به گزارش یورونیوز، در نزدیکی دریای سیاه، در کنار رودخانه دانوب، یک تیم متخصص مشغول کار است. دانشمندان رومانیایی و اوکراینی، یک سفر تحقیقاتی مشترک را آغاز می کنند و باید سلامت هیدرولوژیکی و بیولوژیکی دلتای دانوب را ارزیابی کنند. این زیستگاهِ تحت حفاظت، بین دو کشور تقسیم شده است و اخبار خوبی در دست است.
یِنیکا هانگانو، زیست شناسِ موسسه تحقیقاتی دلتای دانوب از بهبود شرایط خبر می دهد: جلبک‌ها در حال کاهش هستند و به تازگی شاهد رشد گونه هایی از آبزیان هستیم که نشان دهندۀ بهبود کیفیت بیولوژیکی آب در این مناطق هستند.
تخلیه کمتر پساب های صنعتی و تصفیه بهتر آب، عوامل بهبود کیفیت آب دلتای دانوب هستند اما این منطقه، با چالش های دیگری روبرو است.
یولیان میشِرسو، در موسسه تحقیقاتی دلتای دانوب به عنوان جغرافی دان کار می کند، او می گوید: دانوب در حال حاضر سد های بسیاری دارد. این به معنای این است که دلتا باریک تر و عمیق تر می شود و این مسئله روی تنوع زیستی کل منطقه تاثیر می گذارد. درختان بلوط که معمولاً کنار مسیر آب رشد می کنند، در حال عقب نشینی هستند، چرا که جریان آب بیشتر عمودی شده و زمین های کمتری آبیاری می شوند.
چالش های مشابه ای در سمت اوکراین دیده می شود، الگوهای زیست محیطی رودخانه، از مرزهای سیاسی تبعیت نمی کنند.
میخائیل کورنیلوف، متخصص آب شناسی در رصدخانۀ آب و هواشناسی دانوب در اینباره می گوید: مشکل اصلی در سمت اوکراین، خطر سیلاب های ناشی از جریان آب است. همچنین، ساخت سدها در امتداد دانوب موجب شده تا مشکلاتی در مبادلات بین رودخانه و دریاچه های مجاور ایجاد شود. مشکلاتی که منجر به فرسودگی زیست محیطی این مناطق شده است.
آب، زئوپلانکتون ها و رسوبات جمع شده در طول این تحقیقات برای آنالیزهای بیشتر به آزمایشگاه فرستاده شده اند و اینبار نیز نتایج دلگرم کننده است. لیلیانا تئودوروف، در موسسه تحقیقاتی دلتای دانوب شیمی دان است: در طول چند سال گذشته، ما شاهد کاهش غلظت فلزات سنگین مانند کادمیوم، روی و سرب بودیم. این فلزات سنگین، که از منابع کشاورزی و صنعتی ریشه می گیرند، هنوز هم حاضر هستند اما غلظت آنها چه در رسوبات و چه در آبِ دلتای دانوب در حال کاهش است.
داده های شیمیایی، جوی، میکروبیولوژیکی و جانورشناسی به طور روزانه جمع آوری می شوند اما نتایج در یک آزمایشگاه نگه داری نمی شوند بلکه این اطلاعات، به جای دیگری فرستاده می شوند. در شهر ژنو در سوییس، داده های محیط زیستی از سراسر حوزۀ دریای سیاه، از جمله دلتای دانوب، برای ترسیم انواع نقشه ها و نمودارها و محاسبات گوناگون مورد استفادۀ پژوهشگران قرار می گیرند.
گرگوری جولیانی، دانشمند محیط زیست در دانشگاه ژنو از این پیشرفت ها ابراز خوشحالی می کند: در هر صورت گفته می شود که پنجاه درصد از وقت ما پژوهشگران، در جستجوی داده های مختلف، از دست می رود، شاید هم بیشتر. اغلب، این داده ها در فرمت های مختلفی به ما می رسند و کیفیت آنها هم بسیار متفاوت است و برای اینکه در نرم افزار ما قابل استفاده باشند، باید آنها را به فرمت مناسب تبدیل کنیم."
