به گزارش لایوساینس این زلزله 8.9 ریشتری در ساعت 2:49 بعدازظهر به وقت محلی نزدیک جزیره هنشو در ژاپن، جزیره‌ای که محل سکونت حدود 100 میلیون نفر است، رخ داد.
این زلزله پنجمین زمین‌لرزه‌ای است که در دو روز گذشته در این ناحیه بروز کرد و انتظار می‌رود پسلرزههای عمده آن برای ماه‌ها و حتی تا یکسال ادامه می‌شود. علیرغم پسلرزههای متعدد، به گفته پل کاروسو، متخصص زمین‌شناسی در "سازمان تحقیق زمین‌شناختی آمریکا" (USGS) کار می‌کند، راهی برای پیش‌بینی این بزرگترین زلزله ثبت‌شده در ژاپن وجود ندارد.
کاروسو گفت: "ما همیشه زلزله‌های بزرگی را داشته‌ایم."
او گفت همه دانشمندان فکر می‌کردند که زلزله 6.3 ریشتری که دیروز رخ داد را زلزله اصلی فرض می‌کردند (در حالیکه در واقع یک پیش‌زلزله بود).
کاروسو گفت: "همه زلزله‌های بزرگ پیش‌لرزه ندارند، اما همه آنها پس‌لرزه دارند."
- نخستین تصاویر از زلزله و سونامی مهیب ژاپن
هشدار پس‌لرزه
به گفته کاروسو قاعده کلی برای زلزله‌شناسان این است که بزرگترین پس‌لرزه یک زلزله باید از زلزله اصلی کوچکتر باشد. به گزارش سازمان تحقیق زمین‌شناسی آمریکا پس‌لرزه‌ها از هم اکنون بخش شمالی ژاپن را تحت تاثیر قرار داده‌اند- که 35 تای آنها شدتی بیشتر از 5 درجه ریشتر و 14 تای آنها شدتی بیش از 6 درجه ریشتر داشته‌اند.
پسلرزههای بزرگ غیرمعمول نیستند. در ماه فوریه یک پس‌لرزه 6.5 ریشتری در نزدیک شهر مائول در شیلی رخ داد، درست یک سال پس از اینکه زلزله‌ای 8 ریشتری، بزرگترین زلزله ثبت‌شده در تاریخ بشر، این منطقه را لرزانده بود.
زلزله ژاپن در نزدیک مرز میان صفحات تکنوتیکی - قطعه‌های بزرگ و متحرک پوستته زمین- اقیانوس آرام و آمریکای شمالی رخ داد. این لرزش ناشی از یک زمین‌لرزه رانشی بود که در آن صفحه اقیانوس آرام در محل شیار ژاپن به زیر ژاپن فرو می‌روند. کف اقیانوس که در ژاپن بالا آمده است، باعث فرستادن امواج غران به سوی هاوایی و ساحل غربی آمریکا شد.
کن هادنات، زمین‌شناسی از USGS در پاسادنای کالیفرنیا گفت: "سرعت موج سونامی در آی عمیق، در اقیانوس باز، به همان اندازه سرعت زمینی یک جت تجاری است.
به گزارش USGS مرکز سطحی این زلزله در عمق 24.4 کیلومتری زمین قرار داشت؛ و با سه زلزله دیگر بزرگتر از 6 درجه ریشتر بعد رخ داد.
رابرت گلر، زمین‌شناس دانشگاه توکیو گفت آخرین نقشه خطر لرزه‌ای ملی ژاپن 99 درصد احتمال دست کم بروز زلزله 7.5 ریشتری را در این منطقه را در 30 سال آینده را داده بود.
زلزله‌ها در این منطقه شایع است، زیرا ژاپن به موازات "حلقه آتش" اقیانوس آرام قرار دارد، ناحیه باریکی در حاشیه اقیانوس آرام که در آن مجموعه‌ای بزرگ از زلزله‌ها و فوران‌های آتشفشانی در آن رخ می‌دهد. حدود 90 درصد از زلزله‌های جهان و 80 درصد از بزرگترین آنها در کنار "حلقه آتش" رخ می‌دهد.
شیار ژاپن از سال 1973 تا کنون 9 زلزله 7 ریشتری یا بزرگتر را به خود دیده است. بزرگترین این زلزله‌ها به اندازه 7.8 ریشتر در سال 1994 که باعث مرگ سه نفر و مجروح شدن 700 نفر شد، و در 260 کیلومتری شمال محل زلزله فعلی رخ داد.
USGS اعلام کرده است که مرکز سطحی زلزله اخیر در 373 کیلومتری شمال شرق توکیو و 130 کیلومتری شرق شهر سندای، در جزیره هنشو قرار گیرد.