تاریخ انتشار: ۱۷ خرداد ۱۳۹۰ - ۱۴:۳۵

کلید همه اتفاقات ازخودسوزی جوان تونسی زده شد. مردم خاورمیانه علی‌الخصوص ملت‌های عرب که صبرشان لبریز شده بود، بن‌علی و مبارک را به زیر کشیدند.

اما اینک گویا ملت‌های اروپایی نیز به‌خود آمده‌اند و همنوا با همنوعان خود در خاورمیانه، اروپای نماد دمکراسی را به تسخیر فریادهای اعتراض‌آمیز خود درآورده‌اند.آنچه مبرهن است اینکه نخستین موج بیداری در قلب قاره سبز، در اندلس قدیم به پا شد؛ اسپانیا که مسلمانان قابل‌توجهی را در خود جای داده و در حال حاضر بیش از یک میلیون نفر مسلمان در این کشور 46 میلیون نفری زندگی می‌کنند. در این نوشتار سعی شده است کشورهایی که موج بیداری به آنها رسیده را مورد بررسی قرار دهیم. آنچه روشن است اینکه اعتراضات در کشور‌های اروپایی با تأثیر از یکدیگر، ادامه خواهد داشت، هرچند که کشور به کشور، جنس اعتراضات گاه اقتصادی و گاه سیاسی می‌شود؛ همچنان که در تونس اعتراضات از خودسوزی یک جوان نسبت به بیکاری‌‌اش آغاز شد اما در مصر، ماهیت اعتراض کاملاً سیاسی - حکومتی بود.

آلمانی ها: «خنثی کنید» - «خاموش کنید»

یک روز پیش از برگزاری اجلاس سران دولت‌های هسته‌ای اتحادیه اروپا، ده‌هزار نفر در سرتاسر آلمان علیه گسترش فعالیت‌های هسته‌ای تظاهرات کردند.ابعاد اعتراضات: تظاهرات در آلمان، با شرکت حداکثری مردم پایتخت ( برلین ) و البته همراهی مردم ۲۱ شهر آلمان صورت گرفت. خبرگزاری‌ها برپایی چنین تظاهراتی را در حد یک «هشدار» تلقی کردند. سازمان دهندگان تظاهرات اعلام کرده‌اند که انتخاب تاریخ جهت برپایی این تظاهرات هدفدار بوده است؛ چرا که گروه ائتلاف کشورهای بزرگ هسته‌ای نشستی جهت تبادل آرا و گزارش‌های هسته‌ای خود برپا می‌کنند. منابع خبری شرکت‌کنندگان در تظاهرات برلین را 25هزار نفر اعلام کردند، در حالی که پلیس تعداد ۲۰ هزار نفر را تأیید کرده است. تظاهر‌کنندگان در مقابل دفتر حزب دمکرات مسیحی تجمع کردند و از مرکل، صدر اعظم آلمان خواستند سیاست‌های پایان فعالیت‌های هسته‌ای را بدون هیچ تأخیری به اجرا درآورد. تظاهرکنندگان با شعارهایی چون «خنثی کنید» - «خاموش کنید» و...، پایان فعالیت‌های هسته‌ای به‌ویژه در زمینه نظامی را فریاد می‌زدند و ضمن یادآوری فاجعه فوکوشیما تأکید می‌کردند که مردم گزارشات شبکه اینترنتی «rbb-online.de » را ببینند.

