تاریخ انتشار: ۲۶ مرداد ۱۳۹۰ - ۱۹:۱۷

دکتر ناصر کرمی: دو روز پیش دو فوریت طرحی در مجلس شورای اسلامی به رای گذاشته شد با این مضمون که برای نجات دریاچه ارومیه دولت یک میلیارد متر مکعب آب را از 2 رودخانه سیلوه پیرانشهر و ارس به این دریاچه پمپاژ کند.

این طرح البته تصویب نشد و ظاهراً برای بررسی بیشتر به کمیسیون مرتبط برگشت. نایب رئیس مجلس صراحتاً کارشناسی نبودن طرح را دلیل عدم‌تصویب آن دانست و از کارشناسان مرتبط دعوت کرد برای بررسی بیشتر این طرح با مجلس و وزارت نیرو همکاری کنند. آنچه آقای باهنر گفته، البته خود برمی‌تابد طرح موصوف چقدر ناپخته و خام به مجلس رفته. با وجود این، حتی فقط مرور کلیات طرح نیز نشان می‌دهد که ماجرا فقط ضعف کارشناسی نیست. در این طرح به واقع ما با نقض بدیهیات علوم محیطی روبه‌رو هستیم:

- رودخانه‌ها یا به یک حوضه آبگیر داخلی می‌ریزند یا خارجی، آنچه در مورد 2 رودخانه سیلوه و ارس نیز صادق است، پمپاژ چنان حجم آبی از این دو رود یا حوضه آبگیر و مصب آنها را با بحران روبه‌رو می‌کند، یا ما را درگیر چالش‌های بین‌المللی خواهد کرد. همین الان هم چالش بزرگ ما با 4 کشور دیگر حوضه خزر این است که آنها می‌خواهند در این دریا بازی را به عرصه اقتصاد و بهره‌برداری بکشانند، ما به عرصه زندگی و محیط‌زیست. کاهش آب ورودی یکی از بزرگ‌ترین رودخانه‌های منتهی به خزر، آیا آنها را مجاب به بی‌اعتنایی به بازی ما و گسترش بازی خودشان نخواهد کرد؟

- جایی را خشکاندن برای جبران کم آبی جای دیگر، منطبق با کدام منطق نه فقط محیطی بلکه عقلی است؟
- پمپاژ، بله، پمپاژ یعنی لوله و بتون و آهن و دستگاه و تسمه و نقاله و...بلایی را که با دستکاری خامدستانه در طبیعت ایجاد کرده ایم، می‌خواهیم با دستکاری افزون‌تر جبران کنیم! دریاچه ارومیه حق جایی دیگر را نمی‌خواهد، حق خودش را می‌خواهد. ارس و سیلوه رگ حیات جاهای دیگری هستند. دریاچه ارومیه حقابه طبیعی را که با سدسازی بی‌رویه از آن دریغ کرده‌ایم، می‌خواهد. احتیاجی هم به پروژه پیچ در پیچ پر هزینه نیست. کافی است که تعدادی از چند ده سد موجود را خلع ید کرده و آب پشت آنها را در دریاچه رها کنیم. اما ظاهراً مشکل این است که انجام این کار سدسازی‌های بعدی را با تردید روبه‌رو می‌کند و البته جذابیت اقتصادی پمپاژ، بله، پمپاژ را ندارد.

- ممکن است گفته شود رها کردن آب پشت سدها به اقتصاد محلی منطقه لطمه می‌زند. واقعاً چقدر لطمه می‌زند؟ به‌گفته نماینده ارومیه در مجلس، دریاچه ارومیه تا حداکثر 3 سال دیگر کاملاً خشک می‌شود. وی اشاره کرد: «به محض خشکیدن دریاچه به واسطه آغاز وزش بادهای نمک، زندگی در حداقل 5 شهر بزرگ منطقه ناممکن خواهد شد.» آیا خسارت تعطیل کردن چند سد از خسارت متروک شدن چندین شهر و صدها روستا و بی‌خانمان شدن میلیون‌ها نفر از هم‌میهنان ما بیشتر است؟

- چند وقت پیش دولت گفته بود یک میلیارد دلار اختصاص داده به حل مسئله ریزگرد. یک میلیارد دلاری که هرگز مشخص نشد به چه صورت می‌خواهد مشکل ریزگرد را حل کند. اگر دولت چنان پولی دارد، چه بهتر که همین الان آن را صرف مشکل بزرگ‌تر، نزدیک‌تر و زیانبارتر خشکیدن دریاچه ارومیه کند. اما نه با طراحی پروژه‌های ضد‌محیطی و ضد‌طبیعت تازه، همچون آنچه هفته گذشته از صحن مجلس برگشت خورد.

منبع: همشهری آنلاین