تاریخ انتشار: ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۰ - ۰۶:۱۹

طاهره ساعدی: بوق بنزی روی پیکان مدل61 بسته است، ارتفاع خودرو را با برداشتن بخشی از فنرهای کمک کم کرده و هر از گاهی بوق بنفش خود را به صدا درمی‌‌آورد تا زمین و زمان توجه‌شان به این اعجوبه خودروسازی جهان جلب شود.

 از اینکه مورد توجه قرار گرفته خوشحال است و ناسزا‌هایی که نثارش می‌شود را نشانه موفقیت پروژه‌‌اش تلقی می‌کند. از جلوی خودروی پلیس هم رد می‌شود بدون اینکه به او تذکر بدهند؛ نه معاینه فنی دارد و نه مقررات را رعایت می‌کند. حتی اگر پلیس او را متوقف کند و بخواهد جریمه کند آن‌قدر جزع‌و فزع می‌کند تا جریمه‌‌اش نکنند؛ پلیس هم آدم است دلش، به رحم می‌آید و به راهنمایی او اکتفا می‌کند.
وظیفه اول پلیس، راهنمایی است بعد رانندگی! از مقابل پلیس که رد می‌شود دوباره بوقی می‌زند به منزله شادی و موفقیت عبور از این صحنه. هر بوق او مانند تیغی است که بر روح و روان مردم کشیده می‌شود. آیا برای بوق زدن غیرمجاز جریمه تعلق می‌گیرد؟ اگر پاسخ مثبت است این جریمه چه دردی از مردمی که سلامت گوش و روانشان آسیب دیده دوا می‌کند؟

یک اپیزود دیگر

یک بلندگوی سیار روی وانت‌بارش بسته است. با آهستگی و طمانینه در کوچه پس‌کوچه‌ها حرکت می‌کند و وقت و بی‌وقت نمی‌شناسد. چقدر این مردم می‌خوابند ساعت 8 صبح است باید بروند سر کار دیگر؛‌« آی خونه‌دار و بچه‌دار زنبیل‌و وردار و بیار، گوجه و بادمجان، خیار سبز قلمی، سیب‌زمینی و پیاز». هنوز این یکی نرفته دیگری سر و کله‌‌اش پیدا می‌شود؛ «آهن‌قراضه، یخچال‌کهنه، فرش کهنه، کانال‌کولر، لباسشویی، دوچرخه، ‌خرده‌ریز منزل می‌خریم!» خانم همسایه از پنجره سرش را بیرون می‌آورد: «آقا خدا پدرت را بیامرزه ما مریض داریم داد نزن». گوشش بدهکار نیست. نگاهی به همسایه می‌اندازد و دوباره پیام‌های بازرگانی خود را ادامه می‌دهد. تازگی‌ها مدرن هم شده‌اند، صدای ضبط شده‌ای در رادیوپخش وانت مقابل میکروفون می‌خواند و این بار در حد فاصل پیام‌ها، صدای جیغ بلندگو هم به آن اضافه می‌شود. در یک گشت‌و‌گذار یک ساعته در بیشتر محله‌های تهران، حداقل 20تا از این دوره‌گردها را می‌بینی. کاسب حبیب خداست، زشت است کسی مزاحم این افراد زحمتکش بشود.

اپیزود بعدی

روز جمعه است، می‌خواهی تا لنگ ظهر بخوابی، ساعت به 9 نرسیده سر و صدای بنایی و انداختن تیر آهن‌ها از روی تریلی تو را از خواب بیدار می‌کند. راه کوچه را بسته‌اند، امروز آهن‌کشی ساختمان در حال ساخت آن طرف کوچه است، دیشب هم تا بوق سگ برو و بیا داشتند. جیغ و داد کارگران هم قاطی سر و صدای تیر آهن‌ها می‌شود؛ صد رحمت به بلندگوی میوه‌فروش. این یکی روی اعصابت خط میخی می‌اندازد، ساخت‌و‌ساز است دیگر، برای همه هست، یک روز برای تو، یک روز برای دیگران. بافت فرسوده باید بازسازی و نوسازی شود، چاره‌ای نیست باید تحمل کرد. بنایی که ساعت‌بردار نیست. یک کم دندان روی جگر بگذارید تمام می‌شود. همین که دندان روی جگر می‌گذاری موتورسیکلتی با صدای آزاردهنده طول کوچه را طی می‌کند. غرش موتور آن بیشتر شبیه تراکتور است تا موتورسیکلت.