ایتالیایی‌ها: جنگ بشردوستانه وجود ندارد

اعتراضات در ایتالیا با خشم گسترده سال گذشته دانشجویان نسبت به لایحه اصلاحات آموزشی دولت راست‌گرا، آغاز شد اما موج جدید اعتراضات علیه سیاست‌های اقتصادی دولت ایتالیا درخصوص حذف بودجه مدارس و دانشگاه‌ها و گسترش بیکاری صورت گرفت.ابعاد اعتراضات: در هفته گذشته انتخابات محلی اخیر در ایتالیا نشان داد که مردم خواهان تغییر هستند. نتایج این انتخابات در شهر میلان که حزب راست میانه‌رو در آن شکست خورد، نشانه‌ای است که مردم به‌دنبال مقصران به‌وجود آمدن شرایط نامطلوب در کشورشان هستند. مردم در ایتالیا معتقدند که برلوسکنی به جای حل مسائل و مشکلات کشور، قوانین کشوری را به نفع خود تغییر داده تا مجبور به پاسخگویی در دادگاه‌ها برای اتهاماتی که به وی وارد است نشود. تقریبا 20درصد از جوانان ایتالیایی تحصیل را رها می‌کنند چرا که هیچ انگیزه‌ای برای ادامه تحصیل ندارند. همچنین در ایتالیا، هزاران نفر در اعتراض به مداخله نظامی در لیبی تظاهرات کردند. معترضین نمادهای صلح‌طلبان و پرچم‌های ضد‌جنگ راحمل می‌کردند. این تظاهرات به دعوت گروه‌های ضد‌جنگ از جمله گروه غیردولتی «اورژانس» برپا شده است. این گروه توسط یک پزشک ایتالیایی تأسیس شده و در مناطق جنگ‌زده چون افغانستان، کلینیک‌هایی را راه‌اندازی کرده است. روی یکی از نشان‌های در دست معترضین نوشته شده بود: «جنگ بشردوستانه وجود ندارد.» شورای امنیت سازمان ملل با تصویب قطعنامه‌ای به نیروهای نظامی خارجی اجازه داده تا با اهداف بشردوستانه در اوضاع لیبی مداخله کنند!

یونانی‌ها: فقر بزرگ‌ترین سوءاستفاده است

هزاران نفر از مردم آتن، پایتخت یونان با الهام از جنبش 15 می مردم اسپانیا (جنبش خشم) به خیابان‌ها ریخته و علیه سیاست‌های اقتصادی سختگیرانه دولت این کشور اعتراض کردند. پلیس برآورد کرده که در حدود 20 هزار نفر از معترضان برای چندمین روز متوالی در میدان سیناگما در پایتخت یونان برای اعتراض به سیاست‌های ریاضت‌طلبانه اقتصادی دولت کشورشان تجمع کرده‌اند.ابعاد اعتراضات: جنبش مردمی در یونان از یک فراخوان در شبکه‌های اجتماعی نشأت گرفته که در سراسر اروپا شهروندان را به شیوه جنبش 15 می در اسپانیا به خیابان‌ها فراخواند. در یکی دیگر از فراخوان‌ها در شبکه‌های اجتماعی، جوانان خواستار پیاده شدن دمکراسی واقعی در اروپا شده‌اند. در تظاهرات آتن مخالفین پلاکاردهایی را در مقابل پارلمان این کشور با خود حمل می‌کردند که روی آنها نوشته شده بود «فقر بزرگ‌ترین سوءاستفاده است».

گروه‌های دیگری از معترضان با کوبیدن روی ظرف خالی فریاد دزد، دزد سر می‌دادند. «یونان» دیگر کشور اروپایی است که درچند روز اخیرشاهد برگزاری تظاهرات گسترده و سراسری علیه حزب حاکم بود. ده‌ها هزار نفر از مردم شهرهای مختلف این کشور از جمله «آتن» درتظاهرات خود نسبت به تصویب و اجرای بسته ریاضت اقتصادی پیشنهادی صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و اتحادیه اروپا هشدار دادند.تظاهرکنندگان به هتل‌های مجلل بمب‌های بنزینی پرتاب کردند و اتومبیل‌ها را به آتش کشیدند. این اعتصابات در ادامه اعتراضات چند روز گذشته مردم یونان علیه برنامه صرفه‌جویی اقتصادی دولت است که پیش‌بینی می‌شود براساس آن، دستمزدها در بخش خدمات عمومی بین 10 تا 25 درصد کاهش یابد.تمامی فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های قطار و کشتیرانی از کارافتاده و کارگران و کارمندان بخش خصوصی و دولتی به صف تظاهرکنندگان پیوسته‌اند.

