چندماه مانده به بازیهای المپیک، ایران نهتنها بهترین که مقتدرترین تیم تکواندوی جهان را داشت؛ شاگردان رضا مهماندوست در کرهجنوبی بالاتر از کرهایها قهرمان جهان شدند تا به سنت قهرمانی همیشگی کرهایها پایان بدهند. قهرمانی در خاک کرهایها، ایران را به تنها کشوری تبدیل کرد که به جز کرهایها قهرمان رقابتهای جهانی تکواندو شده است. اما جدایی رضا مهماندوست سرمربی باسابقه تیم ملی تکواندو که پیشتر با تایوان یکبار قهرمانی تیمی در المپیک را در آتن تجربه کرده بود یک شوک اساسی به تیم تکواندوی ایران وارد کرد. دعوای مهماندوست و فدراسیون تکواندو بهنظر بر سر حقوق این سرمربی بود اما مسئله، مشکلی ریشهدارتر بهنظر میرسد. با جدایی مهماندوست از تیم ملی، هادی ساعی قهرمان دو دوره المپیک مدیر فنی تیم شد و هدایت دو تکواندوکار مرد ایران که یوسف کرمی و محمدباقری معتمد بودند به فریبرز عسگری سپرده شد. سوسن حاجیپور دیگر نماینده کشورمان هم با مربی کرهای به لندن فرستاده شد.
در همان زمان این انتصابها با واکنشهای متفاوتی روبهرو شد که بهنظر میرسد حق با مخالفان آنها بوده است. این مخالفتها درست در راند اول نخستین بازی باقری معتمد برابر حریف خود در نخستین بازیاش در المپیک صحیح بهنظر رسیدند؛ قهرمانی که پیش از المپیک یکی از دو شانس امید قهرمانی بود، در بازی با حریف گمنام خود از گابن، شبحی از جنگجویی بود که پیش از المپیک حتی امید بیشتری به مدال طلای او میرفت تا یوسف کرمی کاپیتان باتجربه تیم ملی. باقری معتمد در بازیهای بعدی هم عملکرد رضایتبخشی نداشت؛ در برابر روحاللهنیکپا، تکواندوکار افغانی با یک امتیاز برنده شد و در برابر حریف برزیلی، رأی داوران، معتمد را به فینال فرستاد. او در فینال حریف سرسختی برای ثروت تازهگل، مرد شماره یک جهان نبود و مغلوب حریف ترکیهای خود شد. این مدال نقره، تنها دستاورد تیم تکواندوی کشورمان در المپیک بود.
سوسنحاجیپور در بازی اول شکست خورد و حذف شد و یوسف کرمی که در رقابتهای جهانی، تیم تکواندوی ایران را با پیروزی برابر حریف کرهای قهرمان کرده بود، با دو شکست متوالی حذف شد. اما مشکل، تنها شکست خوردن نبود؛ کرمی هم همانند باقری معتمد آنقدر کمرمق بود که مهماندوست بعد از المپیک مبارزات او را با تکواندوکاران کمربند آبی مقایسه کرد. بلافاصله بعد از پایان کار ایرانیها در رقابتهای تکواندو لندن، مهماندوست انتقاداتش را از فدراسیون شروع کرد؛ «نتایج تیم ملی تکواندوی ایران در المپیک در حد نام و اعتبار تکواندوی کشورمان نبود. آقایان با تصمیمات اشتباه خود با آبروی یک ملت بازی کرده، اعتبار تکواندو را لکهدار کردند و غرور ملی را زیر سؤال بردند». حتی خود ساعی هم بعد از پایان بازیها اعتراف کرد که انتظار چنین عملکردی را از تیم ملی نداشته است؛ «این دوره از مسابقات تکواندوی المپیک با شگفتیهای زیادی همراه بود و خیلی از معادلات بههم خورد که نشاندهنده سطح فنی بالای مسابقات است. تیم دو نفره ایران در بخش مردان مسابقات تکواندوی المپیک 2012لندن به یک مدال نقره دستیافت که در مقایسه با تعداد نفرات این تیم نمیتوان از آن بهعنوان نتیجه ضعیف یاد کرد.
انتظار بیشتری از ملیپوشان تکواندوی ایران داشتیم و کسب یک مدال نقره توسط آنها در لندن برای ما هم راضیکننده نیست». این ناکامی اما دلیل خوبی بود تا مهماندوست دوباره مشکلات قدیمی را پیش بکشد و بهشدت از مسئولان فدراسیون انتقاد کند: «دوستان بهراحتی بهخودشان اجازه میدهند و میگویند ما خیلی مربی بهتر از مهماندوست داریم. اما همین مربیان خوب به تکواندوکاران تمرین اشتباه دادند، بازیکنان من را دور دریاچه دواندند، آنها را در شیب تمرین میدادند و... تمام اینها اشتباه بوده و باعث خسته شدن آنها شد. از (سید محمد) پولادگر (رئیس فدراسیون تکوندو) باید سؤال کنید که چرا تکواندوی ایران در بازیهای المپیک این همه ضعیف عمل کرد».
