سال گذشته که زلزله و سونامی وحشتناک، بخشهایی از ژاپن را ویران کرد نهتنها روباتها بلکه بسیاری دیگر از دستاوردهای علمی این کشور به کمک مردم آسیبدیده آمد. با برجا ماندن ویرانیهای عظیم و هزاران کشته و مفقود، فناوری مدرن این کشور را برای ردیابی بازماندگان فاجعه و تعدیل خسارات تا جای ممکن کمک کرد. در واقع فناوری نوین به این کشور کمک کرد تا نجاتیافتگان را به جای امن منتقل و آتشسوزیها را در حد امکان مهار کند.
ترکیب آسیبپذیری ژاپن در برابر زلزله و علاقه مردم این کشور به ساخت روبات، باعث ساخت انواع مختلفی از روباتهای امدادگر ژاپنی شده است. دانشمندان عقیده دارند که در آینده توانایی بشر برای مقابله با بلایای طبیعی افزایش خواهد یافت زیرا بخش عظیمی از نواحی زلزلهخیز دنیا خصوصا ژاپن و کالیفرنیا، جزو پیشگامان صنعت روباتیک در دنیا محسوب میشوند. شرکت در مسابقات جهانی برای مخترعان ژاپنی رقابت در عرصهای است که بهصورت عملی میتوانند از دستساختههایشان استفاده کرده و جان شهروندانشان را نجات دهند.
تاکنون 52میلیون اختراع در جهان به ثبت رسیده است که از آن میان 50 هزار اختراع مربوط به ایرانیهاست. براساس تعریفهای جهانی، زمانی اختراع یا کشفی، نوآوری بهحساب میآید که بتوان آن را تجاری کرد و زمینه های استفاده شهروندان از آن را به وجود آورد.
علمی که نتواند گره از کار فروبسته کسی بگشاید علم نیست. سیستم های جدید توسعه به کاربر بهعنوان عنصر مهم در اختراعات توجه میکنند. مسئله اصلی در این سیستم، مصرفکننده آن اختراع است.
در ایران این سیستم، خطی است و عملا در بسیاری از موارد توسعه سیستماتیک فناوری از محل تولید آن در دانشگاهها به مرحله تجاریسازی و بهدست مصرفکننده نمیرسد، این در حالی است که توسعه علم و فناوری چند لایه بوده و فقط به دانشگاهها محدود نمیشود.
در سالهای اخیر خبرهای برگزاری انواع مسابقات روباتیک در کشور منتشر میشود، بدون اینکه اعلام شود یکی از همین اختراعات برای کمک به عدهای ازجمله مصدومان، آسیبدیدهها، نیازمندان و معلولان بهکار گرفته شده است.مسابقات روباتیک در ایران سالهاست که رقیبان را از دانشگاههای سراسر کشور دور هم جمع میکند و آخرین آن، کنگره کشوری روباتهای نجاتگر بود که چندی پیش در گرگان برگزار شد. این کنگره با هدف صرفه اقتصادی در حوادث و بلایای طبیعی برگزار شد.
در این کنگره بیش از 120 اثر با هم به رقابت پرداختند. رئیس سازمان جوانان هلال احمر درباره این کنگره گفت که این کنگره نشان میدهد که چگونه ایرانیان با استفاده از تکنولوژی برای نجات جان انسانها وارد میشوند. البته نقاط ضعف هم وجود دارد.
این نخستین مسابقه در حوزه رباتیک در کشور نیست و آخرین آن هم نخواهد بود ولی آنچه روند توسعه در کشوری چون ژاپن را بیشباهت به روند توسعه در کشورمان میکند تلاش آنها برای استفاده از صنعت روباتیک در زندگی روزمره و در بخشهای مختلف است؛ امری که ما برای اجرایی شدن آن راه بسیار طولانی در پیش داریم.