این واکسن، پیش از این در آزمایش انجام شده بر روی 171 بیمار مبتلا به سرطان ریه موفق بوده و حالا قرار است در آزمایشی با مقیاس بزرگتر بر روی 1300 بیمار از سراسر جهان آزمایش شود.
این درحالی است که در چند سال گذشته، مقابله با سرطان بوسیله واکسن، مورد توجه روزافزون پژوهشگران قرار گرفتهاست. تا کنون واکسنهایی نیز برای انواع دیگری از سرطان ساخته شده که کمابیش در درمان این بیماری و حتی پیشگیری از آن موفق بودهاند.
به این ترتیب، شاید زمانی که واکسن سرطان بتواند به درمان قطعی این بیماری کمک کند، چندان از امروز دور نباشد. تصور کنید در این صورت چه تحول بزرگی در زندگی ما اتفاق میافتد و چند سال از عمر از دست رفته بشریت به خاطر این بیماری، زنده میشود.
شاید این موضوع در حال حاضر به نظر یک رویا برسد، اما قطعاً قبل از کشف واکسن فلج اطفال هم مردم نمیتوانستند باور کنند که روزی میرسد که تنها با دادن یک قطره به کودکشان میتوانند از فلج شدن او تا پایان عمر جلوگیری کنند.
خبر آزمایش واکسن جدیدی برای سرطان ریه، تازهترین خبری است که در اینباره منتشر شده است. سرطان ریه شایعترین سرطان در دنیاست. گرچه خود این سرطان دارای انواع مختلفی است، اما واکسن تولید شده علیه آن، شایعترین فرم این بیماری را نشانه گرفته است.
این واکسن که حاصل پژوهشهای دانشمندان انگلیسی است، سیستم ایمنی بدن را تحریک میکند تا با سلولهای سرطانی مبارزه کند. ویژگی این واکسن آن است که به سلولهای بدن کمک میکند تنها علیه یک نوع ماده شیمیایی که در سلولهای سرطانی یافت میشود بجنگند.
به این ترتیب بدن قادر خواهد بود بدون آسیب زدن به سلولهای سالم خودی، با سلولهای مهاجم سرطانی مبارزه کند. در آزمایشهای اولیه، پژوهشگران دریافتهاند که استفاده از این واکسن به همراه درمانهای فعلی سرطان ریه، میتواند طول عمر بیماران را افزایش دهد.
پژوهشگران میگویند در صورتی که نتایج آزمایشهای وسیعتر نیز مطلوب باشد میتوان به ساخت واکسنهایی با عملکرد مشابه برای دیگر سرطانها نیز امیدوار بود.
اولین واکسن سرطان
با وجودی که پژوهشگران کشورهای مختلف واکسنهای زیادی را علیه انواع سرطان ساخته و در دست آزمایش دارند، اما اولین واکسنی که رسماً مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) قرار گرفته و ثابت شده که قادر است از سرطان پیشگیری کند، واکسن سرطان دهانه رحم است.
سرطان دهانه رحم، پس از سرطان سینه دومین سرطان شایع در بین خانمها در دنیاست.
سالانه نیم میلیون مورد جدید از ابتلا به این بیماری کشف شده و حدود 275 هزار زن به علت این سرطان جان خود را از دست میدهند. عامل ایجاد این سرطان نوعی ویروس به نام ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV است.
واکسن این سرطان، از آلوده شدن فرد با ویروس پاپیلومای انسانی و در نتیجه ابتلا به سرطان دهانه رحم جلوگیری میکند. آزمایشهای نهایی این واکسن که در سال 2005 میلادی به پایان رسید، موفقیت عملکرد آن را 100 درصد ارزیابی کرد و این بدان معناست که استفاده از این واکسن میتواند فرد واکسینه شده را در برابر درصد بالایی از سرطانهای دهانه رحم حفاظت کند.
تنها فرم به ثبت رسیده این واکسن، که گاردازیل نام دارد، ساخت یکی از عظیمترین شرکتهای دارویی جهان به نام مرک است و در 50 کشور مورد تأیید قرار گرفته. فقط سه هفته پس از تأیید این واکسن در آمریکا، مقامات بهداشت و درمان این کشور خواستار واکسیناسیون همه دختران 11 و 12 ساله آمریکایی با گاردازیل شدهاند.