این انتقادها اما از سوی پولادگر بدون پاسخ نماند؛ «عملکرد تکواندوکاران در المپیکهای قبلی باعث شده مردم توقعشان از تکواندو خیلی بیشتر شود. بهنظرم این توقع منصفانهای نیست که ما در المپیک دو مدال از دو نفر کسب کنیم. البته در بخش بانوان خانم حاجیپور عملکرد خوبی داشت، هرچند که ما از او انتظار کسب مدال در المپیک را نداشتیم. در مجموع این نتایج کسب شده برای ما قابلقبول است». پولادگر همچنین در نشستی که قرار بود به بررسی عملکرد تکواندوی ایران در المپیک بپردازد پاسخ انتقادهای مهماندوست را داد؛ «مسئله ما با مهماندوست مسئله مالی نبود. موضوع این بود که سرمربی تیم ملی قبلی رفت و در رادیو مصاحبه کرد. بهنظر شما ما چطور میتوانستیم با کسی که علیه ما صحبت کرد، همکاری کنیم؟» همین انتقادها و پاسخگوییهای دو طرف دعوا به خوبی نشان میدهد که چطور مسئلهای تقریبا غیرورزشی، هواداران یکی از سه رشته پرامید کشورمان در المپیک را ناامید کرد.
خیزش نیمکره غربی علیه تکواندوی شرقی
بازیهای تکواندوی المپیک لندن با توجه به استفاده از هوگوهای الکترونیکی و بازبینی فیلم حین بازی، یک تحول اساسی در تاریخ برگزاری این رقابتها در سطح بینالمللی به شمار میرود. همین تحولات نوین بود که ورق را به نفع تیمهای نیمکره غربی برگرداند و برای نخستینبار در تاریخ، اروپاییها نتایج بهتری از تیمهای آسیایی گرفتند. اروپاییها از همان روز اول شروعی توفانی در المپیک داشتند و خوئل گونزالس بونیا در سبکوزن توانست مدال طلای المپیک را هم پس از مدال طلای جهان بگیرد. در روز دوم، جید جونز تکواندوکار بریتانیایی حاضران در ورزشگاه را با پیروزی برابر تسنگ لی چنگ از تایوان که نفر شماره یک جهان بود بهوجد آورد. این پایان درخشش این ورزشکار نوجوان نبود و او در بازی بعدی، هو یوژو قهرمان سال گذشته جهان را شکست داشت و با کسب طلا، دومین ضربه کاری را به شرقیها وارد کرد.
ثروت تازهگل، تکواندوکار شناخته شده ترکیه هم با پیروزی برابر محمدباقری معتمد از ایران قهرمان وزن منهای68 کیلو شد تا اروپاییها در وزنهای بالاتر هم عملکرد بهتری از رقبای شرقی خود داشته باشند. حکمرانی آنها در المپیک لندن با قهرمانی کارلو مولفتا که یک پلیس اهل رم است در میانوزن هم ادامه پیدا کرد؛ مولفتا در فینال با حکم داوران برابر رقیب خود از گابن به برتری رسید و یک مدال دیگر را نصیب نیمکره غربی کرد. لندن برای کرهایها عملا پایان برتری سنتیای بود که از المپیک سیدنی شروع شده بود؛ سوانگ کیون سئون توانست از عنوان قهرمانیاش در وزن منهای67 کیلو زنان دفاع کند اما لی دائههون مغلوب گونزالس بونیا شد. چا دونگمین قهرمان المپیک پکن نتوانست در سنگینوزن به مدال برسد ولی این جونگ هم ناکام دیگر کرهایها بود تا این کشور که مهد تکواندو است برای نخستینبار در تاریخ نتواند از چهار مدالی که در المپیک به هر کشور میرسد تمام آنها را کسب کند. به جای کرهایها و قدرتهای سنتی تکواندو، این بار نوبت کشورهای تازهای بود تا مدال بگیرند؛ گابن برای نخستین بار توانست با کسب یک نقره در رقابتهای تکواندوی المپیک به مدال برسد. سباستان ادواردو کریسمانیچ از آرژانتین در وزن منهای80 به نخستین آرژانتینی تاریخ تبدیل شد که قهرمان تکواندوی المپیک شده است و تنها مدال طلای آمریکای جنوبی از این رقابتها را کسب کرد.
روحالله نیکپا شاید تنها مدالآور از شرق باشد که در خانه همچون یک قهرمان با او رفتار شد؛ نیکپا که در پکن برای نخستین بار در تاریخ با کسب برنز، افغانستان را در المپیک صاحب مدال کرده بود، در لندن هم به یک برنز رسید. اتفاقهای المپیک با نگاهی مثبت از سوی مسئولان فدراسیون جهان تکواندو نگریسته میشود. ژان ماری آیر دبیرکل فدراسیون جهانی تکواندو یکی از کسانی است که معتقد است المپیک لندن، جایگاه خاصی در تاریخ تکواندو دارد؛ «واقعا چهار روز رقابت شگفتانگیز را مشاهده کردیم. کشورهای زیادی برای نخستین بار در تاریخ در تکواندو با گرفتن مدال تاریخساز شدند و حتی کشورهایی هم بودند که برای نخستین بار صاحب مدال المپیک شدند. فکر میکنم عادلانه است اگر بگوییم رقابتهای لندن بهترین المپیک تاریخ برای تکواندو بوده است».