همشهری آنلاین: آسیب به ازن در بالای شمالگان در سال جاری به قدری شدید بوده که برای اولین بار یک سوراخ در لایه ازن مشابه سوراخی که بر روی قطب جنوب قرار دارد، ایجاد شده است.

در سطح حدود 20 کیلومتری زمین، 80 درصد ازن از بین رفته و انسان‌ها بر روی زمین در معرض تابش‌های مضر ماورای بنفش خورشید قرار دارند که منجر به آفتاب‌سوختگی و سرطان پوست می‌شود.

به گزارش ایسنا، این آسیب نه در پی افزایش استفاده از مواد شیمیایی نابودکننده لایه ازن که امروزه ممنوع شده‌اند، بلکه به دلیل آب و هوای سرد ارتفاع بالا اتفاق افتاده که منجر به فعالیت بیشتر مواد شیمیایی موجود شده است.

در این پژوهش که در مجله علمی «نیچر» منتشر شده، آمده است: نابودن شدن شیمیایی لایه ازن بر روی منطقه شمالگان در اوایل سال 2011 برای اولین بار با سوراخ ازن قبلی بر روی ناحیه قطب جنوب قابل مقایسه است.

اطلاعات در مورد این تخریب ازن در ماه آوریل منتشر شده بود، اما این اولین بار است که یک تحلیل کامل از تاثیر آن بر روی قطب شمال بدست آمده است.

البته دانشمندان قادر به پیش‌بینی باقی ماندن اثرات این سوراخ نیستند، اما تحت شرایط خاص ممکن است این آسیب‌دیدگی بسیار شدیدتر شود.

در این گزارش آمده است: بررسی‌های دانشمندان نشانگر آن است که سوراخ‌های ازن قطبی حتی در دماهای بسیار پایین‌تر از دمای قطبی نیز امکان‌پذیر هستند.

به گفته دانشمندان، آنها اکنون قادر به پیش بینی امکان بیشتر شدن این آسیب شدید لایه ازن نیستند.

آسیب ازن در سال جاری در تحلیل‌های اولیه سازمان جهانی هواشناسی ثبت شده بود.

به گزارش این سازمان، تحلیل لایه ازن در بالای قطب شمالگان به دلیل ادامه دار بودن وجود مواد از بین‌برنده ازن در جو و زمستان بسیار سرد در استراتوسفر، به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده است.

هنگامی که مواد ساخت دست بشر مانند کلروفلئوروکربن توسط تابش‌های ماورای بنفش تجزیه می‌شوند، کلروین آزاد شده، با ازن واکنش نشان داده و لایه‌های محافظ اطراف زمین را از بین می‌برد.

آسیب کنونی در اثر گردباد قطبی به وجود آمده که یک سیستم آب و هوایی در حال چرخش در اطراف قطب شمال است. آب و هوا در استراتوسفر برای مدت طولانی‌ و غیر معمولی سرد باقی مانده و هوای سرد در منطقه بزرگتری از معمول منتشر می‌شود.

آب و هوا در استراتوسفر معمولا بسیار متفاوت از آب و هوای زمین است.

به گفته دانشمندان ناسا، سرما در قطب شمال از ماه دسامبر تا آوریل ادامه داشت که پیش از این در این ناحیه سابقه نداشته است.

سطوح تابش‌های مضر ماورای بنفش افزایش یافته اما پایدار نیستند؛ این در حالی است که هنوز خطرات احتمالی این سوراخ جدید بر روی محیط یا انسان‌ها مشخص نیست.

اگرچه ترکیبات کلروین مانند کلروفلئوروکربن در بسیاری از کشورها ممنوع شده و دیگر مورد استفاده نیستند، اما در دهه‌های اخیر در جو بالایی زمین باقی ‌مانده‌اند.

بنا به پیش‌بینی دانشمندان، روند کنونی زمستان‌های سرد در استراتوسفر ادامه داشته و سوراخ‌های لایه ازن نیز احتمالا ادامه دار خواهند بود.

منبع: همشهری آنلاین