حادثههای مرگباری که هرچندروز یک بار در جادههای خوزستان اتفاق میافتد، بهترین گواه ناامن بودن این جادهها بهشمار میرود. در کنار این ناامنی، باید امدادرسانی ضعیف را هم اضافه کرد که جادههای خوزستان را بیش از پیش تبدیل به قتلگاه میکند. همین چند وقت پیش بود که سانحهای مرگبار در بزرگراه خلیجفارس روی داد اما جسد قربانی این حادثه تا مدتها روی زمین باقی ماند و سرانجام پس از گذشت بیش از 9 ساعت و نرسیدن هیچیک از نیروهای امداد، پیکر بیجان قربانی به وسیله کامیون خاور به پزشکی قانونی انتقال یافت. این نمونه تنها مشتی از خروار است؛ قاتل سریالی جادههای خوزستان مدتهاست که با آسودگی خیال جان شهروندان را میستاند، زیرا میداند کسی چندان به فکر مهارش نیست.
در حالیکه پلیس راه خوزستان خبر از کاهش 28درصدی میزان تصادفات جادهای در نوروز امسال میدهد، در همین حال اعلام میشود کشتهشدگان حوادث جادهای استان 14درصد افزایش یافته است. سرهنگ مهران کرانیان، رئیس سابق پلیس راه استان خوزستان افزایش کشتهشدگان را ناشی از بروز تصادفات گروهی در ایام نوروز میداند ولی چند ماه پس از ارائه این گزارش، سرهنگ قاسم قدرتی، رئیس کنونی پلیس راه استان خوزستان تأکید میکند که آمارها نشان میدهد امسال میزان کشتهشدگان حوادث جادهای در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته با کاهش 28درصدی روبهرو شده که این کاهش ناشی از اجرای قانون جدید راهنمایی و رانندگی است.
وی یادآور میشود با توجه به اینکه هنوز در سطح جادههای خوزستان تجهیزات الکترونیک کنترل ترافیک نصب نشدهاست، فعلا جادهها با استفاده از دوربینهای دستی کنترل میشوند.به گفته رئیس کنونی پلیس راه استان خوزستان، پس از آغاز سفرهای تابستانی، پلیس راه استان گروههای گشت جادهای خود را در روزهای تعطیل که مسافرت جادهای زیادتر میشود ، 15درصد افزایش دادهاست.
قدرتی اضافه میکند در طول فصل تابستان افزون بر گشتهای ثابت، در هر محور 2 گشت سیار مجهز به دوربینهای سرعتسنج نیز حضور خواهند داشت تا بر ترافیک جادهها بهصورت نامحسوس کنترل و نظارت کنند.
وقتی پلیس کفایت نمیکند
نظارت پلیس بر جادههای استان گرچه اقدامی پیشگیرانه محسوب میشود، به تنهایی نمیتواند از وقوع حوادث جادهای جلوگیری کند. نابسامانی جادههای استان ازجمله اصلاحنشدن بسیاری از نقاط حادثهخیز، وضع نامناسب آسفالتهای به کار رفته در روسازی جادهها و کامل نبودن علایم راهنمایی و رانندگی از دلایلی است که عبور از محورهای مواصلاتی خوزستان را برای رانندگان و سرنشینان خطرناک میکند. قرار گرفتن خوزستان در رتبه نخست در حوادث جادهای در فروردین امسال، موید حادثهساز بودن جادههای این استان است.
سید فرزاد حسینی، مدیرکل پزشکی قانونی خوزستان، در این باره به همشهری میگوید:«در کنار آمارهای مثبتی که تاکنون در حوزههای مختلف اعلام شدهاست و نشان از حرکت روبهجلوی سازمانهای مسئول در کاهش تلفات انسانی دارد، متأسفانه آمارهایی هم وجود دارد که ناراحتکننده است که از میان آنها میتوان از آمارهای به دست آمده در حوزه حوادث جادهای استان نام برد.» حسینی میافزاید: «با بررسی آمارهای ارائه شده از حوزههای مرتبط با رانندگی و راهداری باید اعلام کرد که استان خوزستان در 2 زمینه رتبه نخست را دارد؛ اول حوادث جادهای و دوم غرقشدگی. خوزستان با 154 کشته در حوادث رانندگی در فروردین امسال، پرتلفاتترین استان کشور در این زمینه شناخته شده است.»در این میان، منوچهر رحمانی، مدیرکل راه و ترابری خوزستان معتقد است کاهش تصادفات جادهای در گرو ایمنسازی بیشتر ازجمله نصب تابلوهای راهنمایی، بهسازی و نوسازی جادههاست که این امر مستلزم تأمین اعتبار ویژهای است.
