دولت رکورد تاخیر در ارسال لایحه بودجه به مجلس را شکست و مجلس هم حجت را تمام کرد تا لایحه بودجه 90 به‌عنوان نخستین لایحه بودجه قانون برنامه پنجم توسعه در برزخ زمان گرفتار شود و اقتصاد ایران که افزون بر یکسال بدون برنامه توسعه حرکت کرده بود این بار بودجه ناقص را به‌صورت چند دوازدهم در سال آینده تجربه کند چه اینکه رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به تذکر یکی از نمایندگان مبنی بر اینکه رسیدگی به بودجه قبل از عید نوروز ممکن نیست، صراحتا اعلام کرد: قبلا هم به دولت تذکر داده بودیم که لایحه بودجه باید تا 15 آذر تقدیم مجلس شود؛ کاملا روشن است.
بودجه قابل ابلاغ نیست
احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس و نماینده مردم تهران در خانه ملت نیز با اشاره به عدم‌رعایت مهلت قانونی برای تقدیم لایحه بودجه به مجلس از طرف دولت، به همشهری گفت: مهلت مقرر برای تقدیم لایحه بودجه به مجلس تا 15آذرماه تعیین شده است که دولت به این وظیفه قانونی خود عمل نکرده است و با شرایط موجود برخلاف 32سال گذشته بودجه قابل ابلاغ نخواهد بود. این نماینده شاخص مجلس با یادآوری اینکه زمانی باید برای لایحه بودجه در شورای نگهبان و درصورت نیاز ارسال آن به مجمع تشخیص مصلحت نظام در نظر گرفته شود، افزود: درچنین شرایطی به راهکار بررسی سه دوازدهم و یا دودوازدهم بودجه در مجلس می‌رسیم که از نظر اداری خوب نیست چراکه به‌رغم ایرادهای قانونی به قانون بودجه، یک نظم اداری بر آن حاکم بود که با این شیوه نظم اداری نیز از بین می‌رود و این مسئله از نظر سیاسی برای ما خوب نیست.
احتمال تصویب بودجه چند دوازدهم
نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به تاخیر در ارائه بودجه سال آینده به مجلس، به همشهری گفت: طبق اخبار رسیده لایحه بودجه در دولت در حال نهایی شدن است و در نخستین جلسه علنی مجلس پس از دهه فجر به مجلس ارائه خواهد شد.
محمد حسین فرهنگی، تاخیر ایجاد شده را طولانی دانست و خاطرنشان کرد:طبق آیین‌نامه امکان بررسی بودجه در مدت زمان باقی‌مانده تا پایان سال میسر نیست و امیدواریم با تعامل دولت و مجلس، لایحه هرچه زودتربه مجلس ارائه شود تا بتوانیم تصمیم مقتضی در مورد آن اتخاذ کنیم.
نماینده مردم تبریز در خانه ملت با بیان این مطلب که هنوز تصمیمی در مورد چگونگی بررسی بودجه در مجلس اتخاذ نشده است ادامه داد: احتمال تصویب بودجه به‌صورت سه‌دوازدهم وجود دارد. به گفته وی، بررسی با قید فوریت، تصویب یک سوم از لایحه بودجه و یا ایجاد تغییرات در مقررات آیین‌نامه از جمله راهکارهای مورد نظر مجلس خواهد بود.
محمد رضا خباز نیز در گفت‌وگو با همشهری گفت: تاخیر سال قبل دولت در ارسال لایحه بودجه به مجلس باعث کاهش کیفیت رسیدگی به بودجه توسط مجلس شد و امسال هم به‌طور حتم چنین اتفاقی خواهد افتاد. او تاکید کرد: حتی اگر بودجه 24بهمن ماه به مجلس ارائه شود باز هم طبق آیین‌نامه مجلس، روزهای کافی برای بررسی بودجه سال 90 توسط مجلس وجود نخواهد داشت.
به گفته این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، به احتمال زیاد، بودجه قبل از سال جدید به‌صورت یک دوازدهم یا سه‌دوازدهم تصویب شود تا مشکلی بابت پرداخت‌های ابتدای سال به‌وجود نیاید و سپس بررسی بخش عمده بودجه در سال90 انجام پذیرد.
