«و المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر»؛ این اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی است؛ اصلی که الگوی شکل‌گیری نظارت همگانی بر فعالیت‌های نهادهای مختلف شده است. اگر این اصل در نهادها و نظام اجرایی دستگاه‌های کشور رعایت شود، مسلما سلامت نظام اداری امری دست‌یافتنی است؛ اصلی که در فرامین 8 ماده‌ای مقام معظم رهبری نیز برآن تأکید و به روسای قوای سه‌گانه ابلاغ شده است.
آیتالله سیداحمد خاتمی
تکرارتجارب موفق در کشور
مسئله امر به معروف و نهی از منکر و نظارت همگانی از همان اول انقلاب مطرح شد و حضرت امام‌خمینی(ره) پس از پیروزی انقلاب، در مدرسه فیضیه قم تصریح کردند:« ما باید وزارت امر به معروف و نهی از منکر تأسیس کنیم که این راز و مرز سلامت هر تشکیلاتی است». به اعتقاد من تجربیات موفق شهرداری تهران در حوزه نظارت همگانی باید به دیگر نهادها هم منتقل شود. برای تقویت نهادهای نظارتی باید به صورت قانونمند کار انجام شود و این انتظار در افکار عمومی ایجاد شود که به سمت ایجاد یک نهاد قدرتمند امر به معروف و نهی از منکر پیش برویم که سقف این پیشنهاد، تأسیس وزارت امر به معروف و نهی از منکر است؛ منتها با حدود و اختیاراتی که بتواند بر دولت هم نظارت داشته باشد. موضوع مهم دیگر، فرهنگسازی در زمینه امر به معروف و نهی از منکر است که اگر این فرهنگ نهادینه شد، موضوع امر به معروف و نهی از منکر هم محقق خواهد شد.
عضو هیأت رئیسه مجلس خبرگان و امام جمعه موقت تهران
آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدعلی علوی‌گرگانی
حفظ حقوق شهروندی
موضوع نظارت همگانی، نشأت گرفته از قرآن مجید و قانون اساسی است.
چیزی که موجب تأکید خداوند متعال در قرآن به موضوع امر به معروف شده، امور اجتماعی است. انسان باید علاوه بر سنجش و کنترل و نظارت بر رفتار و کردار خود، بر اعمال و رفتار دیگران نیز نظارت داشته باشد.
این نظارت نیز در سایه پذیرش ولایت و اطاعت از خداوند شکل می‌گیرد و مهم‌ترین ثمره آن حفظ آبروی افراد و حقوق شهروندی است. مدیران شهرداری تهران موضوع نظارت همگانی را با جدیت دنبال کنند و حمایت ما را نیز همراه خود دارند.
از مراجع عظام تقلید
حجت‌الاسلام مصطفی پورمحمدی
گردش آزاد و وسیع اطلاعات
اگر بنا باشد نسخه علمی این دهه بر اساس نقشه راهی که مقام معظم‌رهبری برای کشور طراحی فرمودند اجرا شود، راهکار جدیدش نظارت عمومی و همگانی است.
این فرهنگ، در حد مطلوب در جامعه تثبیت نشده است. تبادل و گردش آزاد و وسیع اطلاعات، لازمه نظارت عمومی است و بدون آن نمی‌توان نظارت کرد.
هر جا که نظارت عمومی قوی‌تر است نرخ سلامت بالاتر است. در کشور نیز آنجا که نظارت عمومی انجام می‌شود نرخ سلامت در زمینه‌های مختلف بالاست و آنجا که نتوانستیم نظارت عمومی انجام دهیم نرخ سلامت پایین است.
رئیس سازمان بازرسی کشور
آیتالله محمود هاشمی‌شاهرودی
ابعاد جدیدی از مردمسالاری
فعالیت شهرداری تهران در حوزه نظارت همگانی، موضوع بسیار ارزشمندی است. در حوزه ملی شدن نظارت همگانی چند کار باید صورت بگیرد: اول آنکه فرهنگ نظارت باید طرح شود تا مردم از نحوه نظارت در حوزه‌های مختلف مطلع شوند. مطمئنا با ملی شدن نظارت همگانی، ابعاد جدیدی از مردمسالاری به دنیا معرفی می‌شود چون مشارکت مردم، بخش عمده‌‌اش نظارت مردمی است. دوم اینکه مردم در مسائل و امور مدیریت مشارکت داده شوند. مشارکت مردم در امور باعث نظارت با بصیرت می‌شود. موضوع نهادینه کردن نظارت نیز، بحث سوم است. نظارت مردمی و همگانی باید دارای سیستم و ساختار باشد. موضوع چهارم، ضمانت اجرای نظارت است. برای نظارت مردم باید ضمانت‌هایی تعریف شود که مثمرثمر باشد. نکته آخر هم تخصصی شدن نظارت است. در هر زمینه و حوزه‌ای بایدکار نظارت به نخبگان و متخصصان همان عرصه سپرده شود. به‌طور کلی فعالیتی که شهرداری تهران در حوزه نظارت انجام می‌دهد دارای ساختار و سیستم بدیعی است که جای تشکر دارد.
عضو هیأت رئیسه مجلس خبرگان
دکتر محمد باقر قالیباف
قدرت و جسارت مدیران
باید با مظاهر فساد و خلاف به‌شدت برخورد شود؛ البته لازم است برای برخورد با مظاهر تخلف نخست زمینه‌های بروز تخلف به خوبی شناسایی شود.
باید تلاش کنیم در سازمان قدرت کنترل داشته باشیم. باید کاری کرد که اگر در مجموعه تخلفی صورت گرفت در درجه اول برای مجرم ناامنی ایجاد شود و در مرحله بعد هر متخلفی هزینه جرمش را برعهده گیرد.
اگر برخورد با مجرمان ناامنی برای آنان و دیگر متخلفان ایجاد نکند، این موضوع شجاعت را از مدیران سالم خواهد گرفت اما اگر برخورد با متخلف به درستی انجام پذیرد این امر اثر وضعی داشته و به مدیران سالم قدرت و جسارت کار خواهد داد.
شهردار تهران