فاطمه قنواتی: عطر، مخلوطی از چندین ماده شیمیایی است که خواص بویایی دارد و رایحه خاصی را ایجاد می‌کند.

عطرها معمولا به صورت محلول الکلی اسانس‌ها به بازار عرضه می‌شوند و با توجه به غلظت اسانس و درجه الکل به کار گرفته شده در ترکیب آن‌ها، عناوین مختلفی مانند ادکلن،‌ ادوتوالت و ادوپارفم پیدا می‌کنند.

فرق این محصولات تنها در میزان غلظت عصاره روغنی سازنده بوهای مختلف است. بدیهی است هر قدر غلظت عصاره روغنی در یک بو بیشتر باشد، ماندگاری‌اش هم بیشتر خواهد بود. غلظت عصاره در ادوپارفم بیشتر از ادوتوالت و درادوتوالت بیشتر از ادکلن است.


 90 تا 96 درصد مواد تشکیل دهنده عطر، ‌الکل است. چون الکل باعث می‌شود بو روی پوست‌تان نماند و از پوست متصاعد شود. بدون وجود الکل در عطر، شما تنها کسی خواهید بود که متوجه می‌شوید عطر زده‌اید.

هر عطر دارای چند رایحه است: رایحه اولیه یا پیش‌رایحه که همان احساس اولیه از بوی عطر است و به همین دلیل، در فروش عطر تاثیر به‌سزایی دارد. رایحه اولیه، تازه و تند است و به سرعت تبخیر می‌شود.

رایحه ثانوی یا میان رایحه، وقتی رایحه ابتدایی از میان برود، آشکار می‌شود. رایحه ثانوی، بدنه اصلی عطر را تشکیل می‌دهد و ملایم کننده بوی تند اولیه است. رایحه این مرحله، از 10 دقیقه تا چند ساعت بعد از استعمال عطر هم احساس می‌شود.


رایحه پایه یا پس رایحه، زمانی که دو رایحه اول از میان رفتند، مشخص می‌شود. ترکیبات این گروه معمولا ثابت کننده هستند و از اجزای سنگین و پردوامی مانند صمغ‌ها، کهربا، نعناع هندی و... تولید می‌شود و چند روزی دوام دارد.

انواع عطر
منابع عطرسازی را سه دسته؛ گیاهان، منابع حیوانی و منابع مصنوعی تشکیل می‌دهند.
منابع گیاهی: گل‌ها (گل سرخ، مریم، میخک، یاس و ابریشم)، برگ‌ها (بنفشه، نعناع هندی، رزماری، مرکبات، گوجه‌فرنگی و علف خشک)، ریشه‌ها و ساقه‌های زیرزمینی (ریشه درخت جوز و زنجبیل)،‌ دانه‌‌ها (گشنیز، زیره، کاکائو، هل و بادیان)، میوه‌ها (تمشک، توت فرنگی، سیب، مرکبات، وانیل و فلفل شیرین)، روغن چوب درختان (سرو، عرعر، کاج و صنوبر) و صمغ بوته (کندر، درخت گل حنا).

منابع حیوانی: مشک، (همان مشکی که بارها خوانده‌ایم از نافه آهوی ختن گرفته می‌شود)، کاستوریوم (از کیسه سگ آبی آمریکای شمالی به دست می‌آید)، عنبر سائل (ماده چربی مانندی که از نهنگ عنبر به دست می‌آید) و عسل هستند.
منابع مصنوعی: مواد معطر ساختگی از ترکیبات ارگانیکی هستند که  از فرآورده‌های نفتی و یا صمغ درخت کاج به دست می‌آیند.

بوی گل یا روغن گل
عطر، آمیزه‌ای از روغن‌های اسانسی، ترکیبات معطر، ثابت کننده و الکل است. روغن‌های اسانسی از طریق تقطیر گل‌ها، گیاهان و علف‌ها به دست می‌آید. اگر عصاره‌گیری از طریق تقطیر میسر نباشد، این عمل توسط روغن‌های جاذب انجام می‌شود، مانند گل یاس و گل محمدی.

جالب است بدانید 452 گرم (یک پوند) روغن عطر گل محمدی، چهار میلیون تومان یا بیشتر و 452 گرم (یک پوند) روغن گل یاسمن 20 میلیون تومان قیمت دارند.

حالا وقت انتخاب است

 شاید نام‌های Christian Dior، Givenchy، Joop، Yvess saint Laurent، Kenzo و Rochas را شنیده باشید. این‌ها، بزرگ‌ترین و مشهورترین شرکت‌های عطرسازی دنیا هستند که محصولات‌شان را با نام‌های مختلف به بازارهای جهان عرضه می‌کنند. البته باید مراقب انواع تقلبی آن‌ها که از نام و اعتبار کمپانی اصلی سوءاستفاده می‌کنند هم بود. ویژگی عطر اصلی این است که رایحه‌اش یکنواخت باشد و پس از قرار گرفتن روی پوست، تغییر ماهیت ندهد.

