تاریخ بنای این شهر به سال ۱۱۴۷ میلادی می‌رسد. مساحت مسکو در قرن ۱۴ خیلی کم بود و فقط شامل کرملین و منطقه کیتای گورود امروزی بود.
اولین کلیساهای سنگی، در محوطه کرملین ساخته شدند. به دستور تزار ایوان کالیتا در سال ۱۳۴۰ دیوار دفاعی کرملین از تنه‌های بسیار کلفت درخت بلوط ساخته شد که دارای برج‌های دیدبانی هم بود.
حلقه‌ای از صومعه‌ها و کلیساها، کرملین را احاطه کرده بود. مسکو در طی قرن‌ها سمبل روسیه بود و توانست قلب روسیه شود. در قرن ۱۵ مسکو برای اولین بار پایتخت شد و توسعه این شهر با سرعت زیادی پیشرفت کرد.
پطر کبیر شهر سنت‌پترزبورگ را در سال ۱۷۰۵ میلادی به عنوان پایتخت جدیدی بر ساحل رود نوا بنا کرد و در سال ۱۷۱۲ پایتخت را از مسکو به سنت‌پترزبورگ انتقال داد.
وی اصلاً از مسکو خوشش نمی‌آمد زیرا کشته شدن عمو و مشاوران مادرش در جریان یک کودتای درباری در مسکو را به چشم دیده بود، اما این شهر برای ناپلئون همچنان یک هدف بسیار جالب باقی مانده بود.
سربازان ناپلئون در سال ۱۸۱۲ وارد روسیه شدند. بعد از جنگ خونین در بورودینو در ۱۳۰ کیلومتری مسکو روس‌ها مسکو را ترک کردند و اجازه دادند ناپلئون وارد مسکو شود و در کرملین استقرار یابد.
شبی که او وارد مسکو شد آتشی درگرفت که تقریباً تمام شهر را به کام خود کشید. با فرا رسیدن زمستان نیروهای ناپلئون مجبور شدند یک ماه بعد از ورود به مسکو آنجا را ترک کنند. بعد از آن مسکو بازسازی شد و جمعیت آن از ۳۵۰ هزار در سال ۱۸۴۰ به ۴، ۱ میلیون در سال ۱۹۱۴ افزایش یافت.
اکتبر سال ۱۹۱۷ درگیری‌های زیادی برای مسکو دربرداشت. بلشویک‌ها کرملین را در طی ۸ شبانه‌روز اشغال و ترک کردند و دوباره به تصرف خود درآوردند.
در سال ۱۹۱۸ دولت روسیه بعد از دو قرن غیبت دوباره از سنت‌پترزبورگ به مسکو منتقل شد. این امر باعث نگرانی می‌شد که به علت نزدیکی سنت‌پترزبورگ (پطروگراد به قول آن زمان) به کشورهای اروپایی، پایتخت ممکن است مورد حمله آلمانی‌ها قرار گیرد.
مسکو زمان قرون وسطی یک شهر چوبی بود و آتش بویژه خطر بزرگی برای آن محسوب می‌شد. در دست‌نوشته‌های تاریخی از تعداد زیادی آتش‌سوزی یاد شده است که ده‌ها آتش‌سوزی در نیمه دوم قرن ۱۵ بوقوع پیوست.
در تابستان سال ۱۵۴۷ آتش‌سوزی وحشتناکی مسکو را فرا گرفت که بر اثر آن ۲۷۰۰ نفر جان خود را از دست دادند. ۲۵ هزار خانه و ۲۵۰ کلیسا سوخت. بعد از یکی از بزرگترین آتش‌سوزی‌ها که در سال ۱۴۹۳ رخ داد، میدان اصلی شهر - میدان سرخ - برای مدت طولانی نام میدان آتش به خود گرفت.
مسکو بزرگترین مرکز علمی و همچنین بزرگترین مرکز آموزش عالی در روسیه است. در این شهر بیش از ۸۰ مدرسه عالی، دانشگاه و انستیتو و مراکز علمی دیگر فعالیت می‌کنند.
مسکو به عنوان مرکز فرهنگی کشور به رسمیت شناخته شده است. همچنین به عنوان شهر ورزشی مشهور است. این شهر با جمعیت بیش از ۹ میلیون نفری خود دارای مساحتی به وسعت بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر مربع است.
شما در عرض نیم ساعت خواهید توانست دیوار کرملین مسکو به طول ۲، ۲ کیلومتر را دور بزنید. در عرض چند ساعت موفق خواهید شد خیابان حلقه‌وار سادوویه کالتسو به طول ۱۶ کیلومتر را طی کنید و برای اینکه از شمال تا جنوب و یا از غرب تا شرق مسکو را که حدود ۴۰ -۳۵ کیلومتر است را طی کنید به یک روز کامل احتیاج دارید.
