علی‌اکبر عیوضی، دبیر و سخنگوی هیأت مدیره کانون شوراهای اسلامی‌کار استان تهران یکی از مخالفان این بازنگری است. او که متن پیش‌نویس قانون بازنگری‌شده را مطالعه کرده، معتقد است که بازنگری در قانون تأمین اجتماعی به‌صورت یکطرفه انجام شده و کارگران در این تغییر مورد ظلم واقع شده‌اند. عیوضی می‌گوید: قانون تأمین اجتماعی اصلا نیازی به بازنگری و اصلاح و تغییر نداشت و هیچ دلیل واضحی هم از سوی تغییردهندگان ارائه نشده است. با او گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که می‌خوانید.
- نظرتان درباره بازنگری در قانون تأمین اجتماعی چیست؟
قانون تأمین اجتماعی به‌نظر من یک قانون جامع و کامل است و اصلا نیازی به بازنگری نداشت و می‌بینیم که بازنگری انجام‌شده هم به‌صورت اصلاح نبوده بلکه در قالب بازنگری و به بهانه آن، فشارهای مضاعفی بر شرکای اجتماعی وارد کرده‌اند. این فشارها بیشتر متوجه کارگرهاست. پیش‌نویسی هم نوشته شده که با استناد به آن می‌توان گفت که مسئولین این سازمان قصد دارند در این به‌اصطلاح بازنگری، شرایط نامساعدی برای کارگران درنظر بگیرند.
- در این پیش‌نویس به‌طور مشخص چه پیش‌بینی‌هایی صورت گرفته است؟
یکی از مواردی که در پیش‌نویس گنجانده شده و سبب بروز اعتراض از سوی جامعه کارگری است افزایش حق بیمه سهم کارگر است. نویسندگان این پیش‌نویس سهم بیمه کارگران را از هفت‌درصد به 9درصد افزایش داده‌اند. به‌نظر شما انجام تغییراتی از این دست را می‌توان اصلاح نامگذاری کرد؟ ما متوجه نمی‌شویم که انجام اینگونه اصلاحات به چه معناست؟
- تأمین اجتماعی نسخه‌ای از این پیش‌نویس را در اختیار شما گذاشته است؟
نه. متأسفانه نسخه این پیش‌نویس به‌صورت رسمی در اختیارمان قرار نگرفته‌است؛ یعنی سازمان تأمین اجتماعی به هیچ عنوان خود را مکلف ندیده که به ما اطلاع‌رسانی کند و ما با تلاش‌ها و پیگیری‌هایی که انجام داده‌ایم یک نسخه از این پیش‌نویس را به‌دست آورده‌ایم. به هر حال ایجاد تغییر در شرایط کارگران برای ما از اهمیت زیادی برخوردار است، پس تمام تلاشمان را به کار می‌بندیم تا اطلاعات لازم در این زمینه را به‌دست آوریم.
- نظر شما درباره محتویات این پیش‌نویس چیست؟
ما رسما اعلام می‌کنیم که این پیش‌نویس غیرقابل طرح در مجامع قانونی است زیرا به هیچ‌عنوان نقطه نظر شرکای اجتماعی مورد توجه قرار نگرفته است. اگر قرار به بازنویسی و اصلاح قانون تأمین اجتماعی است باید یک کمیته کارشناسی سه‌جانبه از افرادی تشکیل بشود که تسلط کافی بر این امر دارند و پس از بررسی قانون فعلی تأمین اجتماعی اگر به این نتیجه رسیدند که قانون عیب و ایرادی دارد، نسبت به اصلاح آن اقدام کنند نه اینکه سهم بیمه کارگران را افزایش بدهند؛ یعنی واقعا سهم بیمه هفت‌درصدی مشکلی داشته که در بازنگری به 9درصد افزایش پیدا کرده است. اینکه صرفا و به‌صورت یکطرفه و در غیاب نمایندگان کارگران، سازمان تأمین اجتماعی تصمیم می‌گیرد سهم بیمه را دودرصد افزایش دهد تصمیمی منطقی به‌نظر نمی‌رسد.
- چرا سازمان تأمین اجتماعی به‌عنوان سازمان بیمه‌گر نمیتواند سهم بیمه را افزایش دهد؟
این تصمیم خلاف قانون است.
- حتی از شما دعوت نشده که یک نماینده در این تصمیم‌گیری داشته باشید؟
نه، اصلا دعوت نشده است؛ حتی در شورای‌عالی کار هم مطرح نشده است. یکطرفه نشسته‌اند در سازمان و چنین پیش‌نویسی نوشته‌اند که در بسیاری موارد تصمیم‌هایشان خلاف قانون است. در این مورد می‌توان به افزایش سن بازنشستگی اشاره کرد. اصلا می‌توان گفت نه‌تنها نظر شرکای اجتماعی درنظر گرفته نشده است بلکه خلاف قانون هم عمل شده و نتایج این پیش‌نویس نشان می‌دهد که نویسندگان در مواردی به قانون نیز اعتنا نکرده‌اند.
