تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۳۸۶ - ۱۴:۴۹

زهرا ابراهیمی: مراسم بزرگداشت روز ملی فناوری هسته‌ای ایران با حضور محمود احمدی‌نژاد روز دوشنبه 20 فروردین در تاسیسات هسته‌ای نطنز برگزار شد.

پیش از این قرار بود خبرهای خوش هسته‌ای هنگام جشن‌های سالگرد پیروزی انقلاب اعلام شود، اما این کار به دلایل نامعلومی به تعویق افتاد. در آن زمان گفته می‌شد خبر خوش هسته‌ای ارتقای دو زنجیره 164 تایی سانتریفیوژ به 3هزار سانتریفیوژ است.

ظاهراً  ایران درصدد بوده این خبر را قبل از عید اعلام کند که به دلیل نشان دادن حسن نیت، تا قبل از صدور قطعنامه1747 شورای امنیت اعلام نشد. ایران قبلاً طی نامه‌ای به آژانس اعلام کرده بود که تا آخر سال 2006 میلادی (11دی ماه 85) شبکه 3هزارتایی سانتریفیوژ خود را تکمیل می‌کند.

اما در مراسم روز ملی فناوری که در نطنز برگزار شد تنها اعلام شد «وارد مرحله تولید صنعتی سوخت هسته‌ای شدیم» و هیچ اشاره‌ای به آغاز کار 3هزار سانتریفیوژ نشد.

اما سال جدید در ایران با تحولات پی‌درپی آغاز شد. نخست قطعنامه 1747 درمورد پرونده هسته‌ای ایران در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رسید. به فاصله چند ساعت بعد، خبر دستگیری 15 نظامی بریتانیایی روی خطوط خبرگزاری‌های جهان قرارگرفت.

بعد از 15روز ملوانان آزاد شدند. 5روز بعد از این آزادی اعلام شد که با حضور احمدی‌نژاد در نطنز، مراسم جشن ملی هسته‌ای برای اعلام خبری خوش برگزار می‌شود.

از آنجا که همه ‌این تحولات، در حوزه  سیاست خارجی کشور به طور زنجیره‌ای رخ داده‌اند، به نظر می‌رسد دارای ارتباط منطقی با یکدیگر هستند. یک احتمال در مورد منطق رابطه بین صدور قطعنامه 1747، دستگیری ملوانان انگلیسی، آزادی غیرمنتظره آنها و بلافاصله اعلام خبرخوش هسته‌ای را می‌توان در چارچوب جنگ ابتکارات در صفحه شطرنج سیاست، ارزیابی کرد.

تصویب قطعنامه 1747 علیه ‌ایران تبعات تحریم‌های اقتصادی و سیاسی را برای جمهوری اسلامی افزایش داد. روزنامه فرانسوی لوموند در یکی از شماره‌های هفته اول ماه آوریل درمورد اثرات قطعنامه بر ایران نوشت: «قطعنامه 1747 شورای امنیت سه گروه هوایی تحت کنترل سپاه و 7 مسئول عالی رتبه نیروهای مسلح ایران را هدف گرفته است که در میان آنها می‌توان به رئیس ستاد مشترک، فرمانده نیروی دریایی و فرمانده نیروی قدس اشاره کرد. »

می‌توان اذعان داشت که رویکردهای قطعنامه 1747 از زمان کشمکش‌های دیپلماتیک در خصوص پرونده هسته‌ای ایران رویکردهای جدیدی هستند. از این پس، تحریم‌های بین‌المللی تنها بر برنامه‌های هسته‌ای و بالستیکی تهران متمرکز نیست، بلکه توان ایران در زمینه قدرت‌نمایی در خاورمیانه و قابلیت در ایجاد بی‌ثباتی در منطقه را نیز دربرمی‌گیرد.

رئیس جمهور محمود احمدی‌نژاد نیز در تاریخ 4آوریل که خبر آزادی ملوانان بریتانیایی را اعلام کرد، اظهار داشت : «اگر  [قدرت‌های بزرگ] بخواهند در برخی از حوزه‌های اقتصادی ما، مانند بانک‌ها، خللی وارد کنند، ما نیز در همین زمینه یا در زمینه‌های دیگر به آنها پاسخ خواهیم داد.» این اولین باری بود که یک مسئول ایرانی چنین واضح از فشارهای مالی و تمایل برای مقابله به مثل که می‌تواند به اشکال مختلف ظاهر شود، سخن می‌گفت.

