شاید این برای ما کمی عجیب باشد که کسی بنشیند روبهروی تلویزیون و زندگی عادی و روزمره دیگری را تماشا کند. اما حتما این دست از برنامهها جذابیتهایی دارند؛ جذابیت دیدن واقعیتی که در لحظه اتفاق میافتد.
حالا تصور کنید برنامههایی باشند که بخشی از زندگی واقعی فرد یا افرادی را در یک موقعیت مشخص و تعریف شده به نمایش بگذارند؛ این برنامهها هم مستند هستند و در نتیجه از جذابیتهای حاصل از ارائه واقعیت بهره میبرند، هم امکان همذاتپنداری را برای مخاطب فراهم میکنند و هم دراماتیک، چرا که هیچ کسی نمیداند قرار است در ادامه چه اتفاقاتی رخ بدهد.
نمایشهای واقعی یا Reality Show از جمله جذابترین برنامههای تلویزیونی هستند اما متأسفانه نمونهای از این دست برنامههای تلویزیونی را در شبکههای تلویزیون خودمان سراغ نداریم. شاید بعضی ملاحظهها یا بهتر است بگوییم نگرانیهای موجود باعث شده تاکنون چنین برنامههایی در تلویزیون کشورمان تولید نشود اما تردیدی نیست که یک برنامهساز مسلط و مجرب با یک طرح و ایده خوب و با همکاری افرادی که با همه مقتضیات رسانه تلویزیون در کشورمان آشنا باشند، میتواند به راحتی از مرز نگرانیهای دور و برش عبور کند و یک نمایش واقعی دیدنی و جذاب بسازد. در حقیقت برای تولید چنین برنامهای در کشورمان بیشتر از هر چیز نیاز به یک ایده جذاب است که بتواند موقعیتی قابل توجه را ایجاد کند و افرادی را به مثابه یک بازیگر در این موقعیت قرار دهد و کنشها و واکنشهای آنها را به نمایش بگذارد.
اگر لیستی از بهترین و به یادماندنیترین برنامههای تلویزیونی به جز سریالها و مسابقات را تهیه کنیم خواهیم دید تعداد قابل توجهی از عناوین این لیست به برنامههای زنده و گفتوگو محور اختصاص دارد؛ برنامههایی موسوم به Talk Show و حالا کافی است این بار نمایش یا به عبارتی یک موقعیت جای خود را به گفتوگو بدهد تا Reality Show اتفاق بیفتد. فرض کنید که کسانی داوطلب شوند تا در یک برنامه تلویزیونی ساعتی را در نقش مثلا یک معلم، یک مشاور یا یک راهنمای تور ظاهر شوند و در لحظه و بهصورت واقعی واکنش نشان دهند.
این افراد خودشان را در یک موقعیت جدید بازی خواهند کرد و تماشای چنین نمایشی برای خیلیها جذاب خواهد بود و احتمالا مخاطبان زیادی هم داوطلب خواهند شد تا خودشان را در این نقش واقعی محک بزنند. البته این امکان هم وجود دارد که رقابت بهعنوان یک عنصر جذاب، چاشنی چنین برنامهای شود و جذابیتهای آن را چند برابر کند.
یک نمایش واقعی به تعداد بازیگران واقعیاش قهرمان و داستان بهوجود خواهد آورد. افراد مختلف با همه تفاوتهای ظاهری و شخصیتی در یک موقعیت یکسان ظاهر میشوند و نقش خودشان را بازی میکنند. واکنشها و عملکردهای هر فرد در چنین برنامهای باعث میشود قصهای تازه و متفاوت شکل بگیرد؛ قصهای که واقعی است و در نتیجه دیدنی و جذاب. یکی از دستاوردهای چنین برنامهای این است که علاقهمندان میتوانند خودشان را در موقعیتی که دوست دارند محک بزنند و در نهایت عملکرد خودشان را قضاوت کنند. مخاطب هم خواسته یا ناخواسته قضاوت خواهد کرد و در نهایت واکنشهای پسندیده و قابلقبول از دل چنین برنامهای خود را نشان خواهند داد و واکنشهای نسنجیده و نادرست هم باز بهصورت غیرمستقیم و در نتیجه همین قضاوتها نقد خواهند شد.