حجت الاسلام والمسلمین محمدصادق یوسفی مقدم، مسئول مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد عاشورا و عبرت آموزی از آن گفت: دو نگاه اساسی در جامعه ما نسبت به واقعه عاشورا وجود دارد یک نگاه این است که وظیفه ما برگزاری مجالس عزاداری است. بالاخره به عنوان یک مسلمان و شیعه، امامی از امامان ما با وضعی وخیم و دردناک به شهادت رسیده است. بنابراین وظیفه داریم در همه ایام و خصوصا سالگرد آن به عزاداری بپردازیم و احساسات و عواطف خودمان را ابراز کنیم.
وی با بیان اینکه نگاه دیگر به حادثه عاشورا این است که باید در فلسفه حادثه عاشورا جستجو و کنکاش کرد، افزود: این نگاه معتقد است باید فهمید که چه عواملی بودند که حادثه عاشورا را به وجود آوردن؟ و از طرف دیگر امام حسین (ع) با چه هدفی و برای چه مقصودی قیام و در برابر ظلم و طاغوت ایستادگی کردند؟
این کارشناس در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه در این نگاه اگر ما به صرف بررسی این حادثه از بعد سیاسی بپردازیم، باز دچار مشکل خواهیم شد، اظهار داشت: نگاه تشیع یک نگاه چند سویه است: نگاهی که از یک سو کاملا عاطفی و برخاسته از عشق و محبت نسبت به اهل بیت(ع) است. از سوی دیگر نگاهی به عنوان الگوگیری و درس گرفتن از امامان معصوم(ع) وجود دارد.
وی با بیان اینکه این دو نگاه توأم باید به عاشورا وجود داشته باشد، تصریح کرد: بنابراین هم باید یک نگاه عاطفی و برخاسته از عشق و محبت به امام حسین(ع) داشته باشیم وهم یک نگاه از این حیث که امام حسین(ع) الگوی جامعه بشری است؛ امام حسین(ع)، امام و پیشوایی است که در هر مقطعی از مقاطع زمانی ما باید ایشان را به عنوان الگوی خودمان بپذیریم.
یوسفی مقدم با اشاره به اینکه اگر این دو نگاه با هم قرین و همراه شوند، آن وقت هم حادثه عاشورا، حادثه ای ماندگارتر و هم تأثیرگذارتر خواهد بود، گفت: یعنی از یک سو در بخش وظیفه ما که تلاش در جهت ماندگاری حادثه عاشوراست قدم برداشته‌ایم و عمل کرده‌ایم و از سوی دیگر تأثیرپذیری لازم از حادثه عاشورا را در زندگی خودمان ایجاد کرده‌ایم. این دو وقتی با همدیگر قرین شوند ما همواره حادثه عاشورا را حادثه ای زنده، پویا و در عین حال الهام بخش و مفید و مؤثر در جوامع بشری خواهیم دید.
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن با تأکید بر اینکه با این نگاه دو سویه به جریان عاشورا، ما می توانیم اهداف نهضت عاشورا را حفظ کنیم، اذعان کرد: اگر با این نگاه وارد شویم که در گذشته جوامع اسلامی و حتی جوامع بشری توانسته اند از امام حسین(ع) الگو بگیرند و به اهداف خودشان دست پیدا کنند. امروز هم ما می توانیم از پیام امام حسین(ع) الگو بگیریم و آنها را برای حل مشکلات اجتماعی خودمان به کار ببندیم، قطعا آیندگان همین کار را خواهند کرد و برای حل مشکلات خودشان از پیام امام حسین استفاده خواهند کرد.
وی با بیان اینکه حتی نهضت‌های غیر اسلامی مانند نهضت ضد استعماری هندوستان علیه انگلیس، امام حسین(ع) را الگوی خود کرده بودند، بیان کرد: ماهاتما گاندی مدعی می شود رهبر من حسین بن علی(ع) است. او برای مبارزه با استعمار، امام حسین(ع) را الگوی خود قرار داد. در انقلاب اسلامی ایران که در سال 58 به پیروزی رسید امام(ره)، امام حسین(ع) را الگوی خودشان قرار دادند و براساس الگوپذیری از امام حسین(ع) به قیام پرداختند تا انقلاب ما به پیروزی رسید.
یوسفی مقدم با بیان اینکه امروز هم ما برای مقابله با مشکلات اجتماعی خودمان هم باید از قیام امام حسین(ع) درس بگیریم، بیان کرد: بنابراین گاهی اوقات ما در برابر یک نظام طاغوتی و فاسد قرار می گیریم و از قیام امام حسی(ع) درس می گیریم؛ مانند آنچه که ملت ما در برابر طاغوت زمان خودشان یعنی شاه به پا خاسته اند و انقلاب اسلامی را به پیروزی رساندند. گاهی از اوقات مثل امروز می خواهیم برای تقویت نظام از یک سو و بیدار کردن ملتهای مسلمان از سوی دیگر از قیام امام حسین(ع) درس بگیریم.
