سابقه طرح گام به گام به 20 تیرماه بازمیگردد که سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در اجلاس 4 جانبه صلح خاورمیانه در واشنگتن آن را ارائه کرد. براساس طرح گام به گام به ازای هر یک گام ایران برای همکاری با آژانس، قسمتی از تحریمها کاسته میشود. گرچه روز سهشنبه سخنگوی وزارت خارجه کشورمان گفت که جمهوری اسلامی ایران هنوز طرح گام به گام روسیه درباره برنامه هستهای کشورمان را بهطور کامل و رسمی دریافت نکرده، اما گفته میشود که کلیات طرح لاوروف بهطور مشخص از ایران میخواهد همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را گسترش دهد و سناریویی را ترسیم میکند که براساس آن برای هر گام جدی ایران در جهت حل یک مسئله باقیمانده با آژانس، یک اقدام متقابل در جهت تخفیف تحریمها و دیگر مجازاتهای اعمال شده بر ایران انجام گیرد.
البته سابقه روسها در تعاملات بینالمللی و تأخیر آنها در راهاندازی نیروگاه هستهای بوشهر سبب شد تا مقامات کشورمان در ابتدای طرح این پیشنهاد، به آن با دیده تردید نگاه کنند و مواضع متفاوتی را نسبت به این طرح داشته باشند. اما سفرهای انجام شده بین مقامات دو کشور نتیجه بخش بود.
گام اول
اما دیروز با گذشت نزدیک به 40 روز از طرح پیشنهادی روسیه و برداشتن نخستین گام روسها با سفر نیکولای پاتروشف دبیر شورای امنیت روسیه به تهران طرح پیشنهادی آنها را وارد مرحله جدیدی کرد و اعلام استقبال ایران از طرح گام به گام روسیه از سوی رئیسجمهور کشورمان نشان از این موضوع داشت که جمهوری اسلامی ایران جزئیات بیشتری از این طرح را دریافت کرده است.
محمود احمدینژاد در دیدار خود با نیکولای پاتروشف، دبیر شورای امنیت فدراسیون روسیه با اشاره به اهمیت برنامهریزی برای اتخاذ راهکارهایی مناسب بهمنظور گسترش روابط دو کشور در حد ظرفیتهای موجود، اظهار داشت: تهران و مسکو از زمینههای همکاری بسیار متنوع و گستردهای در بخشهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بهویژه حملونقل، انرژی، سرمایهگذاریهای مشترک و مسائل مهم منطقهای برخوردار هستند که میتوان تمام این ظرفیتها را در راستای منافع دو ملت و سایر ملتها فعال کرد.
رئیسجمهور خاطرنشان کرد: البته لازمه گسترش روزافزون همکاریهای دو کشور این است که در عرصه عمل، اقدامات مثبتی صورت بگیرد که راهاندازی نیروگاه بوشهر میتواند گام مثبت و مؤثری در این زمینه باشد. وی همچنین موضوع هستهای کشورمان را مورد اشاره قرار داد و گفت: جمهوری اسلامی ایران از ابتکار عمل روسیه در طرح گام به گام استقبال میکند و آمادگی دارد در تنظیم پیشنهادها برای تعامل و همکاری در این خصوص مشارکت داشته باشد.
نیکولای پاتروشف دبیر شورای امنیت روسیه نیز در این دیدار استفاده از تمامی فرصتها و ظرفیتهای موجود در 2 کشور را مورد تاکید قرار داد و گفت: روابط ایران و روسیه پس از ملاقات اخیر روسای جمهوری 2 کشور در قزاقستان جهش یافته و روسیه مایل است در بخشهای اقتصادی، حملونقل، ارتباطات و موضوع هستهای همکاریهای موجود را هر چه بیشتر افزایش دهد. دبیر شورای امنیت روسیه با اشاره به موضوع هستهای جمهوری اسلامی ایران و با تاکید بر لزوم حل و فصل آن براساس تفاهم و گفتوگو خاطرنشان کرد: در طرح گام به گام که روسیه مطرح کرده اظهارات اخیر جنابعالی و رهبری معظم جمهوری اسلامی ایران بسیار حائز اهمیت است و حتما آنها را هم مدنظر قرار خواهیم داد و آنرا لازمه دستیابی به راه حلهای مثبت میدانیم.
گام دوم
سفر روز گذشته علی اکبر صالحی وزیر خارجه کشورمان به روسیه و دیدار با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه و دریافت رسمی طرح پیشنهادی روسهارا در راستای رایزنیهای مقامات 2 کشور و برداشتن گام دوم برای بررسی طرح گام به گام روسیه میتوان تعبیر کرد. دیروز علی اکبر صالحی در دیدار با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه، با اشاره به سفر نیکولای پاتروشف دبیر شورای امنیت روسیه به تهران گفت:
سفر دبیر شورای امنیت روسیه به ایران خوب بوده است و ما معتقدیم که این امر طلیعه خوبی برای تقویت و توسعه همکاریها بود. وی افزود: ما در سفر پاتروشف به ایران امور را بررسی کردیم و الان هم فرصت خوبی داریم که درباره موضوعات موجود گفتوگو کنیم. صالحی خطاب به لاوروف گفت: ما پیشنهاد جنابعالی را یک حرکت رو به جلو و ناشی از حسن رفتار برادرانمان در مسکو میدانیم. وزیر خارجه کشورمان اظهار داشت: خوشبختانه نیروگاه بوشهر در آستانه تولید برق و اتصال به شبکه سراسری است که نقطه نمادین عطفی در روابط روسیه و تهران است. سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه هم در این دیدار گفت: روسیه همسایه بزرگ جمهوری اسلامی ایران است و ما با شما هم عقیده هستیم.