- یعنی سازمان تأمین اجتماعی نمیتواند برای افزایش سن‌بازنشستگی بیمه‌شدگانش تصمیم بگیرد؟
سازمان تأمین اجتماعی خود به‌تنهایی نمیتواند این کار را انجام بدهد. تصمیم‌گیری در این زمینه نیازمند اقداماتی است که باید پیش از این انجام شود. اگر بنا باشد سن‌بازنشستگی در کشور افزایش یابد ابتدا باید یک لایحه از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی تقدیم شود. اگر نمایندگان مجلس با این لایحه موافقت کردند، این لایحه به‌صورت قانون در کشور قابل اجراست و به مراکز مختلف ابلاغ خواهد شد. بعد از طی شدن تمامی این مراحل، سازمان‌های بیمه‌گر برای اجرای قانونی که به آنها ابلاغ شده است آیین‌نامه خواهند نوشت. پس دقت کنید وقتی این پروسه به‌صورت کامل طی شد آنگاه سن‌بازنشستگی در کشور افزایش پیدا می‌کند. در مورد افزایش حق بیمه سهم کارگر هم همین مراحل به‌صورت کامل باید اجرا شود. تصمیم‌گیری سازمان تأمین اجتماعی در این زمینه‌ها جز وارد کردن یک فشار مضاعف به کارگران کشور ثمر دیگری ندارد.
- شما مخالفت‌تان با این پیش‌نویس را رسما اعلام کرده‌اید؟
ما از هر تریبونی که ممکن بوده است اعلام کرده‌ایم که با این نوع تغییرات به این روش مخالفت خواهیم کرد و تمامی تلاشمان را صرف مطرح‌کردن این مخالفت می‌کنیم. اکنون در حال رایزنی با نمایندگان مجلس شورای اسلامی هستیم و از آنها خواسته‌ایم تا در برابر این نوع تغییرات، شرایط کارگران را درنظر بگیرند. ما این پیش‌نویس را به هیچ عنوان قبول نداریم و خواستار تشکیل یک کمیته سه‌جانبه برای بررسی‌کردن قانون تأمین اجتماعی هستیم.
- در این کمیته سه‌جانبه چه کسانی باید حضور داشته باشند؟
در این کمیته باید نماینده کارگران و نماینده کارفرمایان حضور داشته باشند و دولت نیز در این کمیته نماینده‌ای داشته باشد که در این مورد خاص وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نماینده دولت محسوب می‌شود. اگر کمیته‌ای با این مشخصات تشکیل شود می‌توان به حفاظت از حقوق کارگران امید بست و انتظاراتشان را نیز درنظر گرفت. این سه گروه باید پیش‌نویسی بنویسند که جانب هر سه گروه رعایت شود بنابراین مجموع شرایط به‌گونه‌ای خواهد شد که تمامی گروه‌ها از آن تبعیت خواهند کرد؛ درحالی‌که پیش‌نویس کنونی اصلا این شرایط را در خود ندارد.
- بیمه‌شدگــان در این زمیـنه اعتراض کرده‌اند؟
بله. برای مثال اعتراض‌های زیادی در زمینه بیمه‌تکمیلی داریم. می‌شود گفت که گروه زیادی از بیمه‌شدگان نسبت به اجباری که برایشان ایجاد‌شده معترض هستند. آنها معتقدند در شرایطی که قانون به‌صورت مشخص اعلام کرده که می‌بایست خدمات درمانی کامل در اختیارشان قرار بگیرد چرا مسئولین سازمان تأمین اجتماعی آنها را مجبور به پرداخت بیمه‌تکمیلی درمان می‌کنند. حالا فکر کنید در این پیش‌نویس هم بیمه تکمیلی درمان گنجانده شده است تا صورت کاملا قانونی به‌خود بگیرد. طبق قانون، سازمان تأمین اجتماعی وظیفه دارد به بیمه‌شدگانش، یعنی کسانی که سهمی در این سازمان دارند خدمات کامل درمان ارائه بدهد و بیمه‌تکمیلی اصلا قانونی نیست بلکه یک امر اختیاری است که اگر کسی دوست دارد خدماتی ویژه دریافت کند می‌تواند درصورت تمایل آن را بخرد.
- چرا به افزایش سن بازنشستگی اعتراض دارید؟
ما در مملکت‌مان مشکل اشتغال داریم و معتقدیم که افراد باید زودتر بازنشسته شوند تا جوانان بتوانند صاحب شغل شوند، درحالی‌که افزایش سن بازنشستگی نتایجی کاملا معکوس خواهد داشت.
- یعنی حل مشکل اشتغال کشور وظیفه تأمین اجتماعی است؟
نه وظیفه تأمین اجتماعی نیست بلکه یک برنامه ملی است. شما مطمئن باشید کسی که 30سال سابقه کار و بیمه‌پردازی در تأمین اجتماعی دارد بعد از 30سال دیگر کارایی لازم را ندارد و باید بازنشسته شود تا یک جوان جای او را بگیرد.