تاریخ انتشار: ۵ شهریور ۱۳۹۰ - ۰۸:۱۹

ترجمه - امید جعفرنژاد: هواپیماهای بدون سرنشینی که از دور کنترل می‌شوند، زمانی جزو اسرار نظامی محرمانه به‌حساب می‌آمدند اما این هواپیماها اکنون نقش مهمی در جنگ‌های مدرن و پیشرفته دارند.

اما در حالی که اکثر مردم این نکته را دریافته‌اند که اینگونه سیستم‌ها بسیار مهم هستند ولی نمی‌دانند که کنترل آنها چگونه و توسط چه‌کسانی صورت می‌گیرد.

وب‌سایت «تک نیوز دیلی» اخیرا گزارشی منتشر کرده است که در آن پشت صحنه ایستگاه کنترل زمینی سیستم‌های هواپیماهای بدون‌سرنشین در ایتالیا را بررسی می‌کند. این ایستگاه به‌صورت مشترک توسط نیروی هوایی ایتالیا و آمریکا اداره می‌شود و در این گزارش برخی از عملیات این هواپیماهای جنگنده رباتیک به تفصیل شرح داده شده است.
«پریدیتورها»، «راپتورها» و جنگنده‌های دیگر، همگی جزو هواپیماهای بدون‌سرنشین به‌حساب می‌آیند. نیروی هوایی آمریکا هم تمایل زیادی به استفاده از این هواپیما‌ها دارد.

هواپیماهای بدون سرنشین می‌توانند بدون اینکه صدایی از خودشان در بیاورند، به‌مدت 20‌ساعت یا بیشتر در داخل خاک دشمن پرواز کنند و به پیش بروند. این هواپیماها سنسورها، رادارها و حتی سلاح هم با خود حمل می‌کنند و می‌توانند اهداف را شناسایی و منهدم کنند. علاوه بر این، به‌دلیل اینکه این هواپیماها توسط خلبان‌هایی که در ایستگاه کنترل از راه دور زمینی مستقر هستند هدایت می‌شوند، می‌توان آنها را پس از انجام ماموریت با هواپیماهای دیگری تعویض کرد. نحوه کنترل این هواپیماها مانند بازی‌های رایانه‌ای شبیه‌ساز پرواز است که شما در آن هدایت یک هواپیمای مجازی را بر‌عهده می‌گیرید.

هواپیماهای بدون سرنشین از 4‌اجزای اصلی ساخته شده‌اند که شامل دستگاه کنترل از راه‌دور خلبان و سنسورهایش، ایستگاه کنترل زمینی سیار، دستگاه تبادل داده و سیستم ارتباطاتی می‌شوند. به همین دلیل است که به هواپیماهای بدون سرنشین «وسیله نقلیه هوایی بدون سرنشین» هم می‌گویند.

انواع مختلفی از هواپیماهای کنترل از راه دور در جنگ‌ها و عملیات‌های نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این هواپیماها برای نخستین بار در دهه90میلادی در جنگ و درگیری‌های کشورهای حوزه بالکان استفاده شد. هواپیماهای بدون سرنشین چندین سال هم در عملیات نظامی افغانستان، عراق، پاکستان، یمن و لیبی شرکت داشتند. اما «جنرال اتمیکس پریدیتور» به‌عنوان مهم‌ترین و مشهورترین نوع هواپیماهای بدون سرنشین شناخته شده است.

کشورهای دیگر به اهمیت هواپیماهای بدون سرنشین پی‌برده‌اند. برای مثال، ایتالیا از سال2004 تا 2006 میلادی از نخستین پریدیتورهای «آرکیو-1‌ای» در عراق استفاده کرد و سپس آنها را در جنگ افغانستان به‌کار برد. این هواپیماها از سال2007 میلادی تاکنون به‌مدت بیش از 7‌هزار ساعت در آسمان افغانستان پرواز کرده‌اند. همچنین، نیروی هوایی ایتالیا سفارش خرید 6‌هواپیمای بسیار پیشرفته از نوع «پریدیتور بی» که در ایالات متحده «ام کیو-9 ریپر» خوانده می‌شود را به آمریکا داده و تاکنون 2‌نمونه از آنها را دریافت کرده است. این نوع هواپیماها از سیستم گنجایش بار پیشرفته‌تر و بهتری برخوردارند و می‌توانند در ارتفاعات بالاتر از سطح زمین پرواز کنند. همچنین، هواپیماهای «پریدیتور بی» ‌توانستند باعث پیشبرد عملیات جاسوسی، نظارت، تجسس و شناسایی در جنگ لیبی شوند.

کارشناسان مسائل نظامی آمریکا برای اینکه بدانند پریدیتورها چگونه کار می‌کنند، از ایستگاه کنترل زمینی سیاری که در پایگاه هوایی «آمندولا» در جنوب شرق ایتالیا واقع شده است دیدن کردند. این پایگاه 28‌ مورد از 32 نمونه هواپیما را در خود جای داده است و نظارت بر تمام هواپیماهای بدون سرنشین ایتالیا را بر‌عهده دارد. این پایگاه هواپیماهای بدون سرنشین گروه «آستور» را که عملیات جاسوسی، نظارت، تجسس و شناسایی را بر‌عهده دارند از راه دور کنترل می‌کند و عملکرد نیروهای ویژه در افغانستان را زیر نظر دارد. فناوری‌ها و تجهیزاتی که در هواپیماهای بدون سرنشین ایتالیا و آمریکا به‌کار رفته است، شباهت‌های بسیار زیادی با هم دارند. تنها تفاوت آنها این است که پریدیتورهای ایتالیایی در حال حاضر امکان حمل موشک یا بمب را ندارند.

