هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکادو ماه پیش در جریان سفر به هند تلاش کرد که این کشور را برای کاستن بیشتر از میزان واردات نفت از ایران تحت فشار بگذارد و دهلی را با تحریم‌های یکجانبه واشنگتن علیه تهران همراه کند.

اما هند در برابر این فشار مقاومت نشان داد، آن را رد کرد و گفت که روابط تجاری‌اش را با ایران ادامه می‌دهد. مانموهان سینگ، نخست‌وزیر هند برای آنکه خانم کلینتون را چندان هم دست خالی از دهلی بازنگرداند وعده داد که امکان افزایش سهم مالکیت شرکت‌های خارجی در هند را فراهم کند. در حال حاضر دست‌کم 51درصد از سهم مالکیت شرکت‌های تجاری در هند باید متعلق به هندی‌ها باشد. شرکت‌های آمریکایی اما بسیار مشتاق هستند که وارد بازار هند شوند و در این بازار سهم مالکیت داشته ‌باشند. پاسخ رد نخست‌وزیر هند به وزیر خارجه آمریکا درباره ایران، کمتر در رسانه‌های آمریکایی بازتاب یافت. روزنامه‌های آمریکایی مانند یو‌اس‌ای تودی این روزها فقط درباره برنامه‌ هسته‌ای نظامی ایران مطلب می‌نویسند (برنامه‌ای که چندی پیش وزیر دفاع آمریکا گفت اصلا وجود ندارد). همزمان با کلینتون، یک هیأت تجاری بزرگ از ایران هم در هند حضور داشت و در پی تقویت واردات ایران از هند به شش‌میلیارد دلار در سال بود. بسیاری از شرکت‌های هند این شرایط را فرصتی طلایی برای توسعه صادرات خود به ایران می‌دانند چون می‌توانند جای خالی شرکت‌هایی را که به‌خاطر تحریم از ایران می‌روند پر کنند.

شرکت‌های بیمه دولتی هند هم در این میان فعال شده‌اند و به‌دنبال تحریم بیمه‌ای ایران، اکنون مشغول بیمه محموله‌های نفتی میان ایران و هند هستند. ایران برای دور زدن تحریم‌های بانکی، در مقابل صادرات نفت خود به هند، روپیه دریافت می‌کند و بعد همین روپیه را برای واردات کالا به هند بازمی‌گرداند. دو کشور برای واردات محصولات جدید در بخش دارو، مهندسی، حمل‌ونقل، بانکداری، نفتی و پولیمر و منسوجات در حال مذاکره هستند. رسانه‌های غربی با انتشار اخبار و گزارش‌های جهت‌دار، چنین وانمود می‌کنند که صادرات نفت ایران کاهش یافته ‌است. با این اخبار دولت آمریکا می‌خواهد تلقین کند که می‌تواند میلیون‌ها بشکه نفت را از بازار جهانی حذف کند و آب هم از آب تکان نخورد. کسی به این موضوع دقت نکرده‌است که کاهش صادرات نفت ایران در شش‌ماهه اول سال2012 به‌خاطر اختلافات میان تهران و پکن بر سر قیمت‌ نفت بوده‌ است.

همین اختلاف موجب شده که در تبادل نفتی میان چین و ایران اندکی تأخیر بیفتد. اما این اختلاف اکنون حل‌شده و صادرات نفت ایران به چین امسال پنج درصد افزایش خواهد یافت. به این ترتیب چین به‌زودی به صف وارد‌کنندگان نفت از ایران بازمی‌گردد. چینی‌ها همچنین نخستین ابرتانکر از 12ابرتانکری را که قرار است ناوگان تحویل و توزیع نفت ایران را تقویت کند به‌زودی تحویل می‌دهند. از سوی دیگر ایران مشکل تحریم بانکی خود را با پذیرفتن یوان در ازای فروش نفتش به چین حل کرده‌ است. یک نویسنده هندی اهمیت ایران برای هند را در مقاله‌ای توضیح داده و دلایل ناکام ماندن کلینتون در فشارهایش به هند برای کاهش رابطه اقتصادی با ایران را به این شرح شمرده است:

ایران دروازه هند به افغانستان، آسیای میانه، دریای خزر و قفقاز است زیرا هند از نظر جغرافیایی راهی به این مناطق ذکر شده ندارد. اگر ایران نباشد هند برای دسترسی به این مناطق باید محتاج پاکستان و چین باشد که رقبای دیرینه‌اش هستند. بعضی از این مناطق غنی از منابع طبیعی هستند و بعضی، بازارهایی بالقوه برای کالاهای هندی؛ بعضی هم از نظر ژئواستراتژیک برای هند که قدرتی رو به رشد در آسیاست، اهمیت زیادی دارند.

مسلمانان هند چه شیعه و چه سنی با تحریم ایران از سوی آمریکا مخالفند. این در حالی است که مسلمانان هند برای حزب حاکم کنگره این کشور یکی از مهم‌ترین گروه‌های رای‌دهنده هستند. هند از نظر اقتصادی به سرعت در حال رشد است و برای طی این مسیر به منابع انرژی و سوخت نیاز دارد. نفت و گاز ایران در این زمینه برای هند حیاتی است.

توجه داشته ‌باشید که عربستان سعودی و امارات اکنون 2/5میلیون بشکه نفت بیشتر از سهم خود در سال گذشته، به بازار عرضه می‌کنند. با این حال قیمت جهانی نفت اگرچه به‌خاطر کاهش رشد اقتصادی در آمریکا و اروپا اندکی فروکش کرده اما همچنان به‌طور کم‌سابقه‌ای بالاست. این نشان می‌دهد که برای چین ، یافتن جایگزین برای نفت ایران بسیار دشوار است. این در حالی است که بحران و جنگ سودان هم بخشی از سهم نفت بازار را کسر کرده و چون این جنگ فعلا ادامه دارد، این سهم ممکن است فعلا به بازار بازنگردد. همه اینها به خوبی نشان می‌دهد که چرا نخست‌وزیر هند به وزیر خارجه آمریکا جواب رد داد.

برچسب‌ها