البته بعضی وقت‌ها هم هرچه آدم سعی می‌کند از یک رویداد ناگوار جلوگیری کند موفق نمی‌شود.
سرطان، از اتفاقاتی است که گاهی حالت اول است و گاهی حالت دوم. برای سرطان عوامل خطر شناخته شده‌ای هست که بعضی از آنها قابل پیشگیری و در دست خودمان است و کنترل برخی دیگر از این عوامل مستعدکننده از عهده ما خارج است. مثلاً بالا رفتن سن ، چیزی است که نمی‌توان جلویش را گرفت و چه بخواهیم چه نخواهیم، با افزایش سن ریسک سرطان هم زیاد می‌شود. ژنتیک و خانواده‌ای هم که در آن به دنیا می‌آییم، دست ما نیست، در حالی‌که عامل زمینه‌ای بسیاری از سرطان‌هاست.
شناختن این عوامل - چه قابل تغییر باشد چه نباشد - فایده‌اش این است که وقتی فهمیدیم مستعد ابتلا به این سرطان هستیم، بیشتر مراقب و گوش به زنگ علایم ابتدایی این بیماری خواهیم بود و حداقل کاری که می‌توانیم بکنیم، این است که برای غربالگری و معاینه مرتب نزد پزشک برویم. کاری که باعث می‌شود، بیماری زود تشخیص داده شده و درمان موفق‌تری داشته باشد.
خانم‌های تازه مادرشده می‌توانند برای کاهش وزن انگیزه قوی‌تری داشته باشند؛ تحقیقات جدید نشان داده‌اند که بین افزایش وزن در بزرگسالی و ابتلا به سرطان سینه ارتباط مشخصی وجود دارد.
محققان مجله بین‌المللی سرطان گزارش داده‌اند که بین 20 تا 40 سالگی، یعنی از وقتی که خانم برای اولین بار حامله می‌شود تا وقتی که یائسه می‌شود، افزایش وزن او در ایجاد سرطان سینه اثر مهمی دارد. البته پیش از این هم متخصصان به این نتیجه رسیده بودند که وزن زیاد یکی از عوامل خطر آفرین برای این سرطان است؛ اما شواهد اخیر چنین نشان داده که افزایش وزن و سرعت آن، بیش از وزن بالا -به تنهایی- در این مسئله اهمیت دارد.
بطوری که در زنان یائسه‌ای که بین 20 سالگی تا رسیدن به یائسگی، بیش از 25 کیلو وزن اضافه کرده‌اند، این احتمال تا 70 درصد، نسبت به آنهایی که کمتر از 10 کیلو اضافه کرده‌اند، افزایش می‌یابد. یعنی به عبارت دیگر به ازای هر یک کیلو، 5 درصد خطر سرطان سینه زیاد می‌شود.
نکته جالب اینجاست که با کاهش همین مقدار وزن و در نتیجه کاهش هورمون استروژن، می‌توان خطر ابتلا را حتی بیش از پیش کاهش داد. این نکته را محققان به خانمهایی که در مدت کمی چاق شده‌اند مژده داده و گفته‌اند که برای کم کردن وزن هیچوقت دیر نیست.
به هرحال، بهتر است برای اینکه خیالتان راحت باشد سعی کنید وزن خود را قبل و بعد از یائسگی ثابت نگه دارید.
دردسر تراکم
محققان کانادایی به تازگی کشف کرده‌اند که هرچه بافت سینه خانم ها متراکم‌تر باشد، استعداد بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند. گزارش آنها که در مجله پزشکی نیو‌انگلند به چاپ رسیده ،نشان داده که در سنین مختلف، بین 16 تا 30 درصد از سرطانهای سینه با بافت متراکم سینه ارتباط داشته. به عبارت دیگر در زنان با بافت سینه متراکم ، خطر ابتلا به این سرطان حدود 5 برابر بیش از سایر خانمها بوده است.
متأسفانه بافت متراکم سینه مشکل دیگری هم دارد و آن این است که در این افراد قضاوت و تشخیص توده سرطانی بر اساس ماموگرافی -که یکی از روش‌های تشخیص زودرس این سرطان است - بسیار مشکل است. البته پزشکان برای غلبه بر این مشکل بیکار ننشسته و معمولاً از سونوگرافی در این خانمها استفاده می‌کنند.
بد نیست بدانید بعضی از تحقیقات نشان داده که زنان جنوب آسیا کمتر از دیگران سرطان سینه می‌گیرند که احتمالاً مربوط به تراکم کمتر بافت سینه و نیز تغذیه و نحوه زندگی آنهاست.
فیبرهای مهربان
تغذیه و نحوه زندگی از آن عواملی هستند که تا حد زیادی در دست خودمان است. پس با دقت بیشتری این جملات را بخوانید: محققان دانشگاه لیدز به دنبال مطالعه 35 هزار زن به این نتیجه رسیدند که خوردن 30 گرم فیبر در روز می‌تواند خطر سرطان سینه را تا نصف کسانی که کمتر از 20 گرم فیبر می‌خورند پایین بیاورد.