ایرلند ی‌ها : کسی به ملکه انگلیس خوشامد نمی‌گوید

اعتراضات در ایرلند از زمانی شروع شد که صدها نفر از مردم جمهوری ایرلند همزمان با ورود الیزابت دوم، ملکه انگلیس به آن کشور در مرکز شهر دوبلین تجمع اعتراض‌آمیز برگزار کردند.ابعاد اعتراضات: معترضان پلاکاردهای متعدد ضد‌انگلیسی در دست داشتند و علیه ملکه انگلیس و در حمایت از اتحاد دو ایرلند شعار می‌دادند. تظاهرکنندگان شعار می‌دادند: انگلیس اشغالگر است، انگلیس باید از ایرلندشمالی خارج شود و کسی به ملکه انگلیس خوشامد نمی‌گوید. این سفر در حالی انجام شد که بی‌سابقه‌ترین تدابیر امنیتی با حضور بیش از 10هزار نیروی نظامی و انتظامی ایرلند و 120 نیروی ویژه پلیس انگلیس برای حفاظت از ملکه الیزابت در جمهوری ایرلند به مورد اجرا گذاشته شده بود. تمام خیابان‌های محل عبور ملکه از ساعت‌ها قبل مسدود شد و نیروهای پلیس با چیدن موانع فلزی چند لایه مانع از نزدیکی معترضان به محل‌های حضور ملکه انگلیس می‌شدند. پلیس جمهوری ایرلند ساعاتی قبل از ورود ملکه انگلیس اعلام کرد که یک بمب آماده انفجار را در نزدیکی شهر دوبلین و در داخل یک اتوبوس کشف و خنثی کرده است. جمهوری ایرلند حدود 8هزار نیروی پلیس و 2هزار نیروی ارتش را برای تأمین امنیت این سفر بسیج کرده بود. همچنین در اقدامی نادر 120 نیروی مسلح پلیس متروپلیتن لندن برای تأمین امنیت ملکه به جمهوری ایرلند رفته بودند.

فرانسوی‌ها: پاریس! بیدار شو

هزاران نفر از مردم فرانسه نیز به تأسی از تظاهرات ضددولتی اسپانیا، به خیابان‌ها ریختند. میدان « باستیل» پاریس، در روزهای گذشته شاهد تظاهرات گسترده ضددولتی جوانان فرانسوی در حمایت از ناآرامی‌های دو هفته‌ای اسپانیا بود. اعتراض به اوضاع نابسامان اقتصادی، محکومیت سرکوب تظاهرکنندگان جوان اسپانیایی و محکومیت فساد گسترده حاکم بر کشور، از جمله اقدامات جوانان فرانسوی بود که همچنان ادامه دارد.

ابعاد اعتراضات: شهرهای «تولوز» و «بایون» از دیگر شهرهای فرانسه هستند که همزمان با پاریس سیاست‌های اقتصادی «سارکوزی» را محکوم کردند. «پاریس! بیدار شو، دمکراسی واقعی می‌خواهیم، مردم متحد مغلوب نخواهند شد» از دیگر شعارها و دست نوشته‌های فرانسوی‌هایی است که به تأسی از «جنبش خشم» اسپانیا در خیابان‌ها حضور دارند. فرانسوی‌های معترض همانند معترضان اسپانیایی استقرار یک دمکراسی حقیقی را خواستار شده و نسبت به سیاست‌های سختگیرانه‌ای که در همه جای اروپا در حال اعمال است‌، اعتراض کردند.معترضان فرانسوی در میدان باستیل پاریس گردهم آمدند و خواهان مبارزه با بیکاری و فساد و استقرار دمکراسی در فرانسه شدند. یکی از معترضان فرانسوی‌ اظهار داشت: دولت‌ها در حال کاستن از خدمات عمومی هستند. ما با دمکراسی نتوانستیم جلوی آنها را بگیریم باید به این فکر باشیم که از چه طریقی می‌توانیم جلوی آسیب‌‌رسانی را بگیریم. معترضان فریاد می‌زدند: پاریس بایست‌، پاریس برخیز .

پرتغالی ها: در ناامنی شغلی، آزادی وجود ندارد!