 زمان امتحان عطر به هنگام خرید، ‌اجازه دهید عطر چند دقیقه روی پوست شما باقی بماند. زمانی که بوی عطر با بوی طبیعی بدن شما آمیخته شود، بوی متفاوتی ایجاد می‌کند. با این کار، بهتر انتخاب خواهید کرد. هم‌چنین بیش از سه عطر را هم‌زمان امتحان نکنید، چون بینی شما دیگر قدرت تشخیص نخواهد داشت.

می‌توانید پس از امتحان سه عطر، به هوای آزاد بیایید و چند نفس عمیق از طریق بینی بکشید. در بعضی عطر فروشی‌ها، یک ظرف قهوه یا کاکائو می‌گذارند تا مشتری پس از هر بار امتحان عطر از آن ظرف استشمام کند و به روند امتحان عطر ادامه دهد.


بعضی افراد عطر را روی لباس استعمال می‌کنند که این کار ممکن است باعث تغییر بوی عطر شود. چون عطرهای رایج در بازار، معمولا برای استعمال روی پوست طراحی شده‌اند، نه روی پارچه و الیاف. 

نباید دو یا چند عطر را هم زمان استفاده کرد. چون هر عطر، مخلوط پیچیده‌ای از مولکول‌های شیمیایی مختلف است که توسط متخصص عطرسازی متعادل شده تا رایحه منحصر به فرد و دل‌پذیری به وجود آید.


به این ترتیب، اگر چند عطر را هم‌زمان به کار ببریم، این احتمال وجود دارد که عدم تعادل در ترکیب به وجود آید و رایحه‌ای ناخوشایند تولید کند.
 هیچ گاه عطر را روی پوست خود مالش ندهید. این کار باعث از بین رفتن مولکول‌های پایه عطر می‌شود.

شاید اتفاق افتاده باشد که از بوی عطر فرد دیگری خوش‌تان آمده باشد، ولی بعد از خرید آن متوجه شوید بوی عطر کم دوام است یا آن رایحه‌ای را که روی پوست آن شخص داشته، روی پوست خودتان ندارد. می‌پرسید چرا؟ چون برای پوست‌های مختلف، عطرهای مختلف طراحی شده‌اند و هر عطری را نباید روی هر پوستی استفاده کرد.
پوست‌های مختلف، روی رایحه عطرها تاثیرات مختلفی می‌گذارند. مثلا بعضی پوست‌ها، بوهای معینی را تضعیف و یا تشدید می‌کنند.


پوست را براساس میزان چربی می‌توان به چهار نوع خشک، چرب، معمولی و ترکیبی تقسیم‌بندی کرد. پوست‌های چرب، عطر را بهتر و زمان طولانی‌تری در خود نگه می‌دارند.
فقط این شما نیستید که باید عطر را بپسندید. راستش عطر هم باید شما را بپسندد. هر عطری برای هر کسی مناسب نیست! رنگ پوست، چربی یا خشکی پوست و مو، شخصیت و چهره شما تعیین می‌کند چه عطری مناسب شماست.

رنگ پوست، در انتخاب عطر مناسب هر شخص تاثیر مهمی دارد. برای افرادی که پوست روشن دارند، استفاده از عطرهایی که رایحه گل‌ها در آن‌ها به کار رفته توصیه می‌شود و برای پوست‌های گندمی، به کار بردن رایحه‌های Oriental یا مشرق زمینی مناسب‌تر است.
هم‌چنین، افرادی که پوست روشن دارند، بهتر است از بوهای خنک و ترش یا خنک و تلخ استفاده کنند، چون این رایحه‌ها با پوست‌شان سازگاری بیشتری دارد و دوامش هم بیشتر است. به افراد سبزه و گندمگون هم رایحه‌های گرم و شیرین توصیه می‌شود چون بیشتر از رایحه‌های خنک، منعکس کننده ویژگی چهره و حسی است که در مخاطبان‌شان به وجود می‌آورند.

 جالب است بدانید مهم‌ترین لحظه درک رایحه، هنگام عبور فرد است و شما می‌توانید با انتخاب عطر مناسب با چهره و شخصیت‌تان، روی دوستان‌تان تاثیری به یاد ماندنی بر جا بگذارید.


 بهتر است در فصل گرم، از عطرهای خنک و در فصل سرد از عطرهای گرم استفاده شود. بعضی از خانم‌ها ممکن است از یک عطر مردانه خوش‌شان بیاید یا بعضی از آقایان عطری زنانه را بپسندند.

 اما هرگز از عطرهای مخصوص جنس مخالف استفاده نکنید، زیرا خصوصیات هر جنس، در رایحه عطر مخصوص آن در نظر گرفته شده و مواد شیمیایی به کار رفته در آن نیز، با فیزیولوژی و هورمون‌های بدن تناسب دارد. عطر مردانه، هرچه‌قدر هم خوش‌بو باشد با خصوصیات ظریف و زنانه شما متضاد است و یک عطر زنانه، هر چه‌قدر هم رایحه تلخ و گرمی داشته باشد، باز روی پوست آقایان خوب نمی‌نشیند و تاثیر خوبی به جا نمی‌گذارد.