جامعه آمریکایی سرطان به تازگی بر این موضوع تأکید کرده و گروهی از متخصصان کانادایی نیز اعلام کردهاند تمامی دختران 9 تا 13 ساله این کشور باید علیه سرطان دهانه رحم واکسینه شوند.
در حال حاضر بسیاری از بیمههای درمانی آمریکا و اروپا گاردازیل را تحت پوشش خود قرار دادهاند و احتمالاً این واکسن به زودی جزو برنامه سراسری واکسیناسیون در آمریکا و کانادا قرار خواهد گرفت.
جالب است بدانید که یک پژوهشگر از دانشگاه کالیفرنیا به تازگی دریافته است که استفاده از این واکسن میتواند خطر بروز سرطان مقعد را نیز کاهش دهد. وی با این استدلال که بافت موجود در مقعد از لحاظ زیست شناسی به بافت دهانه رحم شبیه است، به بررسی اثر گاردازیل در پیشگیری از بروز سرطان مقعد در مردان پرداخته و به نتایج مثبتی رسیده است. به این ترتیب مردان نیز می توانند از واکسن گاردازیل سود ببرند.
صعود برای امید
در گوشه و کنار دنیا پژوهشگران بسیاری در حال تلاش و تحقیقند تا به واکسن سرطان دست پیدا کنند. این پژوهشها به انگیزههای مختلفی انجام میشود.
یکی از مصممترین این پژوهشگران دکتر لیشا امنس، سرطان شناس آمریکایی است که مرگ مادرش به دنبال سرطان سینه باعث شده تا او قاطعانه به دنبال کشف واکسنی برای این سرطان باشد.
دکتر امنس موفق شده به فرمولی برای ساخت واکسن علیه سرطان سینه دست پیدا کند. اما او برای آزمایش این واکسن و ادامه کارهای پژوهشی خود برای به نتیجه رسیدن طرحش نیاز به منابع مالی دارد.
به همین دلیل چند روز پیش وی به همراه 20 نفر دیگر در یک حرکت نمادین از بلندترین آتشفشان جهان که در اکوادور واقع است، صعود کرد تا هزینه مبارزهاش را با سرطان سینه گردآوری کند. این حرکت، «صعود برای امید» نام گرفت.
دکتر امنس و گروهش موفق شدند 146 هزار دلار جمعآوری کنند که به آنها برای ادامه تحقیقاتشان کمک میکند. واکسنی که وی ساخته است با بکار گرفتن سلولهای سرطانی که از لحاظ ژنتیکی دستکاری شدهاند، به سیستم ایمنی بدن کمک میکند تا تومور را نابود کند.
دکتر امنس میگوید ما میخواهیم به سیستم ایمنی بدن یاد دهیم که به جای تحمل سلولهای سرطانی، به شکلی پایدار به جستجوی آنها پرداخته و آنها را نابود کند.
واکسن سازی علیه سرطان
لوزالمعده یا پانکراس هم عضو دیگری است که دانشمندان تلاش میکنند شر سرطان را برای همیشه از سرش کم کنند. چند روز پیش در چهارمین سمپوزیوم سرطانهای گوارشی در آمریکا اعلام شد که یک واکسن جدید میتواند طول عمر بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده یا همان پانکراس را افزایش دهد.
سرطان پانکراس، قاتلی خاموش است و بیماران اندکی این شانس را دارند که سرطانشان زمانی تشخیص داده شود که بتوان با برداشتن پانکراس، بیماری را درمان کرد. حتی در این موارد نیز طول عمر افراد پس از جراحی اندک است. پژوهشگران دانشگاه جانز هاپکینز موفق شدهاند واکسنی تولید کنند که طول عمر بیماران را پس از جراحی، افزایش داده و از 19 ماه به حدود 27 ماه میرساند.
این پژوهشگران میگویند همین زمان اندک نیز برای آنها بسیار ارزشمند بوده و می تواند امیدبخش درمان بهتر این سرطان در آینده باشد.
البته برای کامل کردن لیست سرطانهایی که واکسندار شدهاند یا واکسن آنها در حال گذراندن مراحل تحقیقاتی است، سرطان کلیه، پوست، پروستات و نوعی سرطان خون به نام «لنفوم غیر هوچکین» را هم اضافه کنیم.
شاید به همین زودیها خبرهای بهتری هم بشنوید. به هرحال دانشمندان سخت در تلاشند.