شربت خاکشیر، تخم شربتی، سکنجبین و... از جمله نوشیدنی های سنتی و وطنی هستند که قدیمی‌ها نوشیدن آن‌ها را برای رفع عطش و خنک شدن بسیار کارساز می‌دانند. آن‌ها معتقد هستند شربت این گیاهان با تعادل در تعریق بدن از گرمازدگی جلوگیری می‌کند و می‌تواند برای مدت زیادی آب بدن را تامین کرده و فرد را از تشنگی مفرط مصون دارد.
یکی از این گیاهان خاکشیر است. دانه های خاکشیر ضد عفونی کننده، ضد انگل و تب بر هستند و به رفع التهاب کلیه کمک می کنند. این دانه‌ها با کمی شکر، گلاب و آب سرد بسیار ملین و خنک بوده و از سرگیجه، تب، بی‌حالی، تهوع و بی‌اشتهایی ناشی از گرمازدگی می‌کاهند.شربت خاکشیر همچنین مقوی معده و هاضمه بوده، اشتها و میل جنسی را زیاد می‌کند و مصرف آن در دوران بارداری بسیار مفید است.
دانه های خاکشیر وقتی در مجاورت آب قرار می‌گیرند می‌توانند چندین برابر وزن خود آب جذب کرده و متورم شوند. در نتیجه این دانه‌ها آب زیادی را در بدن نگه داشته و وقتی بدن به تعریق افتاده و با کمبود آب مواجه می‌شود از ذخیره‌ی آب آن‌ها استفاده می‌کند بنابراین مصرف این شربت را در روزهای گرم سال و در ساعات اوج گرما که مجبور به خروج از منزل هستید یا اگر به گرما حساسیت دارید توصیه می کنیم.
علاوه بر خاکشیر دانه‌های سیاه رنگی که مردم به آن تخم شربتی می‌گویند نیز وجود دارد که این دانه‌ها هم مثل خاکشیر عمل کرده و خاصیت خنک کنندگی و رفع عطش دارند.
شربت سکنجبین: از نوشیدنی‌های دیگری که اغلب قدیمی‌ها از آن استفاده می‌کنند شربت سکنجبین است. این شربت وطنی دارای طبیعت سرد و خنک بوده و تمام منافع سرکه را دارد و به صفرابر مشهور است. هنگامی که شربت سکنجبین را با یخ خنک کرده و به همراه خیار رنده شده بنوشند تشنگی را رفع و از التهاب ناشی از گرما می‌کاهد.
بنابراین اگر مثل گذشته از مهمانان خود با شربت خاکشیر، سکنجبین یا تخم شربتی پذیرایی کنید در حق آن‌ها محبت فراوانی کرده اید.البته ناگفته نماند که این شربت‌های وطنی بسیار چاق کننده هستند. از این رو مصرف بدون شکر آن ها را به افراد چاق و دیابتی توصیه می‌کنیم.
توجه: از آن جا که این روزها شربت‌های سنتی توسط برخی دستفروشان در گوشه و کنار خیابان ها در شرایط کاملا غیر بهداشتی با یخ‌ها و آب آلوده تهیه و عرضه می‌شوند بهتر است این شربت‌ها را به صورت خانگی تهیه و برای خارج از منزل همراه ببرید.