هزاران نفر از شهروندان پرتغالی در لیسبون، پایتخت این کشور علیه سیاست‌های ریاضت اقتصادی دولت به خیابان‌ها آمدند. سیاست‌های اقتصادی اخیر دولت پرتغال که مورد تأیید نهادهای بین‌المللی هم بوده دلیل این اعتراضات گسترده مردمی است.ابعاد اعتراضات: بیش از 300هزار نفر از مردم پرتغال در اعتراض به بیکاری و شرایط نامناسب اقتصادی در خیابان‌های لیسبون و سایر شهرهای این کشور دست به تظاهرات زدند. «صدها هزار نفر از پرتغالی‌ها در پایتخت و 10شهر دیگر این کشور تظاهرات کردند.» به‌دنبال برنامه‌ریزی انجام شده توسط پایگاه اینترنتی فیس‌بوک، بیش از 300 هزار نفر از مردم لیسبون و سایر شهرهای پرتغال در اعتراض به ناامنی‌های شغلی تظاهرات کردند. تظاهرکنندگان در خیابان اصلی لیسبون با حمل بنرهایی که روی آن نوشته شده بود، «کشور از پا درآمده است»، فریاد می‌زدند:

در ناامنی شغلی، آزادی وجود ندارد. در این تظاهرات حدود 200 هزار نفر از معترضان در لیسبون و 80 هزار نفر در پرتو پرتغال تجمع کردند.این تعداد از تظاهرکنندگان در شرایطی اعلام می‌شود که تنها 65 هزار نفر از مردم از طریق پایگاه اینترنتی فیس‌بوک برای شرکت در این تظاهرات اعلام آمادگی کرده بودند. یکی از 4سازمان‌دهنده این تظاهرات، ژوئا لابرینچا، جوان 27 ساله بیکاری است که اعلام کرد: نیمی از جمعیت فعال پرتغال یا بیکار هستند یا وضعیت شغلی ناپایداری دارند که این وضعیت نشان‌دهنده غیرقابل دفاع بودن وضعیت موجود است. پرتغال که سال گذشته نرخ بیکاری 8/10 را تجربه کرد، در حال حاضر حدود 620 هزار نفر بیکار دارد که سن نیمی از آنها زیر 35سال است و 10درصد از آنها نیز مدرک دیپلم دارند.این در حالی است که فرناندو تئیشئیرا، وزیر مالی پرتغال اعلام کرده است که این کشور با تشدید قوانین، کسری بودجه کشور را حل خواهد کرد.

اسپانیایی‌ها: این دمکراسی نیست

تجمع گسترده مردم در روزهای گذشته از میدان سول شهر مادرید آغاز شد و این اعتراضات مربوط به سیاست‌های اقتصادی دولت این کشور است.ابعاد اعتراضات: تظاهرکنندگان در اسپانیا را با تظاهرات دمکراسی‌خواهان در میدان التحریر قاهره مقایسه کرده‌اند، به‌طوری که مردم اسپانیا بی‌توجه به ممنوع بودن تجمع‌های اعتراضی در آستانه برگزاری انتخابات محلی، همچنان در صحنه تظاهرات حضور دارند. به غیر از مادرید، در سایر شهرهای اسپانیا نیز تظاهراتی برگزار شده است. معترضین اسپانیایی با شعارهای «شما نمایندگان ما نیستید » و «این دمکراسی نیست» خشم خود را ابراز کردند.

اقتصاد اسپانیا با کسری بودجه شدید و بدهکاری‌های هنگفتی مواجه است. تظاهرات‌کنندگان خواهان شغل، استانداردهای بهتر زندگی، سیستم عادلانه‌تر دمکراسی و اعمال تغییرات در برنامه‌های ریاضت اقتصادی دولت سوسیالیست این کشور هستند. اسپانیا از۱۵ ماه می همچنان در تب ناآرامی‌ها می‌سوزد. جوانان سرکوب شده اسپانیایی پس از شنیدن خبر تجمعات فرانسه که به حمایت از آنها در حال برگزاری است، با روحیه‌ای دو چندان این بار در حمایت از انقلاب اروپا نیز شعار سر دادند. در حال حاضر میدان مرکزی «مادرید» و «بارسلون» مملو از جوانان و چادرهایی است که در اعتراض به اوضاع وخیم اقتصادی بیش از 2 هفته است که تحصن کرده‌اند.