قطعنامه 1747 صادرات هرگونه سلاح به ‌ایران را ممنوع کرده است. ایده تحریم در خصوص فروش تسلیحات، از سوی ایالات متحده مطرح شد و فرانسه نیز با میل خود به ‌این اردوگاه پیوست. ذهن ژاک‌شیراک بیشتر از هر چیز درگیر مسئله لبنان بود که همچنان بحران سیاسی را تجربه می‌کند و 12هزار سرباز از نیروهای میانجی سازمان ملل در جنوب آن، مستقر شده‌اند. قطعنامه 1747 همچنین به طور رسمی تأمین هرگونه سلاح از جانب ایران برای حزب الله را ممنوع اعلام کرده است.»

به فاصله بسیار کمی پس از تصویب دومین قطعنامه سازمان ملل علیه‌ایران(1747) ماجرای دستگیری ملوانان انگلیسی (که به آبهای ایران تجاوزکرده بودند) پیش آمد. این ماجرا به خوبی توانست آثار روانی سیاسی، تبلیغاتی و  اقتصادی تصویب قطعنامه را برای ایران به شدت کاهش دهد. چرا که همه توجهات داخلی و خارجی به موضوع ملوانان معطوف شد.

آثار روانی قطعنامه می‌توانست  بر افزایش قیمت‌ها و بروز کمبودهای مصنوعی و... در ایران تاثیر بگذارد. جلوگیری از تاثیرگذاری روانی قطعنامه بر اقتصاد و سیاست‌های داخلی ابتکاری بود که موثر نیز واقع شد. البته غرب و به ویژه انگلیس و دولت تونی بلر نیز توانست با استفاده از موضوع ملوانان به بخشی از اهداف داخلی خود که تضعیف گروه‌های ضد جنگ بود، برسد.

در همان زمانی که غرب درحال بهره‌برداری تبلیغاتی و سیاسی و شاید هم در بطن آن بهره‌برداری نظامی از آزادی ملوانان و تهییج افکار عمومی خود علیه‌ایران بود، موضوع اعلام خبرخوش هسته‌ای و افزایش توان ایران در غنی‌سازی اورانیوم مطرح ‌شد و بلافاصله موضوع ملوانان و استفاده تبلیغاتی از آنها علیه ‌ایران جای خود را به بحث غنی‌سازی اورانیوم در ایران داد. بی‌بی‌سی خبرگزاری رسمی انگلیس روز دوشنبه ‌این خبر را در صدر اخبار خود قرارداد. به عبارتی موضوع ملوانان از صدر به ذیل سقوط کرد.

به ‌این ترتیب اکنون ایران می‌تواند ادعا کند که در جریان‌سازی‌ها دست بالا را دارد و قادر است ابتکار خنثی کردن تبلیغات غربی‌ها را در دست بگیرد. البته پیام مهم جمهوری اسلامی ایران در این اقدامات این بود که‌ ایران عزم خود را برای مقابله با هر نوع نادیده‌گرفتن حقوق قانونی‌اش جزم  کرده  و می‌تواند دست به کارهای عملی هم بزند.

روزنامه فرانسوی لوموند در نوشته خود به نحوه مقابله به مثل ایران با اقدامات غربی‌ها هم اشاره کرده است.

این روزنامه می‌نویسد: «به دنبال  تصویب قعطنامه 1747  ایران  در تلاش بود تا یک عامل تعادل در بحرانی که‌ این کشور را در برابر غرب قرار داده پیدا کند. سپاه پاسداران با دستگیری این ملوانان در آب‌های خلیج فارس نسبت به ‌این مهم اقدام کرد.

به گفته دیپلمات‌ها، سپاه با این اقدام خود نه تنها به عملیات اخیر نیروهای آمریکایی در عراق پاسخ داد، بلکه واکنش خود را به عنوان ارگانی که از تاریخ 24 مارس لطمات بسیاری از تحریم‌های سازمان ملل دید، به خوبی آشکار کرد.»

برچسب‌ها