بیش از 100 هزار نیروی نظامی آمریکایی در گوشه‌گوشه جهان مستقر شده‌اند که هزینه‌های هنگفتی برای دولت به بار آورده‌اند. البته پس از خروج نظامیان از پایگاه‌های یادشده، نگهداری و حفظ تأسیسات نظامی باز هم برای سیاستمردان آمریکایی هزینه‌تراشی خواهد کرد.
براساس گزارش پنتاگون، آمریکا 865 پایگاه نظامی در جهان دارد که با پایگاه‌های مستقر در عراق و افغانستان این تعداد به هزار می‌رسد. بدون درنظرگرفتن هزینه‌های پایگاه‌های افغانستان و عراق، سالانه 102 میلیارد دلار بابت پایگاه‌های نظامی آمریکا در جهان صرف می‌شود.
مردم‌شناسی به نام هیو گاسترسن در بولتن اتمیک ساینس مقاله‌ای منتشر و به این نکته اشاره کرده که 95 درصد پایگاه‌های نظامی که هر کشوری در سایر کشورهای دنیا تأسیس می‌کند، به آمریکا تعلق دارد. به عقیده او، این گرایش آمریکایی‌ها که موجب شده تنها در آلمان 227 پایگاه نظامی داشته باشند، دیگر قدیمی و منسوخ شده است.
در حقیقت، ایالات متحده با تأسیس این پایگاه‌ها برای خود نوعی امپراتوری ساخته و کنترل و تسلط بر اروپا را هدف قرار داده است.
به نوشته گاسترسن، این پایگاه‌ها در کشورهای میزبان، مناطقی جدافتاده و منزوی هستند و حضورشان در سرزمینی بیگانه، خشم و نارضایتی مردم آن منطقه را در پی دارد. بومیان غالبا به ابتذال نظامیان آمریکایی، جرم‌های جزئی، نژادپرستی و خسارت‌هایی که این پایگاه‌ها به محیط‌زیست وارد می‌کنند، اعتراض دارند.
فیلیس بنیس، یکی از اعضای مؤسسه مطالعات سیاسی معتقد است که پنتاگون و نیروهای مسلح آمریکا در قانع‌کردن مردان سیاست به‌ویژه اعضای کنگره بسیار درخشان عمل کرده‌اند و توانسته‌اند مخالفان جنگ را نیز در برابر برنامه‌های دفاعی‌شان، وادار به سکوت کنند.
او در مورد افکار عمومی نسبت به حضور نظامی در خارج از مرزهای داخلی می‌گوید: در میان رأی‌دهندگان حمایت از پایگاه‌های نظامی بیرون از مرزها بسیار کمرنگ است زیرا پول چندانی نصیبشان نمی‌کنند. بنابراین در عمل تعطیل‌کردن این پایگاه‌ها راحت‌تر است.
به عقیده بنیس، مردم کشورهای مختلف جهان حضور نظامی آمریکا را به چالش کشیده‌اند که این پیشرفت قابل توجهی به حساب می‌آید.
در ونیز ایتالیا که شهری ثروتمند و محافظه‌کار شمرده می‌شود، طرفداران محیط‌زیست و فعالان اجتماعی و سیاسی در کنار راست‌گراها، شورای شهر و تجار بومی مبارزه‌ای علیه حضور نظامی آمریکا آغاز کرده‌اند. آنها کمپین خود را چنین نامیده‌اند: «توسعه پایگاه دال مالین را متوقف کنید.»
پیش از این یک پایگاه ناتو در ونیز مستقر شده بود و آمریکا قصد داشت آنجا را توسعه دهد و پایگاهی جدید به آن اضافه کند و باند موقت فرودگاه بسازد؛ درست 500 متر دورتر از بناهای معروف پالادیو که از یادگارهای دوران رنسانس محسوب می‌شوند. مؤسسه مطالعات سیاسی برای جمع‌آوری اطلاعات در زمینه پایگاه‌های نظامی آمریکا در دنیا، نه تنها با خارجیان بلکه با آمریکاییان نیز در ارتباط است تا دیدگاهی منطقی‌تر را در مورد این مسئله ترویج کند.
سال2010 این مؤسسه اعضای کنگره را ترغیب کرد با ساخت پایگاهی جدید در اوکیناوا مخالفت کنند. آنها برای رسیدن به هدف خود با گروه‌های مخالف در آمریکا و ژاپن در ارتباط بودند و راه‌های مختلفی را برای نشان دادن اعتراضشان آزمودند.
انتشار آگهی تمام صفحه در روزنامه واشنگتن‌پست، تشکیل گروهی زیست‌محیطی به نام شبکه اوکیناوا، انتشار مقالات در رسانه‌های مترقی و ملاقات‌های متعدد با اعضای کنگره از فعالیت‌های معترضان پروژه نظامی اوکیناوا بود. کمک‌ها به مخالفان زمانی به اوج رسید که سناتور جیم وب، کارل لوین و جان مک کین تلاش کردند برنامه پیشنهادی برای ساخت پایگاه در هنوکو را رد کنند و از ارتش آمریکا تقاضا کردند در موضعش نسبت به آسیا تجدیدنظر کند.
