گرچه گسترش شبکه اینترنتی عرضه کالا در کشورهای مختلف جهان با هدف اصلاح نظام توزیع و کاهش هزینه تمامشده فروش انواع کالاها طی سالهای اخیر رواج بسیاری یافته و اکنون اغلب مصرفکنندگان با استفاده از این شیوه نسبت به تأمین مایحتاج روزانه خود اقدام میکنند اما به کارگیری این شیوه عرضه کالا در کشورمان بهدلیل فقدان نظارت، نهتنها تسهیل در نظام توزیع و منافع مصرفکننده را به همراه نداشته بلکه گسترش عرضه متقلبانه کالاهای بیکیفیت با قیمتهای گزاف در سایه تبلیغات دروغین را موجب شده است. علاوه بر گسترش عرضه کالا از طریق شبکههای ماهوارهای، از چندی پیش عرضه فریبکارانه کالاهای مختلف از طریق خطوط تلفن همراه و ثابت نیز رونق گرفته است.
شاید شما هم از جمله افرادی باشید که با دیدن آگهیهای جذاب عرضه انواع لوازم خانگی، بهداشتی، دارویی و سایر کالاهای مصرفی از طریق شبکههای ماهوارهای یا تماس تلفنی عرضهکنندگان نسبت به سفارش اینگونه کالاها اقدام کردهاید؛ کالاهایی که از طریق نمایندگیشرکتهای عرضهکننده در کشورمان بدون کمترین نظارت بر قیمت و کیفیت به آدرس مشتری ارسال و حتی جوایزی نیز برای خریدار در نظر گرفته میشود. اما با کمال تأسف پس از دریافت این کالاها مشاهده کردهاید که کالای مذکور فاقد کارایی اعلامشده در آگهیهای تبلیغاتی بوده و پس از مدتی راهی انباری منازل میشود.
انواع جاروی شارژی، ظروف نگهدارنده مواد غذایی، ظروف طبخ غذا، داروهای تقویتی و درمانی، عینکهای طبی، کفش و وسایل ورزشی برای کاهش وزن یا افزایش قد، جلوگیری از ریزش یا افزایش رشد موی سر و... از جمله محصولاتی است که هر روزه از طریق نمایندگیهای فروشی که وزارت بازرگانی نظارتی بر فعالیت آنها ندارد، به مصرفکنندگان ایرانی عرضه شده و کسی پاسخگوی این شیوه متقلبانه عرضه کالا و زیان مادی و جسمانی مشتریان نیست. علاوه بر ابهام در شیوه فعالیت نمایندگی این شرکتها در کشورمان، مسئولان وزارت بازرگانی، وزارت بهداشت یا مؤسسه استاندارد نیز هیچگونه اطلاعرسانیای
در زمینه مجازبودن کالاهای عرضه شده در چارچوب این شبکههای بازاریابی ندارند.
گندم نمای جو فروش
شیوه به کار گرفته شده در تبلیغ اینگونه کالاها به اندازهای مخاطب را تحتتأثیر قرار میدهد که مصرفکننده ایرانی با مشاهده مشخصات و کارکردهای ادعا شده، به پرداخت هزینه خرید مجاب میشود اما پس از دریافت کالا یا استفاده از این محصولات در مدت زمان مورد ادعای عرضهکنندگان، مشخص میشود که کالای مذکور فاقد کارکرد مورد ادعای عرضهکنندگان است. از سوی دیگر نمایندگی این شرکتها در کشور از هر گونه پاسخگویی در زمینه مشکلات کیفی کالاهای مذکور یا عودتدادن کالا خودداری میکنند.
بهرغم حجم وسیع کالاهای عرضهشده در این چارچوب و تعداد قابل توجه شرکتهایی که در برخی موارد با استفاده از نام برندهای مشهور یک کالا و اعلام شفاهی مجوز فعالیت از دستگاههای اجرایی کشور مانند وزارتخانههای بازرگانی یا بهداشت نسبت به فریب مشتریان اقدام میکنند، مسئولان ذیربط از اظهار نظر شفاف در مورد قانونی یا غیرمجاز بودن فعالیت این شرکتها یا اعلام اسامی شرکتهای مجاز و غیرمجازی که در این شبکه به فعالیت میپردازند، به مصرفکنندگان خودداری میکنند.
واقعا برنده شدهاید؟
از چندی پیش شرکتهای عرضهکننده کالا به شیوه تازهای برای فروش محصولات خود روی آورده و از طریق تماس تلفنی به مشتریان اعلام میکنند که شما برنده جایزه برای خرید کالایی شدهاید. این در حالی است که شاید مشتری اصلا اطلاعی از خرید کالای مذکور نداشته اما بهدلیل دریافت جایزه مذکور نسبت به ارائه آدرس و مشخصات برای دریافت این جایزه اقدام میکند. موضوع وقتی شکل تقلب و فریب بهخود میگیرد که شرکت عرضهکننده کالا به همراه این جایزه کالای جدیدی با قیمت مشخص به مشتری عرضه و قیمت گزافی را دریافت میکند که قیمت جایزه مورد ادعا، هزینه ارسال و کالای جدید را شامل شده و در واقع شرکت مذکور با این شیوه نسبت به فروش متقلبانه کالا اقدام میکند.
یک شرکت تبلیغاتی که خود را زیرمجموعه شرکت مخابرات قلمداد کرده و مدعی است شماره تلفن مشتریان را از طریق این شرکت دریافت کرده و مجوز فعالیت از وزارت بازرگانی را دارد، از طریق تماس با شمارهتلفنهای ثابت نسبت به فروش کارتهای مکالمه خارج از کشور اقدام میکند. به گفته یکی از خوانندگان این روزنامه، چندی پیش شرکت مذکور در تماس با شماره ثابت تلفن وی مدعی شده است که این مشتری برنده اتوی مو بهدلیل خرید این کارت شده و برای ارسال جایزه مذکور به همراه کارت جدید مکالمه به مبلغ14 هزار تومان آدرس و سایر مشخصات را دریافت کرده است. این در حالی است که وی تمایلی به خرید کارت مذکور نداشته اما آورنده بسته مذکور با سماجت اصرار بر خرید کارت مذکور برای تأمین هزینه ارسال از این محل را داشته است.
خبرنگار ما در تماس با این شرکت جویای کم و کیف این کارتها شد که به گفته فروشنده این شرکت امکان مکالمه 6 ساعته با آمریکا و کانادا و 5/4 تا 5 ساعته با اروپا را دارد. این فروشنده با پذیرش این نکته که هزینه جایزه مذکور و ارسال نیز در کارت مکالمهای که با قیمت14 هزار تومان به مشتری عرضه شده مستتر است، این شیوه را راهکاری برای بازاریابی قلمداد کرده و توسل به فریب مشتری در روش مورد استفاده برای عرضه این کارتها را میپذیرد.علاوه بر ابهام در تطبیق کالای عرضه شده با ادعای فروشنده و زیان مصرفکننده از این طریق، ایجاد مزاحمت و پیگیری و سماجت عرضهکنندگان کالا به مشتری برای خرید محصول جدید موضوعی است که هیچکس پاسخگوی آن نیست.