رحمانی بیان میکند:« با تصمیمات گرفته شده و همچنین تدابیری که برای ایمنسازی در جادههای استان ایجاد شد، امسال تابستان در تصادفات جادهای آمار کشتهشدگان کاهش پیدا کرد که این وضع بیانگر این است که بیشتر حادثهدیدگان اکنون جرحی هستند و نه فوتی. به گفته وی، بررسیهای انجام گرفته از روی آمار تصادفات نوروزی نشان میدهد که محورهای پرخطر که منجر به سانحه تصادف بیشتری در استان خوزستان شدهاند عبارتنداز: مسیر مسجدسلیمان به اندیکا، اهواز به ملاثانی و غیزانیه به هفتکل. مدیرکل راه و ترابری خوزستان تأکید میکند در بعضی از مسیرها که عملیات ایمنسازی صورت گرفته مانند مسیر شوش به دزفول، میزان تصادفات کاهش یافته، برای نمونه میزان حوادث جادهای در یک مدت مشابه از 115 به 63 مورد کاهش پیدا کرده است. رحمانی میگوید: هنوز در استان محورهای پرخطری مانند محورهای رامهرمز به بهبهان، ایذه به دهدز و بازفت وجود دارد که آنها نیز باید ایمنسازی شوند.
دزفول، نمونهای امیدوارکننده
در مقابل مشکلات و کمبودهای موجود برای ایمنسازی جادههای استان نمونههای قابل تقدیر نیز وجود دارد که با مدیریت و توجه ویژه باعث کاهش میزان تلفات جادهای شدهاست. با وجود انتشار آمارهای نگرانکننده درباره بیشتر محورهای جادهای خوزستان، همین آمارها حاکی از آن است که محورهای مواصلاتی شهرستان دزفول کمترین تلفات جادهای را دارند.بهزاد روحانی، رئیس اداره راه و ترابری دزفول، در این باره میگوید: «با وجود اینکه شهرستان دزفول دارای جادههای اصلی و فرعی پرترددی است، طبق آمارهای ارائه شده از سوی استان، این شهرستان با 19 فقره تصادف مرگبار که منجر به فوت 23 نفر شده است، کمترین آمار تلفات جادهای را سال گذشته بهخود اختصاص داده است.»به گفته وی، این کاهش از آنرو حائز اهمیت است که این شهرستان 6 شهر با بیش از 500 هزار نفر جمعیت دارد که بسیاری از ساکنان این شهرها روزانه به مرکز شهرستان در حال رفتوآمد هستند.
رئیس اداره راه و ترابری دزفول میگوید: «کارشناسان این اداره در سال گذشته مطالعات جامعی برای بررسی و شناسایی مناطق حادثهخیز شهرستان در دستور کار قرار دادند که پس از انجام این مطالعات جادههای خطرساز شناسایی و سعی شد که ترمیم یا تعریض شوند تا در ترددها بهویژه عبور و مرور مسافران شاهد کاهش میزان تصادفات و خسارات جانی و مالی باشیم.»
در جستوجوی متولی انتقال فوت شدگان
در زمان بروز حادثه هر ثانیه ارزش حیاتی پیدا میکند؛ به عبارت دیگر، هر قدر زمان رسیدن نیروهای امدادی کوتاهتر باشد امکان نجات مصدومان و زندگی بخشی به آنان بیشتر خواهد شد اما دیر رسیدن نیروهای انتظامی یا امدادی تنها مشکلی نیست که گاهی در حوادث جادهای مردم با آن روبهرو میشوند.بلاتکلیف ماندن فوتشدگان این حوادث در کنار جادهها، زیر آفتاب سوزان خوزستان صحنه ناخوشایندی را بهوجود میآورد.
سید اسدالله موسوی، رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی استان خوزستان، در این باره میگوید: «اکنون برای جابهجایی اجساد کسانی که در جاده دچار حادثه شدهاند امکانات و تمهیداتی وجود ندارد، شاید در جامعه تصور شود سازمان متولی انتقال اجساد بین جادهای اورژانس است اما قانون در این خصوص هیچ وظیفهای بهعهده این سازمان قرار نداده است.»موسوی اضافه میکند: «تاکنون مشخص نشده متولی جمعآوری اجساد حوادث کدام سازمان است اما اورژانس استان و
هلال احمر با وجود اینکه جزو وظایفشان نیست، در حد توان و امکانات اجساد را جابهجا کردهاند. بنابراین برای مشخص شدن متولی این کار در استان و جابهجایی سریع اجساد باید اعتبار و امکانات لازم فراهم شود.» رئیس مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی استان خوزستان میگوید درصورت تأمین اعتبارات لازم و تجهیز امکانات که بالغ بر 2میلیارد ریال برآورد میشود، این سازمان توانایی خدماترسانی در این زمینه را خواهد داشت.
خیرالله خادم، معاون عمرانی استاندار خوزستان، نیز در این باره میگوید:«متأسفانه در قانون سازمان خاصی برای انتقال اجساد
بین جادهای تعیین نشده است و این مشکل باید از طریق تصویب قانون حل شود، با این حال هیچ دستگاهی حتی اگر در حیطه وظایف قانونی تعریف شدهاش نباشد مشارکت در اینگونه اتفاقات که با کرامت انسانی در ارتباط است،نباید از انجام آن شانه خالی کند.خادمی اضافه میکند:«برای حل مشکل بلاتکلیف ماندن انتقال اجساد حوادث جادهای سازمانهای اورژانس و هلالاحمر خوزستان که بیشتر با چنین حوادثی در ارتباط هستند باید نیازها و کمبودهای خود را برای بر عهده گرفتن وظیفه انتقال اجساد جادهای اعلام کنند تا استانداری تجهیز و تأمین اعتبار این سازمانها را در دستور کار قرار دهد.»