نکته دیگر این‌که عطر را باید روی نقاطی از پوست به کار برد که زیر آن‌ها نبض وجود دارد. در زیر این نقاط، خون با فشار بیشتری جریان دارد و حرارت حاصل از آن، به تراوش رایحه و انعکاس آن از پوست کمک زیادی می‌کند.

نقاط نبضی معمولا مچ دست‌ها، پشت گوش‌ها، آرنج و گردن هستند که بهترین نقاط برای به کار بردن عطرها به حساب می‌آیند.

ماندگاری عطر
اشخاصی که پوستی چرب دارند، بوی عطرشان نسبت به افرادی که پوست خشک دارند، ماندگاری بیشتری دارد. پوست چرب به طور طبیعی مرطوب است و رطوبت باعث نگه‌داری و ماندگاری بوی عطر می‌شود. افرادی که پوست خشک دارند بهتر است در صورت امکان، عطر خود را در طول روز تجدید کنند.

چگونه عطر بزنیم؟
متخصصان تولید محصولات بهداشتی توصیه می‌کنند که عطر را به پشت گوش‌ها و گردن خود بزنید. یعنی درست جایی که نبض می‌زند. همین گرما و تپش باعث می‌شود بوی عطر در این نقاط بیشتر بماند و پراکنده شود. مقدار کمی از عطر را هم روی پوست بدن‌تان استفاده کنید. با این کار، بوی عطرتان پخش می‌شود و سریع از بین نمی‌رود. یک اسپری کوچک روی موها، باعث می‌شود بوی عطر در تمام روز باقی بماند.

عطرها هم فاسد می‌شوند؟
معمولا شیشه‌های عطر را به خاطر زیبایی‌شان یا به دلیل دم دست‌تر بودن روی میز آرایش می‌چینیم. جایی که معمولا روشن و آفتاب‌گیر است. بعد از مدتی، متوجه می‌شویم بوی عطرها تغییر کرده است، ولی مگر عطر هم فاسد می‌شود؟


برای آن که عطرتان دیرتر فاسد شود، شیشه عطر را در محل خشک، خنک و به دور از پنجره و نور خورشید نگه دارید؛ زیرا نور خورشید باعث بروز اختلالاتی در مواد تشکیل دهنده عطر می‌شود و آن را از بین می‌برد. برای آن که عطر عمر بیشتری داشته باشد، بهتر است آن را همیشه درون جعبه‌اش نگه دارید.

بوی خوش فضا
حوصله اهل زمین از عطرهای همیشگی سر رفته. پس شرکت‌های سازنده عطر، این روزها دربه‌در دنبال رایحه‌های جدید می‌گردند. یکی از این راه‌ها فرستادن گل‌های زمینی به فضاست. جالب است که گل‌ها در فضا عطر و رایحه‌ای جدید که با نوع زمینی آن تفاوت دارد، تولید می‌کنند.

سازندگان عطر و ادکلن در شرکت ژاپنی Zen، به دنبال عطرها و رایحه‌های جدید هستند. «شیزایدو»، ویژگی‌هایی متفاوت با عطرها و رایحه‌های زمینی دارد. این عطر، از گل رزی که در سال 1998 با شاتل فضایی ناسا به فضا فرستاده شد، تهیه شده است. این گل درحالت بی‌وزنی، عطری متفاوت با آن‌چه در زمین داشت از خود متصاعد کرد.

عطرهایی با ماندگاری چهار هزار ساله
چند سال پیش، باستان شناسان در کشور قبرس، کارگاه عطرسازی‌ای کشف کردند که می‌گویند متعلق به عصر برنز است.


جالب است که این کارخانه چهار هزار ساله، عطر را برای صادرات به سرزمین‌های شرق دریای مدیترانه تولید می‌کرده است. باورکردنی نیست، اما بطری‌های سفالی این کارگاه هنوز هم بعد از چهار هزار سال بوی عطر می‌دهند! تا حالا فرمول 12 عطر باستانی را از همین خمره‌ها و ظرف‌ها به دست آورده‌اند. آن‌ها عطرهایی مثل عصاره برگ‌بو، دارچین و موژد سبز را احتمالا از گیاهان محلی گرفته‌اند و با روغن زیتون مخلوط کرده‌اند.

 این کارگاه وسیع با خمره‌هایی که تا 500 لیتر عطر را در خود جای می‌داده، نشان می‌دهد مردم دنیای باستان هم عطر‌دوست‌های واقعی بوده‌اند. باستان‌شناسان معتقدند که جزیره کرت، بازار بزرگ عطر قبرس در دنیای هزاران سال پیش بوده است. آن‌ها از روغن‌های معطر که اغلب گران قیمت هم بوده‌اند، برای آیین‌های مذهبی و خاک‌سپاری مردگان استفاده می‌کردند.