برای بسیاری قابل تصور نبود که در اعماق بین 40 تا 60 متر در خلیجفارس ،زیستگاه منحصر به فردی با تنوع زیستی بالایی از ماهیها و مرجانها وجود داشته باشد.وقتی به این منطقه که در میانه تنگه هرمز و در مسیر کشتیهای بزرگ واقع شده ، میرفتیم حتی برخی غواصانی که خبری از ما به آنها میرسید با تمسخر میگفتند "مگر در همچین عمقی چیزی هم وجود دارد؟
حدود 6 سال پیش از طریق دوست عزیزی که اهل جنوب است متوجه شدم در بخشی از خلیج فارس مرجانهای بادبزنی وجود دارد.با این که تا کنون هیچ گزارشی از این نوع مرجانها در خلیج فارس ثبت نشده است و هیچ یک از مراکز علمی در ایران و خارج از کشور اطلاعاتی از این نوع مرجانها در خلیج فارس بدست نیاورده بودند سخن دوستم را باور کردم و مدتهای طولانی در این منطقه غواصی کردیم و با استفاده از تجهزات روز توانستیم نفاطی را شناسایی کنیم.
وقتی قرار شد مجموعه مستند " کاوش در اعماق خلیج فارس را برای تلویزیون بسازم تصمیم گرفتم به این منطقه سفر کنم و پرده از راز آن بردارم. تا اینکه به همراه گروه سه نفره به اعماق آبهای این منطقه ناشناخته قدم گذاشتیم. جریانهای زیر آبی این منطقه خارج از تصور بود. رودخانهای در آن زیر جاری بود.
تا عمق 45 متری پایین رفتیم ولی شفافیت آب به خاطر جریان شدید و نیز املاح معلق دریا خوب نبود. چند گونهای که در آنجا دیدیم کافی بود تا به یقین برسیم که با پدیدهای خارقالعاده روبرو شدهایم.چند روز منتظر ماندیم تا جریان جزر و مد به شرایط ایدهآل برسد.
برای رفتن به عمق فرصت زیادی در اختیار نداشتیم . میبایست در کمتر از یک ساعت به پایین رفته و تصاویر لازم را بگیریم و بعد از 15 دقیقه غواصی به سطح آب بیاییم و توقفهای ضروری در عمق 6 متر ی و 3 متری را انجام دهیم تا نیتروژن مضر و اضافه از بدن خارج شود.
اینبار خوشبختانه دید آب فوق لعاده بود. از20 متر مانده به کف دریا میشد باغی که در بستر خلیج فارس آرمیده است را دید. هر سه نفرمان شگفت زده شده بودیم. نفسم به شماره افتاده بود. نمیدانستم این هیجان مربوط به فضای وهم انگیز عمق دریا بود یا زیباییهایی که تا کنون به عمرم و بعد از این همه سال غواصی در خلیج فارس ندیده بودم. به سرعت مشغول کار شدیم. زمان به سرعت میگذشت و هوای کپسول غواصی در حال تمام شدن.
سر خوش از آنچه در برابر خود میدیدیم به اطاف با حیر ت و احتیاط مینگریستیم. زیرا با وجود همه زیباییها اینجا زیستگاه کوسههای نسبتا بزرگ هم هست. برخی از صیادانی که با آنها صحیب کردم میگفتند در سالهای گذشته قبل از اینکه صید کوسه در خلیج فارس به حد جنونآور امروز برسد، آنها کوسههای بزرگ 4 متری در این منطقه صید کردهاند. مجبور بودیم به خاطر اتمام هوا به سطح آب بازگردیم. وقتی آمدیم بالا ناخدای شناور گفت یک کوسه 2 متری بالای سرتان میچرخید...
وقتی این تصاویر را به گروه تحقیقاتی نشان دادیم برای چند روز خواب از سرشان پرید! برخی از این مرجانها نزدیک به سیصد سال قدمت دارند! برای همه ما باور این موضوع بیاندازه هیجانانگیز بود ! خوشحال بودیم که کار بزرگ بالاخره نتیجه داد.
در فصلهای مختلف ، چند بار به این منطقه رفتیم . در یکی از سفرها به این منطقه دچار حادثه شدیم. ریه من به شدت آسیب دید که هنوز هم بهبود نیافته و یک نفر دیگر دچار تپش شدید قلب شد.
همه این سختیها و رنجهایی که در روزهای گرم و شبهای سرد متحمل شدیم ارزش آن را داشت تا بتوانیم از ناشناختههای اعماق خلیج فارس تصاویری منحصر به فرد ثبت کنیم.
در این منطقه انواع مرجانهای نرم از جمله مرجان های بزرگ بادبزنی وجود دارد. این نوع مرجانها تا پیش از این تنها در دریای عمان گزارش شده بودند و این برای اولین بار است که نوع مرجانها در خلیج فارس به ثبت میرسد.
انواع ماهیهای بزرگ مانند شیر ، باراکودا، سفره ماهی و.... دراین زیستگاه وسیع وجود دارند و این تنها بخشی از زیباییهای نهفته در اعماق خلیج فارس است.
در روز ملی خلیج فارس هیچ چیز زیباتر از آن نیست که به این گوهر گرانبها توجه ویژهای داشته باشیم و از تخریب آن دست برداریم و به طور عملی از آن نگهداری کنیم.
خلیج فارس تنها یک نام نیست. اینجا زیستگاه هزاران گونه از موجودات زیبایی است که نیاز به مراقبت و همت بلند ایرانیان دارد.
عکسها: علی عبدیپور-حمید شمسی
- این تصاویر در حین تولید مجموعه مستند"کاوش در اعماق خلیج فارس" ثبت و از طرف کارگردان مجموعه در اختیار همشهریآنلاین قرار داده شده است.
عوامل این مجموعه:
تهیه کننده و کارگردان: علی عبدی پور
تصویربرداری زیر آب: علی عبدی پور - حمید شمسی/ دستیار تصویر: یاسن جمالی / دستیار کارگردان: عباس عبدالهی / مدیر تولید: حسین بشگرد/ تحقیق: دکتر حمید رضایی، دکتر کاوه صمیمی؛ دکتر شریف رنجبر، مهندس سید محمد داخته / محصول: صدا و سیمای مرکز بوشهر