بلاگ، نرم افزار اجتماعی و شبکه اجتماعی
«بلاگ یا همان وبلاگ در واقع یک نرم افزار اجتماعی و یک شبکه اجتماعی است» خیلی از بلاگرها این احساس را بیان کرده‌اند. در واقع بلاگر می‌تواند نظر خود را در مورد یک موضوع خاص بیان کند و سایرین با ملاحظه آن، نظر و اصطلاحاً Comment خود را در مورد آن موضوع بیان کنند که همین سبب می‌شود بلاگر نظر جامعه همفکر را نسبت به خود بداند. برای شبکه، شما به هر جفت آنها احتیاج دارید(موضوع و خواننده).
ولی به هر حال باز هم محدودیت‌هایی برای بلاگ کردن وجود دارد، به ویژه برای کاربرهای متخصص. از زمانی که بلاگها قابل دسترسی شده‌اند، بسیاری از ابزارهای اینترنتی امکان بلاگ کردن را می‌دهند و هر bloger جدید و تازه‌کار می‌تواند با مراجعه به سایتهای سرویس دهنده و ایجاد یک وبلاگ که معمولا بدون هزینه هم است، کار خود را آغاز کند.
ولی به راستی چه تعداد از آنها می‌دانند که چه‌گونه و به چه شکل از وبلاگ استفاده کنند و حتی به طور شایسته و اخلاقی استفاده کنند یا از نصب کردن موضوع‌ها یا موارد متفاوت و مناسب در بلاگها برای جنجال و تبلیغ استفاده کنند. اصل پست کردن مطالب، فایل و عکس به اندازه کافی آسان است که هر کاربر تازه‌کاری نیز با یک‌بار امتحان کردن آن را فرا می‌گیرد، ولی مواردی که وبلاگها را قادر به مفید بودن به عنوان یک شبکه اجتماعی می‌کند به این راحتی نبوده و نیازمند فرهنگ و آموزش خاص است.
بدیهی است وبلاگها یکسان نیستند و بسیاری از آنها از روشهای مختلف برای بسط شبکه علمی یا اجتماعی خود استفاده می‌کنند. به عنوان مثال بسیاری با پست کردن مطالب و موضوع‌های خاص ورزشی یا اجتماعی که مورد توجه عموم است، سعی در این‌کار دارند. بحث و گفت‌وگو در مورد یک حادثه نظیر حوادث جنایی، یک مسابقه ورزشی مهم یا یک حادثه سیاسی خاص می‌تواند نظر بسیاری را جلب کرده و ناخواسته آنها را نیز وارد شبکه شما کند.
بعضی نیز با روی آوردن به مسائل غیراخلاقی و جنسی، قصد جلب جوانان را به سمت خود دارند که با توجه به سنین خاص جوانی، تنها با آموزش و فرهنگ سازی در مدارس و دانشگاهها، می‌توان این نوع افراد و وبلاگ‌هایشان را تنها و بدون مراجعه‌کننده گذاشت.
در کشور ما نیز تاکنون وبلاگها حضوری غیرمعمول داشته‌اند، زیرا عموم مردم وقتی نام وبلاگ را می‌شنوند، ناخودآگاه به یاد مسائل سیاسی می‌افتند. ولی وبلاگ دنیای مجازی بسیار وسیعی است که سیاست نیز می‌تواند بخش کوچکی از آن باشد. با رویکرد بسیاری از متخصصان رشته‌های مختلف علمی و مذهبی به سمت وبلاگ، روند استفاده از وبلاگها در حال تغییر بوده و به سمت تخصصی شدن پیش می‌رود.
وبلاگ‌های تخصصی که می‌توانند این پدیده دیجیتال روز را به سمت استفاده بهینه و شایسته سوق دهند، روز به روز در حال شکل گرفتن است و افراد بسیاری با راه‌اندازی وبلاگ، علاوه بر نمایش شخصیت و فرهنگ خود و برقراری ارتباط با افراد همفکر و همسو با خود، می‌توانند داشته‌های خود را با همنوعان خود به اشتراک بگذارند.
شاید بسیاری در این مرحله، تفاوت وبلاگ و شبکه‌های موجود نظیر یاهو، AOL و... که دارای اتاق‌ها و گروه‌های کاری گوناگون هستند، متوجه نشوند. در این نوع شبکه‌ها شخص با قرار دادن پروفایل خود بر روی شبکه، می‌تواند به اتاق‌های مختلف وارد شود و یا عضو گروهها شود. این نوع شبکه‌ها، شخصیت حقوقی و اجتماعی نداشته و نمی‌توان به آنها اطمینان کرد و اطلاعات موجود در آنها قابل استناد نخواهد بود.
در حالی که وبلاگها دارای شخصیت حقوقی بوده و بلاگر می‌بایست تمام مسائل اخلاقی، علمی، اجتماعی و ... را رعایت کند تا بتواند شبکه و دنیای مجازی خلق شده‌اش را حفظ کند.