تذکر خباز و پاسخ لاریجانی
خبر دیگر اینکه نماینده کاشمر در نشست روز سه‌شنبه مجلس طی تذکری نسبت به تاخیر دولت در تقدیم لایحه بودجه سال 90 به مجلس از رئیس مجلس خواست تا اعلام کند رسیدگی به این لایحه قبل از سال جدید ممکن نیست. به گزارش مهر، محمدرضا خباز با استناد به ماده 261 آیین‌نامه داخلی، گفت: تا امروز لایحه بودجه 1390 تقدیم مجلس نشده است.
اگر 24 بهمن ماه هم بودجه به مجلس ارسال شود تا پایان سال فقط 24روز، روز کاری مجلس است. وی ادامه داد: طبق آیین‌نامه مجلس، نمایندگان و کمیسیون‌های مجلس نیز حداقل 35 روز برای رسیدگی به لایحه بودجه زمان نیاز دارند. هم تکلیف ما و هم تکلیف دولت و رسانه‌ها را مشخص کنید.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس خاطرنشان کرد: همه باید بدانند که حتی اگر 24بهمن ماه نیز بودجه به مجلس فرستاده شود براساس آیین‌نامه داخلی مجلس، رسیدگی به بودجه قبل از عید ممکن و میسر نیست و این یعنی پس از 32 سال از پیروزی انقلاب بودجه سالانه برای نخستین بار قبل از سال جدید، تصویب نمی‌شود.
علی لاریجانی با وارد دانستن تذکر خباز گفت: قبلا هم به دولت تذکر داده بودیم که لایحه بودجه باید تا 15 آذر تقدیم مجلس شود. کاملا روشن است. به گزارش همشهری در 10 سال گذشته چالش زمانی بر سر ارسال لایحه بودجه سنواتی باعث شده تا مجلس به‌دلیل تنگی وقت نتواند به بررسی دقیق کم و کیف سند دخل و خرج دولت بپردازد و تنها لایحه بودجه سال 1380 بود که یک روز پس از مهلت قانونی در 16 آذر 79 به مجلس فرستاده شد اما لایحه بودجه سال 1388 به‌عنوان رکورددار دیرترین ارسال سرانجام هشتم بهمن سال 1387 به مجلس فرستاده شد و هنوز کسی نمی‌داند دولت چه روزی لایحه بودجه سال 1390 را به مجلس تقدیم خواهد کرد.
تلاش خبرنگار همشهری برای اطلاع از آخرین وضعیت بودجه سال آینده از زبان محمدرضامیرتاج‌الدینی معاون پارلمانی رئیس‌جمهور و رحیم ممبینی معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی هم بی‌نتیجه ماند.
قانون چه می‌گوید؟
براساس آیین‌نامه داخلی مجلس، دولت موظف است لایحه بودجه سالانه کل کشور را حداکثر تا 15 آذرماه سال قبل به مجلس تسلیم کند و نحوه رسیدگی به لایحه بودجه، متمم و چند دوازدهم آن یک شوری خواهد بود. همچنین نمایندگان مجلس از زمان چاپ و توزیع لایحه بودجه سالانه کل کشور و پیوستها و سوابق آن تا مدت 10روز میتوانند پیشنهادهای خود را به کمیسیون‌های تخصصی مجلس تقدیم کنند.
از سوی دیگر، کمیسیون‌های تخصصی موظفند حداکثر تا 15روز پس از چاپ و توزیع لایحه، گزارش خود را به کمیسیون تلفیق ارسال کنند و کمیسیون تلفیق موظف است حداکثر ظرف مدت 15 روز پس از پایان مهلت گزارش کمیسیون تخصصی، ضمن رسیدگی به گزارش کمیسیون‌های تخصصی گزارش نهایی خود را تنظیم و به مجلس شورای اسلامی ارائه کند. مهلت رسیدگی کمیسیون تلفیق حداکثر تا 15 روز با موافقت هیأت رئیسه قابل تمدید است.
آیین‌نامه داخلی مجلس تاکید دارد: هنگام طرح لایحه بودجه در مجلس، جلسات باید بلاانقطاع در کلیه ایام هفته غیر از جمعه و تعطیلات رسمی، حداقل روزی 4ساعت برگزار شود و تا موقعی که شور و مذاکره پایان نیافته و رأی مجلس اخذ نشده است، از دستور خارج نمی‌شود و هیچ لایحه یا طرح دیگر نمیتواند مطرح باشد.