به همین علت به خانمها توصیه می‌شود برای پیشگیری حتماً در رژیم غذایی خود فیبر بیشتری بگنجانند. برای رسیدن به این حد فیبر لازم است در صبحانه از حبوبات و غلات پرفیبر (نان‌های سبوس دار و قهوه‌ای) بجای نان سفید و از 5 واحد میوه و سبزی در طول روز استفاده شود.
نور مصنوعی و سرطان سینه
یکی از عجیب و غریب‌ترین عوامل سرطان سینه ،که البته قابل کنترل است و می‌توانیم تا حدودی آن را کم کنیم، نور مصنوعی یا همان چراغ مهتابی خودمان است. محققان آمریکایی با اظهار این مطلب به زنانی که شب‌ها کار می‌کنند هشدار داده‌اند که شب کاری مداوم تا 3 سال، می تواند امکان ابتلای آنان به سرطان سینه را تا 40 درصد زیاد کند و اگر زمان شب‌کاری از 3 سال بیشتر شود این احتمال به 60 درصد خواهد رسید.
آنها معتقدند این اثر به‌دلیل کاهش ذخیره ملاتونین بدن در اثر نورهای مصنوعی است. گفتنی است که این هورمون در کنترل ریتم طبیعی بدن نقش دارد و وقتی کم شود هورمون زنانه استروژن زیاد شده و سرطان سینه را ایجاد می‌کند.
محققان بر این باورند که نتیجه این مطالعه می‌تواند توجیه کننده این باشد که چرا در کشورهای پیشرفته اقتصادی، سرطان سینه بیداد می‌کند. بطوری که از هر 7 زن یکی سرطان سینه دارد.
متخصصان به خانمها ی شب کار توصیه می کنند بجای ترسیدن از شب کاری ورها کردن شغل، کافی است نسبت به علایم این سرطان هشیار باشند و به موقع برای معاینات منظم و غربالگری به پزشکشان مراجعه کنند.
همین‌جا بد نیست به یک مطالعه عجیب دیگر هم اشاره کنیم: تحقیقات نشان داده است زنان نابینا شانس آورده اند و کمتر دچار سرطان سینه می شوند. در مقابل، یک تحقیق عجیب دیگر می‌گوید خانمهایی که در نواحی زمانی یا نصف‌النهارهای متعدد سفر می کنند، بیشتر مستعد این بیماری هستند.
مژده به خانه دارها
اگر از رفت وروب وکارهای تمام نشدنی خانه خسته شده اید، غم به دلتان راه ندهید، چون در عوض کمتر دچار سرطان سینه می شوید. محققان موسسه تحقیقاتی سرطان در انگلیس دریافته اندهفته ای 16 تا 17 ساعت پخت وپز و شست‌وشو در خانه، این نتیجه را بدنبال دارد، یعنی تا 30 درصد قبل از یائسگی و20 درصد در زنان یائسه سرطان سینه را کم می کند.
قبلا دانشمندان متوجه شده بودند که فعالیت بدنی و ورزش بخصوص بعد از یائسگی می تواند در کاهش این سرطان موثر باشد والبته کارهای خانه هم دست کمی از کلاس ورزش نداشته وتازه این فایده را هم دارد که نیاز به شهریه دادن ندارد.
ژن های گناه کار
تابه‌حال محققان توانسته‌اند بین تنها 5 درصد از سرطانهای سینه با یک عامل ژنتیکی شناخته شده ارتباط برقرار کنند. این ژن ها دقیقا می توانند نشان دهند که چرا عده ای از زن ها بیش از بقیه مستعد سرطان سینه هستند.
BRCA1 و BRCA2 دو ژنی هستند که عامل این سرطان در خانواده ها شناخته شده اند.دارندگان این ژن ها تا 80 درصد خطر ابتلا دارند. دانشمندان می گویند این دو ژن باعث تغییر نحوه پاسخ سلولهای سینه به هورمون استروژن می شوند. البته این ژن‌ها تنها عاملین جنایت نیستند.
محققان به تازگی کشف کرده اند که نسخه معیوب ژن پال بی 2 (PALB2) هم خطر ابتلا به سرطان سینه را دو برابر می کند. قبلا در مجله نیچر گزارش شده بود که دو نسخه معیوب از این ژن می تواند اختلالات خونی شدیدی (کم خونی فانکونی) در بچه ها ایجاد کند.کار این ژن ترمیم دی- ان-ای های جهش یافته است و بنابر این وقتی خودش مشکل پیدا کند، منجر به مشکلات ژنتیکی دیگر از جمله سرطان‌ها می شود.
با همه این‌ها که گفته شد حالا دیگر خودتان باید تصمیم بگیرید که با کدام شگرد از ابتلا به سرطان سینه جلوگیری کنید .