در چنین دنیایی که بقای وبلاگ مهم است، طبیعی است تلاش‌ها برای بالا بردن کیفیت مطالب و مستند بودن پست‌ها بیشتر و بیشتر شود. تنها چیزی که در این میان بدیهی و غیر قابل اجتناب است، داشتن وبلاگ، به راحتی گذشته نبوده و بلاگر می‌بایست تلاش زیادی را برای ارتقای آن و داشتن پست‌های جدید به عمل آورد و ناگزیر باید وارد دنیای ارتباطات شده و زمان زیادی را برای این امر صرف کرد.
چندین راه منحصر به فرد برای افرادی که از وبلاگها استفاده می‌کنند وجود دارد که به 10 مورد عمومی آن اشاره می‌کنیم:
1)بلاگ کردن برای ابراز و تصحیح عقاید و خصوصیات شخصی: این شاید یکی از رایج‌ترین شکل‌های استفاده از وبلاگ است. این وبلاگها، شبیه به دفتر خاطرات روزانه یا گزارش روزانه طبیعی است.
2)بلاگ کردن برای ایجاد ارتباط با دیگر بلاگرها: در اصطلاح، بلاگرها می‌گویند یکی از دلایلی که ما بلاگ کردن را آغاز کردیم این بود که خواستار ارتباط با دوستان و فامیل بودیم و به جای e-mail فرستادن (یا دایره پیچ در پیچ mail) فقط بلاگ می‌کردیم.
3) بلاگ کردن برای تعامل اجتماعی: صرف نظر از دوستان و آشنایان، مردم نیز می‌توانند بوسیله وبلاگها صاحب یک شبکه ارتباطی- اجتماعی خوب شوند حتی اگر بلاگرها در نقاط مختلف کره زمین و کشورهای گوناگون و با فرهنگ‌های متفاوت باشند، می‌توانند مواردی را که به آنها علاقمند هستند، طراحی و در وبلاگ بگذارند و به طور حتم، افراد بسیاری وجود دارند که به موضوع مطرح شده علاقه داشته باشند.
4) بلاگ کردن به منظور تحصیل: در داخل این چتر حجیم تحصیلی، مردم می‌توانند از وبلاگها برای روشهای آموزشی نیز استفاده کنند همچنین مربی و معلم می‌توانند در پروژه‌های مشترک با دانشجویان و دانش‌آموزان همکاری کنند و یا برای بر قراری ارتباط با انجمنها و... از آن استفاده کنند.
5) بلاگ کردن برای جستجوی کار: این کارکرد هنوز در حد رایج قرار نگرفته ولی بلاگرها می‌توانند تجربیات خود را به معرض نمایش همگان بگذارند.
6)بلاگ برای ثبت وقایع یک مسافرت: گزارش مسافرتها همیشه مورد توجه بسیاری از مردم بوده است. این به خاطر آن است که مسافرین از بلاگها برای ثبت جزئیات و موارد مثبت سفر خود استفاده می‌کنند. از وقتی که کافی نت‌ها در همه جای جهان راه‌اندازی شده‌اند، بلاگرها می‌توانند در طول سفر هم، وبلاگ خود را update کنند.
7)بلاگ برای business یا تجارت: امروزه بسیاری از داد و ستدهای تجاری از طریق وب انجام شود و بسیاری از بلاگرها می‌توانند از این طریق درخواست خرید یا فروش محصولات خود را با کمترین هزینه (تقریبا بدون هزینه) در معرض تماشای دیگران قرار دهند.
8) بلاگ برای امور سیاسی: بلاگهای سیاسی تبدیل به یک اجبار در رسانه‌ها و خبرگزاریهای سیاسی دنیا تبدیل شده اند و حتی سیاستمداران راههایی را برای استفاده از قدرت بلاگها برای نبردهای سیاسی و یا در ارتباط ماندن با موکلان خود استفاده می‌کنند و حالا مردم عادی هم می‌توانند حرف خود را در مورد مطالب سیاسی به راحتی بگویند.
9) بلاگ کردن برای اطلاع و آگاهی و اعلامیه‌های دولتی: سازمانها و شرکتهایی که می‌خواهند سطح آگاهی مردم را بالا ببرند و خبر‌های دولتی را گسترش بدهند با استفاده از وبلاگها منفعت زیادی می‌برند. هیأتها، کلوپها، انجمنها، کمیته‌ها و دیگر گروهها مثل موارد ذکر شده می‌توانند از بلاگ برای جذب مردم و بر قراری ارتباط استفاده کنند.
10) بلاگ کردن برای سود و منفعت: بسیاری از بلاگرها از وبلاگ برای سود و منفعت خود استفاده می‌کنند و با راه‌اندازی شبکه‌های وبلاگی، از این روش کسب درآمد می‌کنند.