کل حوزۀ دریای سیاه حدود دو میلیون و دویست هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و مقدار داده های روزانه فوق العاده زیاد است. به این دلیل، دانشمندان نیاز به یک دستیار فوق العاده داشتند: یک شبکۀ کامپیوتری غول پیکر. نیکلاس رِی، زیست شناسِ دانشگاه ژنو می گوید: هر کدام از این نقطه ها یکی از دانشگاه ها یا یک مرکز محاسبات دیگری را نشان می دهد و هر کدام ده ها یا صد ها، حتی هزاران کامپیوتر در اختیار ما می گذارند. بنابراین ما به بخشی از این شبکۀ محاسباتی دسترسی داریم و این امر به ما اجازه می دهد که به طور همزمان بر روی چندین کامپیوتر شبیه سازی انجام دهیم و زمان مورد نیاز برای محاسباتِ مدل هیدرولوژیکی مان را کاهش دهیم.
پژوهشگران تا کنون از مدل های کامپیوتری برای استفاده در مورد داده های زمین‌شناسی، جمعیت شناسی و یا هیدرولوژیکی استفاده کرده اند. این مدل ها در فرمت های مختلفی ارائه می شوند و در اکثر سیستم های عامل های قابل استفاده هستند.
گرگوری جولیانی، ادامه می دهد:در اینجا به عنوان مثال، داده ای که در سیستم ما ذخیره شده است، با یک کلیک، بر روی نرم افزار گوگل ارت دیده می شود. من همچنین می توانم دقیقا همان داده ها را سریعاً روی یک تلفن همراه هوشمند یا یک لوح کامپیوتری داشته باشم و در نتیجه بدون اتلاف وقت شروع به کار و تجزیه و تحلیل و درک پدیده ها بکنم.
مهندسان محیط زیست با کارشناسان در مدل سازی رایانه ای همکاری کردند تا از داده های مختلف زیست محیطیِ رودخانه هایی که به دریای سیاه جاری می شوند، تصویر دقیقی به دست بیاورند. البته کار آسانی نیست.
الهام روح الله نژاد، مهندس محیط زیست در موسسۀ "ایاواگ" (Eawag) در این زمینه می گوید: یکی از دشواری هایی که ما در ساختن مدل هیدرولوژی منطقۀ دریای سیاه داشتیم، مشکل رودخانه ها بود که در بعضی از نقاط به طور درستی شبیه سازی نشدند. این به خاطر پایین بودن وضوح نقشۀ توپوگرافی است، برای مثال در این نمونه، رزولوشن ۹۰ متر است و به خاطر ابعاد کل پروژه، امکان استفاده از رزولوشن پایین تری نبود.
تمام این داده ها، در طرحی به نام رصد جهانی زمین جمع آوری می شوند. به این ترتیب یک پایگاه بزرگ علمی با مجموعه ای از داده های به روز شده، از اکوسیستمِ سراسر مناطق جغرافیایی جهان، راه اندازی خواهد شد. آنتونی لِمان، هماهنگ کنندۀ پروژۀ موسوم به انویروگریدز، (EnviroGRIDS) است و دربارۀ این فن آوری های جدید می گوید: امروز ما یک تکنولوژی بسیار پیشرفته برای مشاهدۀ محیط زیست در اختیار داریم. این تکنولوژی پیچیده از ماهواره و حسگر استفاده می کند و از طریق اینترنت، این اطلاعات را منتشر می کند. یعنی نسبت به گذشته، پیشرفت فوق العاده ای کرده ایم اما ارتباط خود را با محیط واقعی از دست داده ایم. بنابراین و به عقیدۀ من، در کنار پخش این اطلاعات، تلاش اصلی ما باید بر روی ارتباط با محیط زیست باشد.
در دلتای دانوب، دانشمندان از هم اکنون سعی دارند از این اطلاعات کلیدی، استفادۀ عملی کنند. میخائیل کورنیلوف می گوید: ادغام تمام داده های موجود از کشورهای مختلف به ما دانشمندان اجازه می دهد تا تصویر کاملی در مورد اوضاع در دریای سیاه به دست بیاوریم. به عنوان مثال، این به ما کمک خواهد کرد، حالات مختلفِ تغییرات آب و هوایی را پیش بینی و بررسی کنیم.
یِنیکا هانگانو هم اضافه می کند: برای بهبود استراتژی ها و اقدامات لازم علیه خطرات سیل، یا بحران تنوع زیستی در اکوسیستم، می توانیم از این داده ها استفاده کنیم.
دلتای دانوب، غروب زیبایی دارد اما دانشمندان از سپیده دم جدیدی در جمع آوری داده های زیست محیطی صحبت می کنند.
