این موضوع مسلم است که اگر بتوانیم تفریح و استراحت مناسبی داشته باشیم حتما کارایی بالاتری در انجام کارهایمان داریم. ولی متأسفانه در بسیاری از جوامع فقط به چگونگی انجام کار افراد اهمیت می‌دهند حال آنکه اگر فرد نتواند آسایش و آرامش داشته باشد قطعا در چگونگی کار او نیز تأثیرگذار خواهد بود و راندمان کاری و میزان موفقیتش به طرز محسوسی کاهش خواهد یافت.
دستگاهی را درنظر بگیرید که در طول روز آن را روشن می‌کنید تا خدماتی را به شما ارائه دهد. حال فرض کنید هنگام اتمام کارتان آن را خاموش نکنید و آن دستگاه همچنان روشن باقی بماند. چه بلایی سر آن خواهد آمد؟ طبعا یا می‌سوزد یا دیگر مانند قبل نمی‌تواند به خوبی کار کند. بدن ما نیز مانند دستگاهی می‌ماند که اگر نتواند پس از مدت‌ها کار به خوبی استراحت کند حتما با مشکل مواجه خواهد شد.
اما واقعا چگونه می‌توان اوقات فراغت خوبی داشت و اصلا معنای اوقات فراغت چیست؟ در پرسش از افراد مختلف درباره این موضوع، هر کس به موضوعی اشاره دارد و معنای اوقات فراغت را به‌گونه‌ای خاص خود تعریف می‌کند. عده‌ای تنها فراغت از انجام کارهای روزانه حتی رفتن سر کار را به‌معنای اوقات فراغت می‌دانند. عده‌ای دیگر نیز از فعالیت‌های پس از انجام کار یا منزل و بسیاری از فعالیت‌های دیگر مانند تماشای تلویزیون، شرکت در فعالیت‌های ورزشی، صرف غذا بیرون از منزل، رفتن به پارک، سینما، تئاتر یا فعالیت‌هایی مانند آن نام می‌برند ولی تنوع این پاسخ‌ها نشان می‌دهد که اوقات فراغت برای افراد مختلف به‌معنای انجام ندادن کار نیست بلکه فعالیتی غیراجباری است؛ یعنی فرد در این اوقات می‌خواهد به کاری بپردازد که خود آن را انتخاب می‌کند و از انجام آن لذت می‌برد که به نوعی باعث آسایش و آرامش بیشتر او می‌شود.
همه ما انسان‌ها به استراحت نیاز داریم و یکی از کارکردهای اوقات فراغت نیز رفع خستگی و تأمین استراحت فرد است. خستگی بیش از حد باعث کاهش راندمان کار می‌شود؛ درحالی‌که استراحت و برخورداری از تفریحی مناسب و کافی کارایی فرد را تا حدقابل‌ملاحظه‌ای بالا می‌برد. ولی ما چطور می‌توانیم حداکثر استفاده را از اوقات فراغت خود ببریم؟
هنگامی که زمانی برای استراحت در اختیار ما قرارمی‌گیرد معمولا به این فکر می‌کنیم که چگونه بیشترین بهره را از آن ببریم. همه ما با توجه به موقعیت‌های مختلفی که در آن به سر می‌بریم از زمانی برای استراحت یا به‌عبارتی تعطیلات برخورداریم. گاهی بعضی تغییرات نیز در زندگی سبب می‌شود که ما به وقت آزاد بیشتری دست پیدا کنیم؛ مسائلی مانند بازنشستگی، تغییر شغل، فارغ‌التحصیلی از مدرسه، دانشگاه یا... .
پر کردن مناسب اوقات فراغت می‌تواند باعث افزایش خلاقیت، انرژی، اشتیاق و احساس مفید بودن در زندگی بشود و حس بد بیکار یا بی‌فایده بودن را از ما دور کند.
اگر می‌خواهید بهترین بهره را از زمان خود ببرید، توجه به این نکات می‌تواند شما را یاری کند. نخست برای اوقات فراغت خود برنامه‌ریزی کنید. این اوقات تنها زمانی برای شما واقعا مفید خواهند بود که بتوانید روی آن چیزی که دوست دارید به خوبی تمرکز کنید. خود را در انتخاب برنامه‌ریزی آزاد بگذارید تا با انتخاب مناسب بتوانید احساس کنید بیشترین بهره را از زمان خود برده‌اید.
اولین چیزی که باید بدانید آن است که خودتان باید شخصا و براساس آنچه برایتان مهم است برنامه‌ریزی کنید. درواقع هیچ‌کس به خوبی خود شما نمی‌داند از چه چیزهایی لذت می‌برید و از پرداختن به چه کارهایی احساس رضایت و خشنودی می‌کنید.
فعالیت‌هایی را برگزینید که به شما احساس رهایی، آرامش و مفید بودن بدهند و با انجام آنها حس جوانی، نشاط و شادمانی پیدا کنید.
از رویاهای خود درباره کارهایی که به آنها علاقه دارید تصویرسازی کنید و آنها را برای خود بنویسید.
از پرداختن به مسائلی که برای شما تولید استرس می‌کنند دوری کنید و نگذارید اضطراب و نگرانی اوقات فراغت شما را خراب کند. اگر قصد سفر دارید این مهم نیست که با چه وسیله‌ای سفر کنید، حتما زمان خاصی به مقصد برسید و کارهای خاصی انجام دهید،مهم این است که شما بتوانید آزاد و رها از تمام لحظات خود استفاده کنید.
هنگام تعطیلات برای ساعتی خودتان را از شر تلفن، تلویزیون، کار با کامپیوتر و پاسخ دادن به ای‌میل‌و... خلاص کنید.
شما سزاوار آن هستید که لحظاتی را خاص خود و فقط برای خود داشته باشید. درواقع این حق شماست که هنگام تعطیلات دلتان نخواهد دائم پیغام‌های موبایل یا کامپیوترتان را چک کنید و به آنها پاسخ دهید.
دایره فعالیت‌های خود را وسیع‌تر کنید و به راه‌های گوناگونی بیندیشید. با توجه به موقعیت زمانی، مالی و سایر مسائل، علایق خود را کشف کنید. بدین‌ترتیب اوقات فراغت شما به سفری برای خودشناسی بیشتر تبدیل می‌شود و به شما کمک می‌کند تا بیشتر رشد کنید. مثلا ببینید آیا واقعا خودتان به تماشای تلویزیون علاقه دارید یا چون همه افراد خانواده تلویزیون تماشا می‌کنند شما هم به ناچار آن را برمی‌گزینید.
فهرستی از کارهایی که برایتان انرژی‌بخش هستند و پس از انجام آنها حس خوبی پیدا می‌کنید، بنویسید سرگرمی‌های مفید و مورد علاقه خود را بررسی کنید.یادگیری یک زبان جدید، استفاده از برنامه‌های خودآموز کامپیوتر برای آموزش زبان، نوشتن داستان کوتاه یا مطالعه کتاب، نمایشنامه و... می‌تواند حس مفید بودن را به شما القا کند.
یکی از راه‌هایی که حس مفید بودن به شما می‌دهد، شرکت در برنامه‌های داوطلبانه یا خیریه است. پس برای انجام اینگونه کارها داوطلب شوید. فراموش نکنید سهیم شدن در کارهای گروهی و داوطلب شدن در امور خیریه یا هر کاری که به نوعی کمک به دیگران محسوب می‌شود می‌تواند در زندگی خود شما نیز تأثیر مثبتی داشته باشد.
کمک به دیگران باعث حس مفید بودن در انسان می‌شود و لذتی را به او می‌بخشد که با هیچ لذت دیگری قابل قیاس نیست. شما حتی می‌توانید داشته‌های خود را به دیگران تعلیم دهید؛ مثلا برای تعطیلات آخر هفته می‌توانید با دوستان خود برنامه‌ریزی کنید و داشته‌هایتان را با یکدیگر مبادله کنید. ممکن است یکی از دوستانتان اطلاعات خوبی در زمینه کامپیوتر دارد، در عوض شما هم می‌توانید بسیار خوب پیانو بزنید. پس بهترین کار این است که مهارت‌های خود را در اختیار یکدیگر قرار دهید. مطمئن باشید در پایان، هر دو احساس خوبی خواهید داشت. به علاوه شما می‌توانید در بسیاری از کارهای دیگر نیز به‌طور داوطلبانه شرکت کنید از جمله: انجام کارهایی از طریق اینترنت، انجام امور خیریه و دادن اعانه و کمک‌های مادی مختلف، کارهایی در حمایت از حیوانات، ملحق شدن به گروه‌های امداد برای کمک به افراد بی‌پناه، ناتوان، سالمندان و... .
زندگی خود را جمع‌وجور و پاکسازی کنید. اگر شما از افرادی هستید که همیشه دور خود را با وسایل غیرضروری پر کرده‌اید، چاره‌ای برای آن بیندیشید. اوقات فراغت، بهترین زمان برای رها شدن از همه آنهاست. برای این کار راه‌های زیادی وجود دارد. شما می‌توانید خیلی از لوازم خود را جمع‌آوری کنید و آنها را به انجمن‌های خیریه اهدا کنید. ممکن است تی‌شرتی داشته باشید که سال‌هاست حتی یک‌بار هم آن را نپوشیده‌اید؛ درحالی‌که شاید این لباس بتواند به درد کسی بخورد که واقعا به آن احتیاج دارد. پس نخستین تعطیلات خود را به بررسی بیشتر وسایل خود اختصاص دهید. این کار هم به نفع خودتان است و هم دیگران.
لحظاتی را به یادگیری اختصاص دهید. اما دقت کنید اگر یادگیری صرفا برای شرکت در امتحان، طی کردن دوره‌های آموزشی خاص و شرکت در رقابت‌های مختلف نباشد می‌تواند لذت بیشتری به شما بدهد. هنگامی که به خواست خود موضوعی را برای یادگیری انتخاب می‌کنید می‌توانید درست به اندازه زمانی که کانال تلویزیونی را برای تماشا کردن برمی‌گزینید از آن لذت ببرید. درواقع هنگامی که به یادگیری برای فرصتی برای یاد گرفتن بیشتر می‌نگرید، ذهن‌تان نیز با لذت بیشتری آماده دریافت اطلاعات می‌شود.
به فعالیت‌هایی مانند آشپزی، باغبانی، نقاشی‌و... مشغول شوید. یک کتاب آشپزی یا خودآموز نقاشی را به دقت مطالعه کنید. شما می‌توانید با سبزی‌ها و میوه‌های متنوع به آشپزی بپردازید یا چند روزی از فواید گیاهخواری بهره ببرید. هنگامی که از خوردن غذاهای سنگین و تکراری خلاص می‌شوید بدنتان به آرامش بیشتری دست می‌یابد.
انجام امور باغبانی و پرورش گیاهان نیز می‌تواند حسابی به شما روحیه بدهد و شما را از کسالت، خمودی و تنبلی دور کند. درواقع بدین‌ترتیب هم ورزش کرده‌اید و هم انرژی بیشتری حاصل خواهید کرد.
بیشتر بر مسائل معنوی متمرکز شوید. به مراکز مذهبی مختلف بروید و از امکان زیارت این اماکن بهره‌مند شوید.
وقت خود را بیشتر با دوستانتان بگذرانید. تصور نکنید که در اوقات فراغت باید فقط تنها باشید و در آرامش وقت بگذرانید. بعضی اوقات بودن در کنار دوستان، آرامش بیشتری از تنهایی به شما می‌دهد. همانگونه که تنهایی برای شما لازم است، بودن در اجتماعات مختلف نیز می‌تواند به برخورداری از آرامش بیشتر به شما کمک کند.
قرار گرفتن در کنار دوستان باعث می‌شود کمتر به مشکلات روزمره بپردازید و کمتر در دام افکار مزاحم گیر بیفتید و از هجوم اندیشه‌های منفی نیز در امان بمانید.
wikihow
ترجمه:یکتا فراهانی