وی با اشاره به اینکه یکی از درسهای مهمی که در نهضت امام حسین(ع) وجود دارد که به عنوان الگوی بزرگ برای جامعه بشری است، درس الهام بخشی آزادگی است، تصریح کرد: امام حسین(ع) الهام بخش آزادی و آزادگی به جامعه بشری است و امروز ما به مردان آزاده و آزادمردان آزاداندیش و شخصیت های بزرگواری که بتوانند معضلات جامعه ما بپردازند و بتوانند آنها را حل کنند سخت نیازمند هستیم. ما امروز به آزادمردانی در جامعه اسلامی که بتوانند در برابر استعمار و استکبار بین المللی ایستادگی کنند سخت نیازمند هستیم.
یوسفی مقدم با تأکید بر اینکه دعوت به آزادگی، آزادی و آزادمردی در جامعه اسلامی یکی از اهداف امام حسین بود که باید از ایشان درس بگیریم، اظهار داشت: امروز برای پشبرد اهداف انقلاب اسلامی نیازمند الگو گرفتن امام حسین(ع) در درس آزادگی و آزادی هستیم، لذا اگر بعد عزت آفرینی قیام امام حسین(ع) را مورد ملاحظه قرار دهیم عزت بخشی و مقابله با ذلت پذیری از درس های مهم ایشان است که امروز ما به سختی به این الگو داریم.
وی با طرح این پرسش که واقعا جامعه ما باید بداند که مفهوم عزتمداری که امام حسین(ع) برای آن قیام کرد چه بود؟ آن عزت آفرینی قیام أباعبدالله(ع) چه ویژگیهایی دارد؟، گفت: اگر این مسائل برای ملت ما تبیین شود در مقابل حوادث و مشکلات سیاسی و اقتصادی و اجتماعی مقاوم و مانند کوه استوار خواهند شد. همین شعار می تواند درس آفرین و درس آموز برای جوامع اسلامی باشد. امروز جوامع اسلامی همچنان که ملت ایران برای عزت و سربلندی خودش در برابر مشکلاتی که استکبار بین المللی برای او به وجود آورده و ایستادگی می کند و سختی ها و دشواری ها را تحمل می کند ملتهای مسلمان برای مقابله با استکبار و استعمار بین المللی باید رو به سوی عزت بیاورند و از ذلت استعمار و استعمارزدگی رهایی پیدا کنند و حاکمیت حاکمان مستبد و درس پرورده های استعمار جلوگیری کنند و با آنها مقابله کنند.
این کارشناس با بیان اینکه به نظرم مهمترین بحث در نهضت عاشورا این است که به آن ابعاد درس آموزی عاشورا توجه کنیم، گفت: نیازمند این مسأله هستیم از دو جهت حادثه عاشورا را زنده نگه داریم یکی از بعد عاطفی (امام صادق فرمودند: علاقه و عشق به امام حسین(ع) چنان حرارتی در دل مسلمانان و مؤمنان ایجاد کرده است که هیچ گاه این حرارت خاموش نخواهد شد.) بعد دیگر بعد درس گرفتن و الگو گرفتن است. اینکه هیچ روزی مثل روز امام حسین(ع) نیست؛ یکی از جهت عاطفی و سختی و دشواری که امام حسین در حادثه عاشورا کشیدند و بعد دیگر، عزت طلبی و آزادی خواهی و آزادی منشی و آزادمردی و حق طلبی و مبارزه با ظلم و استبداد است.
وی با بیان اینکه ابعاد مهم دیگری است که در حادثه عاشورا وجود دارد و به نظر می رسد محافل و مجالس عزاداری باید به هر دوی اینها بپردازد، تأکید کرد: چون نیازمند این هستیم که هم به ابعاد عاطفی و معنوی که سرمنشأعشق و محبت به أباعبدالله(ع) هست بپردازیم و ابعاد دیگر او درس گرفتن از قیام عاشوراست که حتما باید مورد توجه قرار دهیم. این وظیفه ای است که هم بر دوش مداحان و واعظان است. هر دو این دو طیف باید از این دو حوزه با مردم کار کنند. تکایا، حسینیه ها و محافل و مساجد مسئولان برگزاری باید به این دو بعد توجه کنند.
یوسفی مقدم در پایان سخنانش تصریح کرد: احساس این مطلب ضروری است که ما امروز هم به الگو گرفتن از امام حسین(ع) نیاز داریم آنچنان که در سال 57 از ایشان الگو گرفتیم و علیه طاغوت و استکبار بین المللی ایستادیم و یا در هشت سال دفاع مقدس به ایشان اقتدا کردیم، امروز هم برای حفظ عزت ملت ایران و مقابله با عملکرد و حیله ها و شیوه های خباثت آمیز دشمنان نیازمند به الگوگیری از قیام أباعبدالله(ع) داریم.