ترجمه - عبدالحسین غلامرضایی: با وجود اینکه میلیون‌ها نفر از ساکنان شهرهای ساحلی از برخورد امواج سهمگین، بالا آمدن سطح آب دریاها و دیگر تغییراتی که با توجه به گرمایش زمین و دمای آب انجام می‌شوند زخم خورده و بی‌خانمان شده‌اند اما به‌نظر می‌رسد که دولتمندان جهان اقدامات لازم را برای حفاظت از شهروندان خود در مقابل تأثیرات احتمالی تغییرات آب و هوا مهیا نکرده‌اند.


در بررسی جدیدی که توسط «پاتریسیا رومرولنکائو» در مرکز مطالعات جوی بولدر در رابطه با تغییرات آب‌وهوا و تأثیر آن بر شهرهای جهان انجام شده، آمده است که بسیاری از مناطق شهری جهان مخصوصا کشورهای در حال توسعه که دارای رشد روزافزونی هستند احتمالا بر اثر تغییرات آب‌وهوا دچار خسارات زیادی خواهند شد.

در این بررسی آمده است که بسیاری از شهرهای جهان در امر کاستن از انتشار دی‌اکسید‌کربن و سایر گازهای گلخانه‌ای که جو زمین را تحت‌تأثیر قرارمی‌دهند شکست خورده‌اند.

رومرولنکائو می‌نویسد: تغییرات اقلیمی یک موضوع مهم محلی است و تهدیدات بزرگی را برای شهرهای در حال توسعه جهان در پی دارد. اما کمتر شهری در جهان است که استراتژی‌های لازم را برای حفاظت از جان شهروندان خود انجام داده باشد.

در این مقاله که چندی پیش با همکاری و کمک مالی سازمان ملل در جهت حل و‌فصل مشکلات بشر تدوین و منتشر شده، آمده است که شهرها منبع اصلی گازهای گلخانه‌ای هستند و در عین حال این جوامع بزرگ شهری هستند که در تغییرات اقلیمی آینده جهان شریکند. یافته‌ها نشان می‌دهد که به‌خصوص شهروندان چه شهرهایی در معرض آسیب و صدمات شدیدتری قرار دارند و سیاست‌های کوتاه‌مدت و دراز‌مدتی را برای جلوگیری از این آسیب‌ها بیان کرده است.

کاهش سوخت‌های فسیلی برای مقابله با تغییرات آب‌وهوا

رومرولنکائو جامعه‌شناس، متخصص در تغییرات آب‌وهوا و توسعه شهری، درحالی‌که روی تعدادی از مطالعات اخیرش درباره تغییرات اقلیمی و آسیب‌دیدن شهرها گفت‌وگو می‌کند راهکارهایی را نیز برای جلوگیری از آنها ارائه کرده است.
او نتیجه‌گیری کرده که در کوتاه‌مدت شهرها باید 2راهکار را در دستور کار قرار دهند؛ یکی اینکه خود را برای تأثیرات احتمالی آب و هوا آماده کنند و دیگر اینکه با کاستن از مصرف سوخت‌های فسیلی از انتشار گازهای گلخانه‌ای جلوگیری کنند.

دانشمندان به‌دلیل اینکه بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی می‌کنند توجه بیشتری به تأثیر تغییرات اقلیمی در این مناطق دارند. جمعیت زیادی که در اماکن متراکم شهر زندگی می‌کنند اغلب مورد هجوم بلایای طبیعی بیشتری قرار دارند ازجمله اماکنی که با تغییرات آب‌وهوا انتظار بدترشدن اوضاع برایشان وجود دارد.

تهدیدات بالقوه‌ای که با تغییرات اقلیمی همراه می‌شوند شامل توفان‌های شدید و سهمگینی هستند که می‌توانند مناطق ساحلی را زیر‌آب فرو برده و گرمای طولانی‌مدتی را بر شهرهای اطراف این مناطق حکمفرما کنند. اثرات این چنین حوادثی در محیط‌های شهری درشت‌تر و عمیق‌تر نمایان می‌شوند؛ برای مثال، امواج گرم دامنه‌دار می‌توانند باعث بدتر شدن سطح آلودگی هوا شده و مشکلات بهداشتی را به همراه داشته باشند، مخصوصا جوامع فقیرتری که فاقد تسهیلات لازم از قبیل بهداشت کافی، آب آشامیدنی سالم یا شبکه حمل‌ونقل قابل اعتماد هستند در خطر آسیب بیشتری قرار‌دارند.

علاوه براین طبق نظر رومرو‌لنکائو، جمعیت با سرعت بیشتری در مناطق کوچک و متوسط شهری در حال افزایش است و این جماعات اغلب فاقد خدمات و زیرساخت‌های لازم جهت مدیریت در مواقع بحرانی هستند.

