ترکیه و قطر از میان کشورهای منطقه بهدنبال ارائه طرح به دولت بشاراسد هستند تا شاید شعله این اعتراضها به دامن دیگر کشورها نرسد اما بهنظر میرسد که دولت اسد بهعنوان یکی از محورهای اصلی مقاومت، تنها بهدنبال رسیدن به راهحلی منطقی در دورن دولت است و بیاعتماد به دخالتهای خارجی. علی مهتدی، کارشناس مسائل خاورمیانه، درباره تحولات اخیر سوریه با دیپلماسی ایرانی گفتوگو کرده که در ذیل میخوانید.
- با توجه به این امر که بشاراسد 2دوره مذاکره با مخالفان را برگزار کرده است، بهنظر شما این مذاکرات به کجا خواهد انجامید؟
مذاکراتی که در دمشق صورت گرفته تا این لحظه نتایج ملموس و تأثیری بر اعتراضهای مردمی که بهطور پراکنده در شهرهای مختلف صورت میگیرد، نداشته است؛ شاید دلیل آن این باشد که این اعتراضها بیشتر از خارج سرچشمه میگیرد و از معارضانی که در خارج از سوریه به سر میبرند؛ بهویژه گروه اخوانالمسلمین و کمکهای خارجی هم که از جانب فرانسه و ترکیه از آنها حمایت میشود. بنابراین تا این لحظه مذاکرات نتیجهای نداشته و دولت سوریه به این فکر است که دور بعدی مذاکرات را گسترش دهد و شخصیتهای بیشتری را وارد کند.
- نگاه اعضای دیگر محور مقاومت، همانند حزبالله نسبت به این تحولات چگونه است؟ آنها به بشاراسد چه توصیهای دارند؟
بهطور کلی موضع اعضای محور مقاومت یعنی ایران، عراق، دولت سوریه و حزبالله لبنان این است که مردم خواستار اصلاحات هستند و این حق آنها هم هست و باید به این درخواستها پاسخ داده شود. دولت بشاراسد نیز قول تمامی این اصلاحات را به مردم داده و حتی شروع به اصلاحات کرده است. اما بخش اعظم این تحرکات در سوریه از خارج نشأت میگیرد و توطئه خارجی برای به زانو درآوردن سوریه بهدلیل نقشی است که در محور مقاومت دارد. بنابراین همه قصد کمک به دولت سوریه را دارند تا بتواند بر این بحران فائق آیاد و درخواستهای مردم را پاسخگو باشد، اصلاحات لازم و مورد خواست مردم را انجام دهد و هرچه زودتر امنیت و آرامش و ثبات را درکشور برقرار کند.
- چشمانداز تحولات در سوریه را به چه شکل میبینید، برخی از آتشبس در ماه مبارکرمضان سخن میگویند و برخی براین باورند که همچنان ادامه خواهد داشت. نظر شما چیست؟
دولت سوریه نهایت سعی خود را میکند که براین بحران فائق آید و اوضاع را در کنترل داشته باشد. بهنظر میرسد که موفق هم شده است. اما از سوی دیگر تظاهراتی که روز جمعه در سوریه بهویژه در شهر حماء صورت گرفت، نشان دادکه جناحهای معارض خود را سازماندهی کرده و وارد عمل شدهاند چراکه در این شهر شاهد بودیم جمعیت انبوهی لباسهای رنگی پوشیده و با این لباسها پرچم سوریه را بهوجود آورده بودند. این امر نشان از وجود تشکیلات و فعالیتهای تشکیلاتی هماهنگ دارد. بهنظر میرسد که اخوانالمسلین با اتکا به برخی از کشورهای اروپایی و کمکهای ترکیه نقش اصلی را در این اعتراضها بازی میکند. با توجه به این وضعیت که دولت در مناطقی، بهعنوان مثال در مناطق کردنشین، دمشق و حلب موفقیتهایی داشته، کنفرانس مذاکره برای اصلاحات را برگزارکرده است. از طرف دیگر جناح مخالف نیز روزبهروز با سازماندهی قویتری عمل میکند، بنابراین بسیار مشکل است که بتوان آینده این تحولات را پیشبینی کرد.درکنار آنچه در این کشور اتفاق میافتد، باید دخالت قدرتهای خارجی را هم مورد توجه قرار داد. اگر روند این اعترضها در سوریه ادامه پیدا کند و اوج گیرد، بعید نیست که به برخوردهای منطقهای منجر شود که در این صورت منافع تمام قدرتهای منطقهای و ملی درخاورمیانه به خطر خواهد افتاد. شاید احساس این خطر سبب شود که قدرتهای خارجی دست از آتشافروزی بردارند و اجازه دهند که دولت سوریه اصلاحات لازم را در جهت خواست ملت خود انجام دهد.