یکی دیگر از فعالیت‌های اهالی کنگره در زمینه حضور نظامی آمریکا در خارج از مرزهای این کشور، تصویب متممی جدید بود. این متمم که پس از تلاش‌های باربارا لی- یکی از زنان عضو کنگره- به تصویب رسید، خواستار ممنوعیت تأسیس پایگاه‌های نظامی دائمی در عراق و افغانستان می‌شد.
مایک هوندا، یکی از اعضای کمیته بودجه کنگره و نویسنده پیشرو بودجه (CPC) می‌گوید: به گفته دریادار مایک مولن، رئیس ستاد مشترک ارتش، بزرگ‌ترین خطر برای امنیت ملی ما، بدهی‌هایمان است. حالا اگر پنتاگون بخواهد کاری برای حل این مشکل بکند، در خارج از مرزها شاهد یک راهبرد متفاوت خواهیم بود و در داخل کشور بودجه دفاعی متفاوتی خواهیم داشت.
در حالی که بیشتر سازمان‌های صلح‌طلب و گروه‌هایی که روی نیازهای بشری تأکید دارند، خواستار کاهش بودجه نظامی برای تأمین هزینه برنامه‌های حیاتی داخلی هستند، امپراتوری پایگاه‌های نظامی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
جوزف گارسن، مدیر کمیته خدمات برنامه‌های دوستان آمریکایی در نیوانگلند می‌گوید: بسیاری از مردم نمی‌دانند آمریکا بیش از هزار پایگاه نظامی خارجی دارد. آنها خبر ندارند که کمیته کاهش بودجه تقاضا کرده تعداد پایگاه‌ها به یک سوم کاهش یابد.
یکی دیگر از برنامه‌های ایالات متحده که با واکنش شدید مخالفان جنگ و فعالان اجتماعی روبه‌رو شد، افریکام (ایجاد فرماندهی آمریکا در آفریقا) بود. این برنامه که در سال 2008 آغاز شد، همه برنامه‌ها و عملیات‌های امنیتی و نظامی در آفریقا و برنامه‌های عمرانی فراوانی را تحت پوشش و نظارت قرار می‌داد. راه‌اندازی و نگهداری ستاد مرکز فرماندهی افریکام بیش از 300میلیون دلار هزینه در بر داشت و برای حمایت از آن 263میلیون دلار دیگر نیز برآورد شده بود. همچنین برای ساخت پایگاه کمپ لمونیر در جیبوتی که 1800 سرباز داشت، 200 میلیون دلار مورد نیاز است. طبق بودجه قرار بود افریکام حدود 1/4 میلیارد دلار دریافت کند.
مؤسسه مطالعات سیاسی برنامه‌ای ترتیب داد تا گروهی با عنوان امنیت بشر در آفریقا تشکیل دهد. در این گروه بزرگ، گروه‌های کوچک‌تری نظیر جوانان، مهاجران، آکادمی‌ها و متحدان آفریقا عضویت داشتند که همگی با پروژه افریکام مخالف بودند. به‌طور کلی جامعه مدنی آفریقا به افریکام و حضور نظامی آمریکا اعتراض داشت. موج گسترده مخالفت‌ها و اعتراض‌ها، ایالات متحده را در اجرای برنامه‌هایش ناکام کرد. فرماندهی نیروها از قاره آفریقا به اشتوتگارت در آلمان منتقل شد.
امیرا وود، یکی از اعضای مؤسسه مطالعات سیاسی در مورد سرنوشت افریکام می‌گوید: این برای آفریقایی‌ها یک موفقیت بزرگ بود؛ رویه‌ای که باید در دور بعدی مذاکرات در مورد پایگاه‌های نظامی حفظ شود.
به هر حال آنچه اکنون مورد بحث است، خروج نیروهای نظامی از آسیا و اروپاست. این اتفاق برای آمریکایی‌ها سالانه 80میلیارد دلار صرفه‌جویی به همراه خواهد داشت. با توجه به اینکه بودجه سال2012 در ماه جولای اعلام می‌شود، فعالان این حوزه بسیار امیدوارند مانند پروژه افریکام موفق شوند بودجه اختصاص یافته به پایگاه‌های نظامی را کاهش دهند.
باوجود هزینه‌های هنگفت و سرسام‌آوری که به بخش نظامی اختصاص یافته، آمریکایی‌ها نتوانسته‌اند امنیت بیشتری برای شهروندانشان کسب کنند. این رویکرد موجب شده نه تنها در داخل کشور خشم و نارضایتی به‌وجود آید بلکه آن سوی مرزها نیز مردمانی هستند که از سیاست‌های دفاعی آمریکا به ستوه آمده‌اند. این در حالی است که چنین سرمایه‌ای می‌توانست توسط کارشناسان غیرنظامی در حوزه‌های دیگر و برای کمک به دیگران صرف شود.
با توجه به اینکه باراک اوباما از تغییر رویکرد و بازبینی برای کاهش بودجه نظامی سخن گفته، باید منتظر بازتاب عملی سخنانش بود. او از برقراری روابط جدید با مردم و دولت‌های جهان حرف زده و حالا بهترین فرصت را پیدا کرده تا به وعده‌هایش جامه عمل بپوشاند.
نیشن