در این میان انتقاد فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان از درز اطلاعات محرمانه هسته‌ای کشورمان در آژانس که در دیدار با آمانو مطرح شد بارزتر از موضوعات دیگر بود. درخصوص این مذاکرات با حسین رویوران، کارشناس مسائل بین‌الملل گفت‌وگو کردیم.
- ارزیابی‌تان از مذاکرات دوگانه ایران در وین و استانبول چیست؟
ما درگیر دو مذاکره هستیم؛ اولی از جنس فنی و با آژانس در وین است و دیگری سیاسی با گروه 5+1.در بعد فنی مسئله دیدار آقای عباسی با آمانو بر سر انفجار مسیرهای برق فوردو است. ایران الآن با این شبهه روبه‌رو است که مجموع تخریب‌ها ازجمله افشای اسامی دانشمندان و انفجار مسیرهای برق فوردو توسط برخی از بازرسان آژانس اتفاق می‌افتد. در حال حاضر ایران به آژانس اعتماد ندارد.
- آژانس تضمینی برای حفاظت از اطلاعات محرمانه کشورها دارد؟
بله. در چارچوب کنوانسیون ان‌پی‌تی تضمین‌هایی وجود دارد که آژانس باید اطلاعات را محرمانه نگه دارد و در اختیار کشور دیگری قرار ندهد، درحالی‌که الآن این اتفاق در حد یک شبهه وجود دارد.
- پس چرا آقای عباسی اخیراً نسبت به نفوذ خرابکاران و تروریست‌ها به داخل آژانس انتقاد کرده‌اند؟
به‌دلیل اینکه بسیاری از دولت‌ها توانسته‌اند به میان کارشناسان و گروه‌های فنی آژانس رخنه کنند.
- براساس سازوکارهای آژانس آیا این نهاد می‌تواند خواستار بازدید از هر نقطه‌ای باشد که روی آن دست می‌گذارد؟
نه. دو حالت وجود دارد؛ اگر کشوری فقط ان پی تی را امضا کرده باشد، دولت می‌تواند درصورت درخواست آژانس اجازه بازرسی دهد. این بدین معناست که بازرسی‌ها باید با توافق دوطرف اتفاق بیفتد. بنابراین بحث بازدید ناگهانی و بدون رضایت طرف مقابل وجود ندارد. در حالت دوم اگر پروتکل امضا شود وضعیت متفاوت می‌شود، آنها می‌توانند به‌صورت ناگهانی بیایند و هر جایی را حتی بدون موافقت بازرسی کنند. ایران اگرچه پروتکل الحاقی را امضا نکرده اما همواره فراتر از ان پی تی همکاری کرده است. به‌عنوان مثال ایران در دو بار بازدیدی که از پارچین صورت گرفت می‌توانست اجازه ندهد.
- در بعد سیاسی پرونده هسته‌ای با توجه به دیدار اخیر آقای جلیلی و خانم اشتون چه پیشرفت‌هایی می‌بینید؟
اهمیت گفت‌وگوی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این است که همچنان دو طرف معتقد به مذاکره هستند. این مغایر با برخی مسائلی است که برخی طرف‌ها مبنی بر بی‌معنا و بی‌مفهوم بودن ادامه مذاکرات مطرح کرده و خواستار اقدام نظامی شده‌اند.
- درحال حاضر از تشکیل جلسه وزرای امورخارجه گروه 1+5در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل سخن به میان آمده. این نشست چه تأثیری می‌تواند بر کاهش تحریم‌ها داشته باشد؟
ایران براساس طرح گام به گام روسیه پیشنهاد داده که تحریم‌ها به‌تدریج کاهش یابند، یعنی به ازای هر اقدام سازنده‌ای که ایران انجام می‌دهد گروه 5+1 نیز یک گام رو به جلو بردارد اما غرب فعلاً به‌دنبال کاهش تحریم‌ها نیست بلکه می‌خواهد آن را افزایش دهد. دلیل آن نیز این است که غرب یک داوری منفی نسبت به ایران دارد. غرب پرونده هسته‌ای را بهانه قرار داده تا از این طریق ایران را وادار به تغییر رفتار کند.
- فکر می‌کنید شاهد اتفاق جدیدی در ادامه مذاکرات هسته‌ای نباشیم؟
فقط بحث ادامه مذاکره برای یافتن افق جدید مطرح است.