هواپیماهای بدون سرنشین هنگامی که در سطح زمین پرواز می‌کنند، اطلاعاتشان را به آنتن ایستگاه کنترل می‌فرستند و زمانی که بالاتر از سطح زمین قرار دارند انتقال داده‌ها توسط ارتباطات ماهواره‌ای صورت می‌گیرد. وقتی که این هواپیماها در حال انجام یک ماموریت هستند از هر دو‌حالت برای انتقال اطلاعات استفاده می‌کنند. سرهنگ «فابیو گیونچی» فرمانده 32 هواپیمای بدون‌سرنشین ایتالیا در این رابطه می‌گوید:پریدیتورهایی که در افغانستان هستند در عملیات جداگانه‌ای که کنترل آنها از راه‌دور صورت می‌گیرد شرکت می‌کنند؛ این بدان معناست که کنترل اینگونه هواپیماها در دست خلبان‌هایی است که در مکان‌های مختلف مستقر هستند. گیونچی می‌افزاید:

این هواپیماها در ماموریت‌های مختلف از مکان‌هایی به هوا پرتاب می‌شوند که تحت نظارت مستقیم ایستگاه کنترل زمینی محلی قرار دارند. سپس هواپیمای بدون‌سرنشین توسط خطوط ارتباطات ماهواره‌ای از ایتالیا کنترل و هدایت می‌شود. هنگامی که ماموریت این هواپیما در افغانستان به پایان رسید، کنترل آن دوباره به دست خلبانی که در آن کشور است سپرده می‌شود تا هواپیما را به پایگاه هوایی هرات بازگرداند. حتی اگر یک ثانیه تاخیر در ارتباطات ماهواره‌ای به‌وجود آید نمی‌تواند با مراحل دقیق پرواز مطابقت و همخوانی داشته باشد. بنابراین هنگامی که هواپیماهای بدون‌سرنشین به هوا پرتاب می‌شوند و دوباره به زمین می‌نشینند توسط ایستگاه کنترل زمینی سیار هدایت می‌شوند. در یک ماموریت 12‌ساعته 3‌گروه باید حضور داشته باشند که هر کدام از گروه‌ها می‌تواند به 5‌نفر هم برسد. افرادی که هدایت یک هواپیمای بدون‌سرنشین را بر‌عهده دارند عبارتند از: فرد ناظر بر ماموریت که مسئولیت تمام عملیات را بر‌عهده دارد، خلبان که با استفاده از دسته فرمان هواپیمای بدون سرنشین را به پرواز در می‌آورد، مسئول سنسورها که کنترل دوربین‌ها، رادار و سیستم‌های هدفگیری را برعهده دارد، مسئول گردآوری اطلاعات جاسوسی که با استفاده از تصاویر عملیات باید آنها را تجزیه و تحلیل کند و مهندس پرواز که بر کل سیستم هدایت پرواز نظارت دارد.

هر کدام از ایستگاه‌های کنترل زمینی سیار شامل 5‌سیستم رایانه‌ای است که هر یک با 2 یا چند صفحه نمایش مجهز شده است و تمام آنها اطلاعات لازم را برای مسئول مربوطه فراهم می‌کنند. برای مثال، صفحه نمایش خلبان شامل علائم پرواز و نقشه‌هایی است که موقعیت هواپیما و مکان‌هایی را که توسط سنسورها تصویربرداری شده است نشان می‌دهد.
هواپیماهای بدون سرنشین «پریدیتور بی» شامل سنسورهای یکپارچه و منسجم از جمله یک دوربین مادون‌قرمز، یک دوربین تلویزیونی رنگی یا سیاه و سفید مخصوص کار در روز، رادار لیزری و نورافکن است. فیلمی که با کیفیت بالا از سنسورهای تصویری گرفته می‌شود و رمز‌گذاری شده است، هم به ایستگاه کنترل اصلی و هم به رسیورهای دستی ارسال می‌شود تا سربازانی که در میدان جنگ هستند با استفاده از این فیلم و تصویر آگاهی و اطلاعات خود را از محیط اطراف بالا ببرند و خطر تیراندازی به سوی نیروهای خودی کاهش یابد.

تجزیه و تحلیل اولیه تصاویری که از «پریدیتور» گرفته شده است تقریبا 5‌دقیقه طول می‌کشد. مشخص کردن جزئیات دقیق‌تر برای تعیین شکل، ابعاد، فضای اشغال شده و موارد دیگر تقریبا یک ساعت زمان می‌برد. تجزیه و تحلیل جامع و کامل که همه موارد مربوط به یک هدف را مشخص می‌کند چند روز طول می‌کشد. اطلاعات مربوط به هدفی که از طریق هواپیمای بدون سرنشین ثبت و ضبط شده است را می‌توان کمتر از یک هفته به‌صورت آنلاین در پایگاه اطلاعاتی مشاهده کرد که در وب‌سایت‌های داخلی نیروهای ائتلاف منتشر می‌شود.

فاکس نیوز