- ارزیابی شما از کارنامه کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات چیست؟
واقعیت این است که کمیسیون از منظر تدوین برنامه پنجم توسعه و تصویب اسناد قانونی بالادستی و بهویژه قوانین بودجه سنواتی عملکرد مثبتی داشته و در مجموع اقدامات انجام شده در این زمینه بسیار چشمگیر بوده است اما انتظار این است که تفکر منطقی و علمی بر رفتار این کمیسیون حاکم شود که یکی از دلایل ضعف نگاه منطقی و علمی در این کمیسیون به ترکیب اعضا برمیگردد و پیشنهاد میشود در دوره آینده بهنحوی اعضا انتخاب شوند که تخصص و قدرت کارشناسی اقتصادی این کمیسیون افزایش یابد.
- جدیترین چالش و اصلیترین نقطه ضعف کمیسیون یادشده را چه میدانید؟
بهنظر میرسد این کمیسیون در انجام وظیفه نظارتیاش و جلوگیری از انحرافهای بودجهای دولت ضعف دارد و هرچند دیوان محاسبات گزارشهای نظارتیاش را به این کمیسیون ارائه میکند اما تاخیر در تهیه و ارسال گزارشها باعث کاهش انگیزه نظارتی نمایندگان میشود.
- ضعف نظارت کمیسیون به نبود ابزارهای نظارتی مجلس برمیگردد یا رویکرد انعطافپذیری و مصلحتاندیشی نمایندگان بهویژه اعضای کمیسیون؟
ببینید، وقتی گزارشهای نظارتی با تاخیر به این کمیسیون میرسد نمایندگان هم انگیزه جدی برای پیگیری تخلفات احتمالی نشان نمیدهند و از سوی دیگر برخی نگرشهای مصلحتگرایانه توأم با انگیزههای منطقهای برای در اختیار گرفتن سهم بیشتری از بودجه کشور برای حوزههای انتخابیه نمایندگان به تشدید ضعف نظارتی مجلس و کمیسیون دامن میزند.
- تداوم این وضعیت چه چالشهایی را پیش روی کمیسیون میگذارد؟
فشار وزارتخانهها برای در اولویت قرار گرفتن سهم بیشتری از بودجه سالانه و تلاش برای اختصاص سهم بالاتری از بودجه برای منطقه جغرافیایی حوزههای انتخاباتی ناشی از نگرشهای بخشیگرایانه مسئولان دولتی و رویکردهای منطقهگرایی نمایندگان است که این مسئله اقدام کمیسیون یادشده برای تدوین بودجه سالانه واقعبینانه و مستند به اسناد بالادستی را با موانع زیادی مواجه میسازد. افزون بر اینها ساختار بودجهریزی کشور بیشتر به نفع مناطق برخوردار و به زیان مناطق محروم است و بسیاری از بودجههای اختصاص یافته بدون درنظر گرفتن بازده و توجیه اقتصادی و صرفا با اتکای بر قدرت چانه زنی و لابیهای نمایندگان توزیع میشود.
- راه پیشنهادی شما چیست؟
اولا باید انتخاب نمایندگان از حالت فردی به سمت انتخابهای حزبی تغییر کند تا هم از منطقهگرایی در بودجهریزی جلوگیری شود و هم احزاب خود را در قبال خطاهای خود پاسخگو بدانند و از سوی دیگر کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس باید با درس عبرت گرفتن از برخی اقدامات تلخ ناشی از انحرافهای بودجهای دولت، قبل از تدوین بودجه سالانه با توجه به احکام اسناد بالادستی کشور چارچوب و جهتگیری بودجه را تدوین و مانع از تصویب بودجه برخلاف سیاستهای کلان نظام شود و قوه قضاییه هم میتواند با جدی گرفتن و بررسی قضایی تخلفات قانونی دولت در اجرای قانون بودجه، وظیفه نظارتی مجلس را تقویت کند.