2هفته پس از آنکه وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد 80 درصد مدارس 2 نوبته کشور یک نوبته شدهاند، معاون آموزش متوسطه این وزارتخانه از یکنوبتهشدن حدود 90درصد مدارس راهنمایی و دبیرستان کشور خبر داد و گفت: تلاش میشود تا هیچیک از مدارس راهنمایی و دبیرستان در سال تحصیلی آینده در نوبت عصر فعالیت نکنند.در خبری که روابط عمومی آموزش و پرورش منتشر کرد، ابراهیم سحرخیز اظهار کرد: به سمتی حرکت میکنیم تا با استفاده از تمامی ظرفیتهای خالی مدارس راهنمایی و دبیرستانهای کشور، کاهش اتاقهای مدیریتی و رعایت تراکم دانشآموزی در کلاسهای درس، مدرسهای در نوبت عصر در کشور وجود نداشته باشد.
شتاب تراکم در دولت نهم
در دوره وزارت علیاحمدی که یکنوبتهشدن مدارس بدون کار کارشناسی و با اهداف مختلف مانند واگذاری شیفت عصر مدارس دولتی به دانشگاه پیام نور انجام شد تراکم کلاسها به حدی رسید که حتی انباریهای مدارس قدیمی در مناطق مختلف پایتخت به کلاس تبدیل شد درحالیکه نور کافی، تهویه و حتی پنجره هم نداشت، البته در کلاسهای درس نیز وضعیت نگرانکننده بود و دانشآموزان تا پشت در کلاس مینشستند، بهطوری که امکان باز شدن در کلاس وجود نداشت.اعتراض مردم هم به طرق گوناگون و البته «دندان شکن» پاسخ داده میشد؛ اگر مدرسه بهتری سراغ دارید فرزندتان را آنجا ببرید یا اینکه تعهد بدهید نسبت به وضعیت موجود اعتراضی ندارید.»این روند همچنان ادامه داشت تا اینکه فاطمه قربان، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش دولت دهم خردادماه سال 89، وعده داد «مشکل تراکم دانشآموزان تا سقف 40 نفر در کلاسهای درسی از سال تحصیلی آینده(مهرماه 90) رفع میشود.»
تکرار تاریخ و مفهوم خط قرمز
اکنون نیز معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده مدیران مدارس باید با رعایت تراکم دانشآموزی در هر کلاس درس با حداقل ۲۴ و حداکثر ۳۰ تا ۳۵ دانشآموز تدابیری اتخاذ کنند تا از ظرفیتهای مدارس برای ثبتنام دانشآموزان و یکنوبتهکردن آنها استفاده لازم صورت گیرد.وزیر آموزش و پرورش مردادماه در اجلاس روسای آموزش و پرورش تراکم کلاسها را خط قرمز آموزش و پرورش برشمرد و گفت: نباید به بهانه انتقال دانشآموزان از نوبت بعدازظهر به صبح تراکم کلاسها افزایش یابد؛ چرا که میتوان با ساماندهی صحیح فضاها این کار را انجام داد.این پرسش پیش میآید اگر درس خواندن در نوبت بعدازظهر مدارس «ظلم» به دانشآموز است آیا درس خواندن در کلاسهای «پرتراکم» که نتیجهای جز «افت تحصیلی» ندارد «ظلم» نیست؟ چگونه تشکیل کلاسهای 40 نفره یا بیشتر از آن را توجیه میکنید، نوبت بعدازظهر بهتر است یا کلاس بالای 40 نفر؟
توجیه تراکم با میانگین
البته مسئولان برای توجیه کلاسهای پر تراکم کلانشهرها همواره میانگین کشوری را مطرح و اعلام میکنند میانگین تراکم دانشآموزی در کشور برای مثال 18 نفر است که با تراکم بالای 40 نفر کلانشهرها بسیار متفاوت است. سخنان معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش صحت این را اثبات میکند، « تراکم کلاسهای درسی براساس شرایط، امکانات و فضای آموزشی مدارس تعیین میشود.»
کیفیت و استاندارد
اگرچه مسئولان آموزش و پرورش بر این نکته پافشاری میکنند که انتقال نوبت عصر مدارس به نوبت صبح موجب افزایش کیفیت آموزشی میشود اما به این پرسش پاسخ ندادهاند که «افزایش تراکم جمعیت در کلاسهای درس چه تاثیری روی شاخص کیفی آموزشی دارد»، آیا کلاسهای شلوغ 40 یا حتی 35 نفره -که آنان استاندارد میدانند- میتواند کیفیت آموزشی مربی و معلمان را بالا ببرد و اساسا این مسئله چه تاثیری بر نظام پرورشی مدارس که نیاز به برخورد چهره به چهره معلم با دانشآموز را دارد، خواهد داشت؟ از طرفی تراکم جمعیت دانشآموزی در کلاسهای درس به گفته کارشناسان بهداشتی بزرگترین و بهترین مامن برای رشد ویروس انواع بیماریهاست و با توجه به در پیش بودن سرما در طول سال تحصیلی احتمالا موجب بروز برخی بیماریها خواهدشد.