مجتمع‌های ساختمانی در مسکو به انواع گوناگون هستند که به دوره‌های مختلف تعلق دارند. تعداد زیادی از این خانه‌ها بشکل قوطی کبریت ساخته شده‌اند. این نوع از خانه‌ها در سال‌های۱۹۵۰ برای اولین بار ظاهر شدند و معمولاً ۹ - ۸ طبقه بودند.
علاوه بر ساختمان‌های مسکونی، ادارات و تئاترها، موزه‌ها وساختمان راه‌آهن و غیره وجود دارند. در مسکو ایستگاه‌های زیادی وجود دارد که از جمله می‌توان از ۹ ایستگاه راه‌آهن، ۲ ایستگاه کشتی‌های رودخانه‌رو، ۵ فرودگاه که به فاصله ۳۰ تا ۴۰ کیلومتری از مرکز شهر واقع شده‌اند، نام برد.
یکی دیگر از بناهای شهر مسکو مدارس است. تا سال ۱۹۲۵ فقط ۵۰ - ۴۰ مدرسه در مسکو فعالیت می‌کرد. اما از سال ۱۹۲۵ تا ۱۹۳۴ توانستند ۷۰ مدرسه دیگر بسازند. در سال ۱۹۳۵ تصمیم گرفته شد که طرح تمام مدارس یکسان باشد. یعنی تمام مدارس باید دارای ۲۲ کلاس، ۲ رخت‌کن و فقط ۴ طبقه باشد.
مدارس سال‌های ۱۹۳۰ میلادی تماماً آجری و دارای ۴ طبقه و دو ورودی در دو انتهای ساختمان بود. یکی برای رفت و آمد دانش‌آموزان ارشد و دیگری برای رفت و آمد دانش‌آموزان کلاس‌های ابتدایی.
مسکو شهری است کاملاً مسطح و دارای علائم شهری بسیار نادر که احتمالاً ۷ خواهران استالین را می‌توان جزئی از آنها دانست. این ساختمان‌های بزرگ و با ابهت در زمان استالین ساخته شده‌اند که دانشگاه مسکو و وزارت امور خارجه از آن تعداد هستند.
در مسکوی قدیم فقط خیابان‌های اصلی که از کرملین منشعب می‌شدند را نام‌گذاری می‌کردند. این خیابانها به وسیله کوچه‌های باریک و کوتاه و حتی بعضی‌مواقع کوچه‌های پیچ‌دار بهم وصل می‌شدند.
لغو نظام سرفاژ (نظام فئودالی که در آن دهقان به زمین‌دار تعلق داشت و قابل خرید و فروش بود) در سال ۱۸۶۱ باعث ورشکستگی بزرگ مالکان شد. آنها جنگل و بیشه خود را فروختند. درختان این جنگل‌ها را بریدند و بجای آن قطعات زمین (داچا) برای استراحت کارمندان و تاجران و روشنفکران فراهم نمودند. در زمان شوروی به اهالی شهر مسکو از طریق محل کار قطعات زمینی به مساحت ۶۰۰ متر تعلق می‌گرفت.
مسکو دارای رودخانه‌های زیادی است که از معروف‌ترین آنها می‌توان از رودخانه مسکو، یائوزا، سٍتون و سخودنیا نام برد. رودخانه‌های مسکو در مسیر حرکت خود گودال‌های زیادی ایجاد می‌کردند که عبور از آنها به ویژه در فصل بهار تقریباً غیرممکن بود.
باغ‌ها و باغ‌های وحش در مسکو از زمان‌های بسیار قدیم ایجاد شدند. تزار آلکسی میخائیلوویچ در قصبه ایزمائیلوف که در سال ۱۶۵۶ به محل زندگی تزار مبدل شد، مبتکر ایجاد باغ‌های بسیار زیبایی بود. در سال ۱۸۶۴ باغ وحش مسکو گشایش یافت. در آن زمان فقط ۲۸۶ جانور در آن جا داده شده بود.
مسکو شهری کثیرالمله است. از اولین خارجیانی که در مسکو ساکن شدند باید از یونانی‌ها؛ ساکنان بیزانس آن زمان، نام برد که مذهب ارتدکس را با خود به مسکو آوردند.
در طی قرن ۱۹ اقوام جدیدی مانند کولی‌ها، آشوری‌ها در مسکو ظاهر شدند. در طی دهه‌های اخیر تعداد خارجیان ساکن در مسکو بیشتر شده است که دانشجویان اکثریت آنها را تشکیل می‌دهند. و در سال‌های اخیر بر تعداد دانشجویان ایرانی افزوده شده است.
بر اساس آمار سال ۱۹۹۹ میلادی، مساحت شهر مسکو ۱۰۳۵ کیلومتر مربع وجمعیت آن ۱۰ میلیون است.
ساعت رسمی: از ماه اکتبر تا مارس، گرینویچ ۳+ و از ماه آوریل تا سپتامبر گرینویچ ۴+. اختلاف ساعت مسکو با تهران به وقت محلی فقط ۳۰ دقیقه است. تهران ۳۰ دقیقه از مسکو جلوتر است.