از سال‌1950 تعداد شهروندان در سراسر جهان 4 برابر شده است و توسعه شهرها شتاب گرفته است. رومرولنکائو بر این تصور است که تا سال‌2020 بیش از 500‌منطقه شهری به‌وجود می‌آید که ممکن است هر کدام یک‌میلیون نفر یا بیشتر را در خود جای دهند.بسیاری از شهروندان در کشورهای فقیرتر در خانه‌های غیراستاندارد، بدون دسترسی به آب آشامیدنی سالم، جاده‌های مطمئن و خدمات عمومی زندگی می‌کنند.

حتی گاهی همسایگان آنها در دامنه‌های شیب‌دار یا دشت‌های سیلاب‌خیز سکنی گزیده و در معرض توفان‌های شدید بی‌پناه می‌مانند.اما در تپه‌های مرگبار دانشمندان اذعان دارند که مردم با تغییرات اقلیمی بیشتری دست‌به گریبان هستند؛ سیلاب‌های برق‌آسا در «ریو دوژانیرو» یا امواج گرم در اروپا بیانگر این موضوعند. رهبران این جوامع اغلب در برابر بلایای طبیعی عاجز مانده و قدرت دفاع را از دست می‌دهند.رومرولنکائو 3 دلیل برای شکست شهرها در مقابل بلایای طبیعی ذکر می‌کند؛ شهرهایی که با سرعت زیاد رشد می‌کنند اغلب نیازهای دفاعی آنها نادیده گرفته می‌شود. مسئولان شهرها اغلب تحت فشار قرار دارند که سطح توقع خود را در مورد نیازهای بهداشتی و استانداردهای امنیتی به‌منظور بالا رفتن رشد اقتصادی پایین نگه دارند و پیش‌بینی‌های هواشناسی در مورد شهرهای گوناگون اغلب درست و کافی نیست.

رومرو می‌نویسد، مسئولان محلی قصد دارند که به جای پاسخگویی به خواسته‌های مردم به علم کلام روی آورند و البته در این میان آنچه مسلم است اینکه موجودیت بسیاری از اصول بشری و سلامتی و بهزیستی توده‌های انسان‌ها نادیده گرفته می‌شود.
در بسیاری از موارد شهرها توانایی کاهش گازهای گلخانه‌ای خود را ندارند. بسیاری از مسئولان محلی به جای تشویق مردم به ساخت و سازهای استاندارد که باعث کاهش مصرف انرژی می‌شوند یا راهنمایی مردم برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی به جای اتومبیل‌های شخصی، سیاست بی‌طرفانه را اتخاذ کرده‌اند.

رومرو لنکائو همچنین افزوده، با گسترش سیستم حمل‌ونقل عمومی و تشویق مردم به استفاده از آنها و همچنین توسعه ساخت و سازهای استاندارد که تلفات انرژی در آنها به حداقل می‌رسد می‌توان تا حدود زیادی از انتشار گازهای گلخانه‌ای جلوگیری کرد. اما مسئولان محلی در فشارند که جاده‌های بیشتری بسازند و آیین‌نامه‌هایی تنظیم کنند که در آن از مردم خواسته شود مصرف انرژی خود را کاهش دهند.

تلاش برای کاهش گازهای مخرب

در این بررسی همچنین به شهرهایی اشاره شده که سعی دارند با آسان کردن ترافیک و دیگر مشکلات از انتشار گازهای مخرب جلوگیری کنند. به‌عنوان مثال محدوده مرکزی لندن که با تراکم و جمعیت زیادی روبه‌رو است قصد دارد که مردم را به استفاده بیشتر از وسائل نقلیه عمومی تشویق کند و چندین شهر از کشورهای آمریکای‌لاتین نظیر برزیل و کلمبیا در فکر گسترش سیستم حمل‌ونقل عمومی و تعمیم وسایل نقلیه نوظهور هستند.

در حالی‌که شهرها در تلاشند که نیازهای‌اولیه شهروندان کم‌درآمد خود را تأمین کنند، راه‌حل‌های دیگری از جمله نقل و انتقال شهروندان به مکان‌هایی دور از مناطق خطرخیز نیز باید مدنظر قرار گیرد. با اسکان شهروندان در خانه‌های استاندارد و امن و توسعه خدمات عمومی برای آنها می‌توان آمادگی لازم را برای تغییرات آب‌وهوا فراهم کرد. شهرها به‌عنوان مراکز توسعه‌یافته نشان داده‌اند که می‌توانند منابع خوبی برای نوآوری و ابداع باشند. سیاستمداران می‌توانند با کشف راه‌هایی مسائل بهداشتی، سلامتی و امنیت مردم را بهبود بخشند و در عین حال باعث کاهش گازهای گلخانه‌ای شوند. آمادگی لازم در برابر حوادث طبیعی ازجمله عواملی است که جوامع به آن نیاز دارند.

Science daily

برچسب‌ها