حرفهای بودن تدوینگری که نامش با سینمای بدنه ایران گره خورده است و نمیتوان بخشی از این سینما را فارغ از اسم او به یاد آورد. ایرج گلافشان نام ثابت تیتراژهای دوسه نسل پیگیر سینماست و برای همین وقتی شامگاه یکشنبه درگذشت، در کمتر از چندساعت همه سینمای ایران خبر شدند.
آغاز دوشنبه کمتر کسی بود که نداند بازمانده نسل دوم تدوین ایران درگذشته است. او غروب یکشنبه با ابوالحسن تهامی آخرین کارهای آنونس فیلم «رویای خیس» پوران درخشنده را انجام داد و بعد... «قرار فردا را گذاشتیم و او رفت. حالش هم خوب بود. از چهل سال قبل با آن مرحوم در ساخت آنونس فیلمها همکاری داشتم.» اینها را تهامی میگوید. آخرین عضو خانواده سینمای ایران که با گلافشان بوده است.
نخستین فیلمش را با نام «عذاب مرگ» وقتی 28 سال داشت برای مهتابفیلم برش زد. فیلمی که رضا بیک ایمانوردی و کتایون نقشهای اصلیاش را ایفا میکردند. تا 1350 دو فیلم دیگر را تدوین کرد و پس از آن تا 1380 هرسال بین یک تا پنج فیلم را تدوین کرد.
گلافشان این سالها البته کناره گرفته بود و از شرایط گله داشت. «عملکردها، از نظر آمارى چه بوده است؟ آیا تعداد فیلمها اضافه شده؟ کیفیت فیلمهایمان بهتر شده؟ اشتغال بیشتر شده است یا بیکاری؟ من اسم خانه سینما را گذاشتهام خانهاشباح... این خانه، فقط به درد مجلس ختم میخورد...» گلافشان سالهای اخیر، اینچنین تند و صریح بود و بیشتر هم در خانه نشست.
این هم از آن بازیهاست که پس از دوری چهارساله از سینما، حالا که پس از مدتها نام گلافشان دوباره با «زن بدلی» روی پرده نقش بسته، او میرود. خانه سینما صبح چهارشنبه پیکر گلافشان را پذیرا میشود تا او ساعاتی بعد در قطعه هنرمندان بهشتزهرا به خاک سپرده شود.
پروفایل:
- متولد 1317 در سنندج.
- استخدام در سازمان سمعی بصری اداره هنرهای زیبای کشور وابسته به وزارت فرهنگ و هنر به عنوان کارآموز (1339) و آموزش تمامی رشتههای فنی سینما زیر نظر استادان آمریکایی از دانشگاه سیراکیوز (2 سال).
- تحصیل در رشته کارشناسی اقتصاد و مدیریت وابسته به وزارت دارایی.
- استخدام در وزارت دارایی، در کنار فعالیتهای سینمایی در رشتههای برش نگاتیو، تدوین و ساخت آنونس.
- نویسندگی متن آنونس و نوشتن سناریو فیلم و کارگردانی تنها فیلم بلندش.
- اخذ 9 جایزه در رشته آنونس و یک جایزه در رشته تدوین برای فیلم «همسر».