همشهری آنلاین- ترجمه علی ملائکه: من در طول بیست و پنج سال کار در حوزه روزنامه‌نگاری پزشکی و ارتباطات بهداشتی فهرستی از کلمات ممنوع برای خودم ساخته‌ام – کلماتی که به نظر می‌آید همه انها به وفور در رسانه‌های چاپی و رادیو و تلویزیونی به کار می‌روند.

من همکارانم - هم فراهم‌آورندگان مراقبت‌های بهداشتی و هم  ارتباطگران حرفه‌ای در حوزه بهداشت – را ترغیب می کنم که استفاده از این کلمات را به خاطر سلامت مخاطبانشان در هر جا کنار بگذارند.

همچنین به مخاطبان اطلاعات بهداشتی توصیه می‌کنم، به این کلمات توجه داشته باشند، چرا که این کلمات برای مخاطبان مختلف معانی مختلفی دارند.

علاج

"علاج " یک از اصطلاحاتی است که در بسیاری موارد هنگام کاربرد بوسیله پزشکان یا افرادی که اخبار پزشکی را پوشش می‌دهند، معناهای مختلفی بر آن بار می‌شود و تعریف دقیقی از آن ارائه نمی‌شود.

آیا علاج به معنای فقدان بیماری است؟ آیا علاج به معنای عدم بازگشت بیماری است که زمانی موجود بوده است؟ آیا علاج به معنای حفظ سلامت تا هفته آینده، پنج سال آینده یا داشتن "میانگین طول عمر طبیعی"‌است؟

معجزه‌آسا

زمانی با مردی صحبت می‌کردم که به طور موفقیت‌آمیزی تحت عمل پیوند ریه قرار گرفته بود. دیگرانی که خبر پیوند ریه او را شنیده بودند، می‌گفتند جراحی او معجزه‌آسا بوده است.

اما او می‌گفت: " جراحی من را یک گروه جراحان با چاقو انجام دادند، و درد بعد از آن را هم کشیدم و کلی مشکل هم در دوره نقاهت داشتم؛ من بسیار شکرگزارم، اما جراحی من معجزه‌آسا نبود."

دستاوردهای عمده در اعمال پزشکی نتیجه کار افراد حرفه‌ای کاملا آموزش‌دیده و دقیق است که بر روی بیمارانی کار می‌کنند، که خود آنها هم باید نقش خودشان را در بالا بردن احتمال نتیجه موفقیت‌آمیز عمل ایفا کنند. نسبت دادن صفت معجزه‌آسا به این اعمال ممکن است باعث غفلت ما از واقعیت شود.

راهگشا

برخی از ارتباطگران و روزنامه‌نگاران بهداشتی به توصیف‌کردن بسیاری از پیشرفت‌ها در پزشکی با عنوان "راهگشا" یا "بن‌بست‌شکن" علاقمندند.

 استفاده از این صفت هنگامی منصفانه‌تر خواهد بود که افرادی که آن را به کار می برند، موافق باشند که نتایج پیگیری‌های درازمدت بیماران -میانگین‌های نتایج موفقیت‌آمیز-‌ را منتشر کنند تا معلوم شود چه تعداد از این پیشرفت‌های "عظیم" واقعا تحقق یافته‌اند.

یک هشدار به مخاطبان اخبار پزشکی: به ادعاهای موفقیت که بوسیله پزشکان یا رسانه‌ها با کلمات عظیم و راهگشا توصیف می‌شوند، دل نبندید.

پیشرفت‌های راهگشای حقیقی یک شبه بدست نمی‌آیند، و بهتر است آنها را در طول سال‌ها سنجید.

 بشارت‌دهنده

اغلب متعجب می‌شوم که چرا عبارت "پیشرفت بشارت‌دهنده" که باید برای صفحات کسب و کار در نشریات نگهداشته شود، این همه در گزارش‌های پزشکی به کار می‌رود.

وقتی می‌گوییم دستاورد بشارت‌دهنده یعنی این دستاورد احتمالا موفقیت‌آمیز خواهد بود یا می‌تواند اساسی برای امیدواری باشد.

در پزشکی آنقدر عدم قطعیت وجود دارد که موجبی برای کاربرد بی‌دقت این کلمه در پوشش دادن به اخبار پزشکی باقی نمی‌گذارد.

