همشهری آنلاین: گروهی از دانشمندان "ام. آی. تی" برای اولین بار به صورت تجربی نشان دادند پلاسمایی که از یک ستاره همسایه به سطح یک ستاره نوترونی برخورد می‌کند، می‌تواند انفجارات گرمایی هسته‌ای تولید کند

به گزارش خبرگزاری مهر، ستارگان نوترونی یا تپ اخترها (پالسارها) به طور مداوم ماده را از فضای پیرامون خود می‌مکنند و منجر به واکنش‌های بسیار خش گرمایی هسته‌ای می‌شوند که دانشمندان تاکنون تنها محاسبات تئوریک این انفجارات را انجام داده بودند.

اکنون گروهی از دانشمندان موسسه تکنولوژی ماساچوست با رصد یک پالسار در خوشه کروی "ترزان 5" برای اولین بار توانستند اعتبار مدل‌های تئوریکی را که برای این پدیده‌های خشن به کار می‌روند تائید کنند.

پالسار باقیمانده یک ابرنواختر است. فیزیکدانان نجوم از این ستارگان نوترونی برای مطالعه رفتار ماده فوق چگال استفاده می‌کنند.

"فوق چگال" حالتی از ماده است که به فرض اگر خورشید ما به صورت کره‌ای به قطر چند کیلومتر فشرده شود به وجود می‌آید.

مدل‌های تئوریک پیش بینی می‌کنند که در ستارگان نوترونی در جریان پدیده‌ای با عنوان "فرایند بهم پیوستگی"، پلاسمای ستارگان همسایه جدا می‌شود و با خشونت بسیار بالایی روی سطح پالسار فرود می‌آید و واکنش‌های گذاخت هسته همراه با انفجارات شدید را رقم می‌زند. در فاز آزادسازی انرژی پالسارها می‌توان مقادیر بالایی پرتوهای ایکس را از زمین ثبت کرد.

تیم "ام. آی. تی" به منظور دستیابی به نتایجی درباره تائید این تئوری، دوره‌های اوج پرتوهای ایکس یک منظومه دوتایی از ستارگان را در مرکز راه شیری که بخشی از خوشه کروی ترزان 5 را می‌سازند اندازه گیری کردند. این پالس‌ها را تلسکوپ مدارگرد RXTE جمع آوری کرده بود.

سپس براساس الگوهای مختلف ثبت شده توانستند نشان دهند که شدت و کاهش پالس‌های پرتوهای ایکس حاصل تغییراتی است که در جریان پلاسمایی رخ می‌دهد.

نتایح این بررسی‌ها حاکی از آن است که درمدت چرخش پالسار، اصطکاک ممکن میان لایه‌های مختلف می‌تواند روی میزان اثربخشی گداخت هسته‌ای اثر بگذارد.

ستاره نوترونی واقع در ترزان 5 در هر ثانیه 11 دور می‌زند که این به طور مطلوبی با مدل تئوریکی که تاکنون دانشمندان برای ایجاد یک فرایند گرمایی هسته‌ای ارائه کرده بودند سازگار است.

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها