روز گذشته حال و هوای مردم در شهرهای زلزله زده با روستاها کاملا تفاوت داشت. با گذشت دو روز از زلزله، مردم روستاها که تا پیش از آن در شوک این حادثه بودند از روز گذشته تلاش برای بازسازی محل زندگی‌شان را شروع کردند. در بسیاری از روستاها بازماندگان قربانیان کار آواربرداری خانههایشان را که بسیاری از آنها صددرصد تخریب شده شروع کرده‌اند تا هر چه زودتر زندگی‌شان را از سر بگیرند.
حبیب حسینقلی زاده، مسئول روابط عمومی اورژانس آذربایجان شرقی می‌گوید: وضعیت مردم در روستاها با شهرها کاملا تفاوت دارد. روستائیان می‌دانند که ادامه زندگی‌شان منوط به نگهداری از دام‌ها و محصولات کشاورزی‌شان است. آنها می‌دانند که تلف‌کردن وقت ممکن است به قیمت تلف‌شدن دام‌ها و از بین رفتن محصولات کشاورزی تمام شود.
به همین دلیل از روز دوشنبه در برخی از روستاها مشاهده شده که مردم کار آواربرداری از خانه و طویله‌های فروریخته را شروع کرده‌اند تا اجازه ندهند خساراتی که به آنها وارد شده، بیشتر و بیشتر شود. از سوی دیگر در شهرها، شرایط کاملا متفاوت است. مردم زلزله زده روزها و شب‌ها را در چادرها، پارک و خیابان‌ها سر می‌کنند و توزیع لوازم مورد نیاز در بین آنها از سوی امدادگران ادامه دارد. تمامی آنهایی که در زلزله دچار جراحت شده‌اند به بیمارستان‌های صحرایی یا بیمارستان‌های شهرهای اطراف انتقال یافته‌اند و تلاش برای درمان آنها ادامه دارد.
بیماری در کمین
گرچه تا بعد از ظهر دوشنبه تمامی مصدومان زلزله به بیمارستان‌های شهرهای اطراف یا بیمارستان‌های صحرایی انتقال یافتند اما این روزها بیماری‌ای که مردم زلزله‌زده را تهدید می‌کند، بیماری اسهال است. مسئول روابط عمومی اورژانس آذربایجان شرقی می‌گوید: با امدادرسانی انجام شده دیگر مجروحی که دچار ضرب دیدگی یا شکستگی استخوان شده باشد به بیمارستان‌های صحرایی منتقل نمی‌شود و مراجعین در حال حاضر افرادی هستند که دچار گرما‌زدگی یا بیماری اسهال شده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به گرمای هوا در روز و نیاز مردم به سرپناهی برای استراحت کردن، خطر ابتلا به این بیماری زلزله‌زدگان را تهدید می‌کند و مهم‌ترین راه مقابله با آن توزیع بیشتر چادر در بین آنهاست. در حال حاضر 30تیم امدادی اورژانس در ورزقان و روستاهای اطراف آن و چندین تیم دیگر در شهرهای هریس و اهر و روستاهای اطراف آنها مستقر شده‌اند تا درصورت بروز مشکل برای مردم به آنها کمک کنند اما آنچه مسلم است اینکه چادر یکی از مهم‌ترین نیازهای ضروری مردم زلزله زده است. وی می‌افزاید: تا‌کنون تعداد زیادی چادر از سوی هلال احمر در مناطق زلزله زده توزیع شده اما هنوز نیاز به چادرهای بیشتر وجود دارد و امیدواریم با توزیع چادر مورد نیاز در بین مردم، آنها بتوانند از گرما در امان مانده و به بیماری‌های اینچنینی مبتلا نشوند.
آشپزخانه‌های سیار
یکی از نیازهای مردم در مناطق زلزله زده به‌خصوص روستاها، مواد غذایی است. گرچه از نخستین شب حادثه تیم‌های امدادی اقدام به توزیع کنسرو در میان روستاها کردند اما در این میان مردمی که از شهرهای اطراف برای کمک راهی مناطق زلزله زده شده بودند دست به ابتکار جالبی زدند. آنها با ایجاد آشپزخانه‌های سیار در شهرهای حادثه دیده، اقدام به طبخ غذا می‌کنند و سپس غذای تهیه شده را با خودرو به روستاهای زلزله‌زده منتقل کرده و در بین مردم توزیع می‌کنند.
یکی از امدادگران حاضر در مناطق زلزله زده، روز گذشته در گفت‌وگو با همشهری گفت: علاوه بر حضور تیم‌های امدادی، حضور مردم برای کمک به هموطنانشان در مناطق زلزله‌زده چشمگیر است. در حال حاضر جاده‌ها و مسیرهای منتهی به شهرها و روستاهای حادثه‌دیده پر از خودروهای شخصی است و ساکنان شهرهای نزدیک به منطقه زلزله‌زده سعی می‌کنند اقلام مورد نیز حادثه دیدگان را هر طوری شده به دستشان برسانند.
آخرین آمار؛ 306قربانی
طبق گزارش فرمانداری‌ها در شهرهای زلزله زده، آمار افراد فوت‌شده در شهرستان اهر و روستاهای اطراف آن 53نفر، هریس 127نفر و ورزقان 88نفر اعلام شده است. این در حالی است که تعداد 38نفر از مجروحان حادثه نیز به‌علت شدت جراحات وارده در بیمارستان‌های تبریز جان باختند و به این ترتیب آمار قربانیان از مرز 300نفر گذشته است.
تخریب 115روستا تا 60درصد
گرچه بر اثر زلزله 115روستا تا 60درصد و برخی از روستاها نیز 100 درصد تخریب شده‌اند اما تأخیر پنج دقیقه‌ای بین زمین لرزه اول و دوم باعث شد که زلزله تلفات کمتری داشته باشد. یکی از امدادگران هلال احمر مستقر در منطقه زلزله زده می‌گوید: در یکی از روستاها که جمعیت قابل توجهی دارد، به‌رغم اینکه روستا 100 درصد تخریب شده اما فقط یک نفر جان خود را از دست داده است؛ این فرد نیز پیرزنی بود که در خانه‌اش تنها زندگی می‌کرد.
وی ادامه می‌دهد: خوشبختانه زمانی که زمین لرزه اول با شدت کمتر رخ داد، مردم در جریان حادثه قرار گرفتند و از خانههایشان خارج شدند و همین مسئله باعث شد زمین لرزه دوم که شدت بیشتری داشت، تلفات جانی گسترده‌ای نداشته باشد. در همین حال رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با بیان اینکه براساس آمارهای اولیه حدود 115روستا بین 40 تا 60درصد تخریب شده است، گفت:
اگر ضوابط فنی و مهندسی ساده ساختمان‌سازی در ساختمان‌های زلزله زدگان رعایت می‌شد، قطعا میزان خسارات و تلفات کاهش می‌یافت. رئیس مدیریت بحران کشور با بیان اینکه گسل اهر زلزله خیز نبود، گفت: از حدود 50 سال پیش تنها سه زلزله بالای سه ریشتر در اهر به‌وقوع پیوسته بود و گسل اهر، از لحاظ دسته بندی‌ها در گروه گسل‌های خطرناک و حتی نیمه‌خطرناک قرار نداشت.
نجات مادر و دختر
حسین درخشان، مدیر روابط عمومی هلال احمر با اشاره به نجات مادر و دختری از زیر آوار خانه‌ای روستایی در حوالی شهرستان ورزقان گفت: اعضای یکی از تیم‌های هلال احمر که از تهران راهی منطقه زلزله زده شده بودند، روز یکشنبه با کمک سگ‌های زنده‌یاب، مادر و دختری را از زیر آوار یک خانه روستایی زنده خارج کردند.
وی ادامه داد: این مادر و دختر بیش از 13 ساعت زیر آوار گرفتار بودند که خوشبختانه محلی که آنها گرفتار شده بودند، محلی بود که فشار زیادی به بدنشان وارد نشده بود و به همین دلیل با گذشت ساعت‌ها از زلزله زنده مانده بودند.به گفته درخشان این مادر و دختر به بیمارستان امام رضا در تبریز انتقال یافتند و در آنجا بستری شدند.