به علاقه‌‌اش به آب و پاکیزگی، می‌گوید: مراقبت از فضای سبز این بوستان و وسایل آن برای من بسیار لذت‌بخش است. خوشبختانه شهردار این ناحیه نهایت همکاری را در این زمینه دارد و وقتی می‌بینم که اهل محل با آسودگی خیال از امکانات این بوستان استفاده می‌کنند، بیشتر به فواید این طرح پی می‌برم. شاید باور نکنید، اما وقتی معتادان وارد بوستان می‌شوند، با اعتراض کودکانی که مشغول بازی هستند، مواجه شده و مجبور به خروج از بوستان می‌شوند.
این مدیران محلی در عین حال، امکان تعامل بیشتر میان متولیان امور شهری و شهروندان را نیز میسر می‌کنند. رئیس اداره اجتماعی و فرهنگی شهرداری این ناحیه در این مورد می‌گوید: شهرداری نمی‌تواند به‌طور شبانه‌روزی از بوستان‌ها حفاظت کند. حضور متکدیان و کارتن‌خواب‌ها، هم چهره بوستان‌ها را نازیبا می‌کند و هم به لحاظ امنیتی، بوستان را که محلی برای رفت‌وآمد و حضور مردم است، به مخاطره می‌اندازد. دخیل شدن مردم در اداره امور و درگیر شدن آنها با معضلات محلی به برطرف شدن سریع‌تر مشکلات، کمک می‌کند. علاوه بر آن می‌توانیم بسیاری از برنامه‌های فرهنگی را از طریق شهروندان مشارکت‌جو اجرا کنیم. مهزاد دزفولی می‌افزاید: اکنون تعدادی راکت و توپ پینگ‌پنگ به مسئولان این بوستان‌ها تحویل داده‌ایم تا در اختیار جوانان ورزشکار مراجعه‌کننده به بوستان‌ها قرار دهند. در آینده نزدیک روزنامه و نشریات شهرداری نیز از این طریق در میان مردم توزیع خواهد شد. در واقع مدیران بوستان‌های محلی، ابزار انتقال و رابطان شهرداری با شهروندان می‌شوند.
کلان‌نگری مردمی
توجه به مشارکت مردمی راهکاری است برای استفاده از توانایی فکری همشهریان در سازندگی محیطی که در آن زندگی می‌کنند. شهرداری تهران قصد دارد با توسعه این فرهنگ، انگیزه‌های مردمی را به‌منظور پذیرش بیشتر مسئولیت‌های اجتماعی به‌ویژه در ارتباط با مسائل مربوط به عمران و آبادانی و حفظ و نگهداری شهر تقویت کند. اجرای این طرح در ناحیه 6 منطقه 4 را می‌توان به‌عنوان نمادی از ناحیه‌محوری برشمرد. از سوی دیگر طرح مدیریت محله‌ها که هم‌اکنون در بیشتر محله‌های 374 گانه شهر تهران در حال اجراست، یک اتفاق جدید در زمینه مشارکت مردم در اداره شهر تهران محسوب می‌شود که می‌تواند راهگشای مدیریت شهروندان در ابعاد کلان مدیریت شهری باشد. بی‌گمان بازخورد نهایی طرح واگذاری مدیریت بوستان‌های محلی به شهروندان نیز به تمامی بخش‌های امور شهری قابل تعمیم است. در چنین شرایطی اگر شهروندان به این نتیجه برسند که شهرداری نهادی متعلق به آنهاست، شهرداری نیز زودتر به اهداف مشارکت‌جویانه خود در زمینه‌های مختلف امور شهری می‌رسد.