در حال حاضر، سطح آب دریاچه ارومیه هشتمتر کاهش یافته و درعمیقترین نقطه به 3/6 متر رسیده؛ افتی که طی 12هزارسال اخیر بیسابقه بوده است.
دراین میان، اظهارات متفاوتی درباره این فاجعه زیستمحیطی از تربیونهای مختلف منعکس میشود که میتواند سیر لاکپشتگونه نجات ارومیه را متوقف سازد، بهویژه آنکه این اظهارات از سوی چهرهشناخته شدهای چون دکتر پرویز کردوانی بیان شود. وی اخیرا طی سخنانی در تالار شهیدآوینی دانشگاه هنر تصریح کرده است که بهعلت سدسازیهای فراوان در حوضه دریاچه ارومیه و غیرممکن بودن رهاسازی آب به دریاچه، بهتر است دریاچه ارومیه خشکانده شده و با برداشتن نمک آن محیط مناسبی برای توسعه فضای سبز فراهم کنیم.
گروه محیطزیست همشهری ضمن ارج نهادن به خدمات ارزنده علمی دکتر کردوانی در عرصه کویر و کویرشناسی، نقد دکتر مسعود باقرزاده کریمی، کارشناس مسئول تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست را در واکنش به گفتههای وی منعکس میکند؛ با این رویکرد که این نقدونظر و سایر اظهارات کارشناسان دلسوزی که در این عرصه صاحب پژوهش هستند بتواند گرهگشای معضل ارومیه باشد. باقرزاده کریمی که پژوهشهای متعددی در عرصه تالابهای کشور، بهویژه دریاچه ارومیه انجام داده است، نظرات خود را در چهار بخش به شرح ذیل تدوین کرده است:
1 - طی هشت سال گذشته اینجانب و بیش از 60 نفر از کارشناسان دستگاههای مختلف دولتی، نهادهای مردمی، مهندسین مشاور و دانشگاهها از بخشهای مختلف آب، محیطزیست، کشاورزی، اقتصادی، اجتماعی و غیره، تمام دادههای حوضه دریاچه ارومیه را آنالیز کرده و به نتایج متفاوتی از آقای دکتر کردوانی رسیدهایم. براین اساس انتظار آن است که ایشان نحوه دستیابی به این نتایج را با اشاره به مستندات علمی و پژوهشی خود ارائه کنند.
2 - درست است که در حوضه دریاچه ارومیه کارهای غیرعلمی و غیراصولی زیادی بهویژه در زمینه مدیریت منابع آب و توسعه کشاورزی صورتگرفته ولی بضاعت علمی و فنی کارشناسان کشور آنقدر نیز ذلیل نشده است که دست روی دست گذاشته و شاهد نابودی اکوسیستم چندصدهزارساله شده و بهجای حل مشکل، صورتمسئله را پاک کند.
3 - یادآورمیشود در دریاچه ارومیه بیش از هشت میلیارد تن نمک و در برخی از مناطق با عمق بیش از 50 متر در کف بستر لجن انباشته شده است که حتی با استفاده از چهار عمل اصلی ریاضی نیز میتوان به راحتی پی برد که امکان جابهجایی این حجم نمک و لجن و جایگزین کردن آن با خاک حاصلخیز وجود ندارد.
4 - حوضه دریاچه ارومیه پس از استانهای شمالی پرآبترین حوضه کشور است و با ساماندهی منابع مصرف آب که باید با تکیه بر رویکردهای مدیریت زیست بومی و مشارکت تمامی ذینفعان صورتپذیرد، امکان احیای دریاچه در درازمدت وجود دارد. محاسبات احجام آب و منابع تولید و مصرف نشان میدهد که در سالهای نرمال امکان تأمین 1/3میلیارد مترمکعب آب برای دریاچه از داخل حوضه فراهم است و در یک بازه زمانی 20ساله میتوان کمبود حدود 23میلیارد مترمکعبی آب دریاچه را جبران کرد یا حداقل به بخشهایی از آن دست یافت.