امیدواری‌های غبرواقع‌گرایانه از خطرناکترین عواملی است که می‌تواند بر رابطه پزشک و بیمار تاثیر بگذارد.

بار دیگر روزنامه‌نگاران را ترغیب می‌کنم این مسئله را که چه کسی این وعده را برای آینده می‌دهد، مستند کنند. همچنین ممکن است مفید باشد که "میانگین‌های نتایج موفق" را که در بالا به آن اشاره شد، منتشر کرد.

دراماتیک یا بهت‌آور

به نظر می‌رسد کشف‌های دراماتیک یا بهت‌آور در رسانه‌های پزشکی حتی بیشتر از سریال‌های آبکی تلویزیونی رخ می‌دهند.

یونانیان قدیم به ما آموخته‌اند که درام می‌تواند هم کمیک و هم تراژیک باشد، و به همین گونه است کاربرد کلمه "دراماتیک" یا "بهت‌آور" برای در بوق و کرنا کردن خبری که در غیر این صورت می‌توانست یک خبر مهم پژوهشی باشد.

 امید

ویکتور کوهن، علمی‌نویس کهنه‌کار، زمانی پزشکی و رسانه‌ها را اینگونه به شوخی گرفت: "به نظر می‌رسد که تنها دو نوع گزارش‌های خبری پزشکی وجود دارد: امیدهای جدید و بدون هیچ امید".

زنی که با سرطان دست و پنجه نرم می‌کرد، زمانی به من گفت که آرزو می کرد گزارشگران پزشکی از کاربرد کلمه امید دست بردارند و به مخاطبان گزارش‌هایشان اجازه دهند که خودشان تعیین کنند به هر یک از خبرها تا چه حد می‌توان امید بست.

 قربانی

هیچ کس دوست ندارد او را قربانی بنامند(بسیاری حتی از اینکه آنها را بیمار بخوانیم هم ناراحت می‌شوند.)

کلمه "قربانی" را نباید برای فردی به کار برد یک بیماری یا عارضه بهداشتی دارد. این کلمه را باید برای توصیف آن استفاده‌کنندگان از خدمات بهداشتی و مخاطبان اخبار پزشکی به کار برد که قربانی مدعیان علاج، ارائه‌کندگان امیدهای دروغین، یا وعده‌دهندگان پیشرفت‌های بهت‌آور و معجره‌آسا می‌شوند.

بیایید این کلمات گمراه‌کننده و خطرناک را از دیالوگ‌هایمان درباره مراقبت‌های بهداشتی حذف کنیم.

ریچارد هورتون، سردبیر Lancet، یک نشریه پزشکی، از هم اکنون نهی‌ کردن فرستندگان مقالات را از کاربرد کلمه "جمع‌بندی" (conclusion) را در آخر مقالاتشان آغاز کرده است.

به نظر هورتون این برداشت که در پزشکی حقیقت واحدی یا "جمع‌بندی قاطعی" وجود دارد، بی‌معناست؛ در عوض او کلمه "تفسیر" را پیشنهاد می‌کند و می‌نویسد: " کلمه تفسیر با دلالتی که به عدم قطعیت دارد، مناسب‌تر به نظر می‌رسد. تفسیری که خوانندگان از  نتایج هر پژوهش انجام می‌دهند، به پس‌زمینه و چشم‌انداز  خود آنها و قرائت شخصی خود آنها از مقاله بستگی دارد!"

کلمات مبهم و نادقیق می‌توانند بینش ما را هنگامی که به آینده مراقبت‌های پزشکی می‌نگریم، منحرف کنند.

درخواست من انتخاب منضبط‌تر کلمات بوسیله ارتباطگران بهداشتی و خواندن، گوش‌فرادادن و نگریستن دقیقتر بوسیله مخاطبان اخبار بهداشتی است.

این گامی است که همه ما یاید در طلب بهبود مراقبت‌های بهداشتی دز آینده برداریم.

  • مطلب بالا نوشته گری شوایترز (Gary Schwitzer)، استادیار دانشکده روزنامه‌نگاری و ارتباط جمعی دانشگاه مینه‌سوتا در آمریکاست.