اپیزود بعد‌تر

به میهمانی یکی از اقوام رفته‌ای، منزلشان نزدیک اتوبان است. صدای رفت و آمد خودروها کلافه‌کننده است، در این بین هر از گاهی بوق‌های ممتد خودروهایی که ظاهرا اعتراض به رانندگی دیگران دارند توجه تو را به خود جلب می‌کند. در رانندگی عادت داریم برای همه چیز از بوق استفاده کنیم؛ تک بوق برای رسیدن سرویس مدرسه، دو بوق کوتاه برای خداحافظی، دوباره دو بوق کوتاه برای سلام، بوق ممتد برای اعتراض، تک بوق کوتاه برای تشکر، بوق آهنگین برای کاروان عروسی، بوق شیپوری برای شوخی و ترساندن دیگران، بوق بنزی برای پز دادن و نمایش؛ خلاصه همه نوع بوق و سر و صدا به گوش می‌رسد. نباید لحظه‌ای پنجره را باز کرد، باز کردن پنجره همانا و سرسام‌گرفتن همان. آن شاعری که گفته بود «باز کن پنجره را / تو اگر باز کنی پنجره را/ من نشان خواهم داد/ به تو زیبایی را» احتمالا منظورش پنجره روستای خودشان بوده، در تهران و دیگر شهرهای بزرگ باید شیشه پنجره را دوجداره کنی که سر و صدای خودروها، به گوش و اعصابت صدمه وارد نکند.

اپیزودآخر

دبیر اجرایی دهمین کنگره سراسری شنوایی‌شناسی ایران گفت: آسیب‌های صوتی در مراکز پرجمعیت تهران، اصفهان و مشهد بیش از حد مجاز است و در مراکز صنعتی نیز به مراتب بیش از محیط‌های شهری است.نیما رضازاده اظهار داشت: در این کنگره هماهنگی‌هایی بین حوزه‌های صنعت و گروه‌های حرفه‌ای پزشکی ازجمله شنوایی‌شناسی با نهادهای دیگر ازجمله شهرداری، برای پیشگیری از عارضه‌های آلودگی صوتی با تبادل نظر و ایجاد راهکار صورت می‌پذیرد. وی ادامه داد: مسئله دیگری نیز در مبحث کاهش عوارض شنوایی‌سنجی مربوط به کاهش وسایل نقلیه در مناطق شهری پرجمعیت باید صورت پذیرد و در این راستا افرادی که به‌طور اجباری باید در چنین محیط‌هایی فعالیت کنند، باید از محافظ‌های صوتی که در کلینیک‌های شنوایی‌سنجی قابل دسترس است استفاده کنند تا از آلودگی‌های صوتی که باعث عارضه در گوش‌هایشان می‌شود تا حدودی جلوگیری شود.

به گفته کارشناسان، تأثیر آلودگی صوتی شامل اثرات فیزیولوژیک، تأثیر بر خواب، اثرات روحی و روانی، تأثیر روی نوزادان (جنین)، اختلال در مکالمات و اثر سر و صدا روی گیاهان و حیوانات است. آلودگی صوتی روی انسان می‌تواند سبب کاهش قدرت شنوایی و اثرات بالینی شود، به شکلی که فشار داخل جمجمه بالا می‌رود، ترشحات بزاق کم و دهان خشک می‌شود، ترشحات معده کم و معده دچار انقباضات دردناکی می‌شود. حرکات دودی شکل روده‌ها نیز دچار رکود می‌شود و در عین حال سر و صدا ممکن است با فشار فیزیولوژیک خود، بیماری‌ها را تشدید کند. در واقع سوت کشیدن گوش ناشی از سر و صدای زیاد و شدید است و نشانه واکنش فیزیولوژیک بدن در برابر صدا و هشداری است که نشان می‌دهد صدا بر آستانه شنوایی اثر نامطلوب دارد. از سوی دیگر کاهش قدرت یادگیری و تمرکز حین انجام کار از دیگر اثرات مستقیم سر و صداست.

همچنین به گفته دکتر یوسف رشیدی، مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در خیابان‌ها و اتوبان‌های شهر تهران نزدیک به 47/8درصد خودروهای سواری و موتورسیکلت‌ها صدایی بالاتر از 81دسی‌بل ایجاد می‌کنند، در حالی که استاندارد آلودگی صوتی برای منازل مسکونی در روز 55دسی‌بل ودر شب 45دسی‌بل است.