مسابقه ایران سی و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر شامل سه بخش عمده از هنرمندان سراسر کشور است؛ یک بخش شامل هنرمندانی که در دهه70 مطرح شده‌اند و هم‌اکنون به‌عنوان حرفه‌ای تئاتر فعال هستند، بخش دوم شامل هنرمندانی که در دهه 80خودی نشان داده‌اند و بخش سوم شامل هنرمندانی منتخب از شهرهای مختلف کشور می‌شود؛ شاید این گونه‌گونی هنرمندان بستر رقابت را داغ‌تر کند.


البته تا رقابتی شکل نگیرد، یعنی کارها دیده نشوند، نمی‌توان نتیجه درستی گرفت چون احتمال دارد یک گروه ناشناخته شهرستانی بتواند گوی سبقت را از دیگران برباید؛ چنانکه سال گذشته سعید زندی و محمد درند با نمایش «مرگ کسب وکار من است» از کرمانشاه توانستند در مقابل گروه‌های تهرانی جوایز در خور تحسینی دریافت کنند. این گروه برنده بازیگری نقش اول زن و برنده متن شد. بنابراین باید منتظر بود و این 28 کار را دید. در میان حرفه‌ای‌ها می‌توان این نمایش‌ها را دید: «مرد مقابل» به نویسندگی هاله مشتاقی‌نیا و کارگردانی سیما تیرانداز، «بی‌سرزمین‌تر از باد» به نویسندگی و کارگردانی حسن باستانی، «پوتین‌های عمو بابا» به نویسندگی و کارگردانی شهرام کرمی، «ترن» به نویسندگی و کارگردانی نیما دهقان، «درخشش در ساعت مقرر» به نویسندگی و کارگردانی حمیدرضا نعیمی، «رام کردن زن سرکش» به نویسندگی و کارگردانی مریم کاظمی، «آخرین حکایت فرهاد» به نویسندگی مهدی میرباقری و کارگردانی علی‌اصغر راسخ‌راد، «فولاد هرگز زنگ نمی‌زند» به نویسندگی سیروس همتی و کارگردانی ‌رؤیا کاکاخانی، «کابوس، وقتی کاپوچینو تمام می‌شود» به نویسندگی و کارگردانی میلاد اکبرنژاد و «هوراشیو تردید نکن» به نویسندگی سعید هاشمی‌پور و کارگردانی عباس اقسامی.

در این بین مریم کاظمی، نیما دهقان، سیما تیرانداز، میلاداکبرن‍ژاد، شهرام کرمی، حمیدرضا نعیمی و حسن باستانی فعال‌تر بوده‌اند. البته اقسامی چند سالی است که از صحنه دور افتاده است وگرنه او هم در دوره‌ای، بسیار مرتب و شاخص کار می‌کرد. او امسال با متنی از سعید هاشمی‌پور شرکت کرد که او هم از نویسندگان دهه هشتادی به شمار می‌آید نمایش عباس‌اقسامی برداشتی از «هملت» شکسپیر است که امسال یک برداشت دیگر آن را هم رضا گوران در بخش بین‌الملل اجرا می‌کند. ترن هم این روزها در تئاترشهر در حال اجراست و تاکنون توانسته نظر صاحب‌نظران و مردم و مسئولان فرهنگی را جلب کند. در میان هنرمندان مطرح شده در دهه 80 این اسامی مشاهده می‌شود: «تعبیر یک رویا» به نویسندگی و کارگردانی خیرالله تقیانی‌پور، «طعم آلوی جنگلی» به نویسندگی و کارگردانی نوشین تبریزی، «نیلوفر مرداب» به نویسندگی ترانه برومند و کارگردانی برکه فروتن، «دوربرگردان» به نویسندگی و کارگردانی عارفه عنایتی، «سی‌وسه» به نویسندگی عباس عبدالله‌زاده و کارگردانی تینو صالحی، «عروسک‌های سکوت» به‌نویسندگی فرزانه سهیلی و کارگردانی سمانه زندی‌نژاد، «لامپ» به نویسندگی و کارگردانی سیاوش پاکراه، «آمینون» به نویسندگی امیر شفیعی و کارگردانی مرتضی آقاحسینی، «بازیخانه قیاس‌الدین مع‌الفارق» به نویسندگی و کارگردانی سیدمحمد مساوات، «من 15سال گریه نکردم» به نویسندگی و کارگردانی سیدعلی موسویان و «برزخ» به نویسندگی محمد منعم و کارگردانی بهنام علی‌بخشی. در میان این نام‌ها، سمانه زندی‌ن‍ژاد پارسال یکی از جایزه‌بگیرهای مسابقه ایران بوده و امسال حتما از رقبای سرسخت بقیه هنرمندان است. خیرالله تقیانی‌پور در این سال‌ها کارگردان و نمایشنامه‌نویس درخور تأملی بوده است و امکان دارد که بازهم در رقابت برنده باشد.

عارفه عنایتی و سیاوش پاکراه و سیدعلی موسویان متن‌های درخوری در یک دهه اخیر نوشته‌اند و امسال در مقام کارگردان وارد جولانگاه تازه‌ای شده‌اند و شاید بتوانند در اجرا نیز حرفی برای گفتن داشته باشند و احتمال آن هم هست که دیگر کارگردانی نکنند و بروند سروقت همان نوشتن متن؛ البته این میدان رقابت است و هر احتمالی در آن وجود دارد. باید اینان خود را بیازمایند تا ببینیم چه می‌شود. زیبایی رقابت هم در همین کشف‌ها و اتفاقات است وگرنه هیچ لطفی در آن نباید باشد. حتی احتمال دارد که این کارها نتوانند در حد انتظارات اولیه ظاهر شوند چون رقابت چنین نتایجی را هم به همراه خواهد داشت. این هم فهرست شهرستانی‌های راه‌یافته به بخش مسابقه ایران که در این بین نام‌های آشنا و تازه‌وارد دیده می‌شود: « افسون بر تخت‌نشستن ماکان تیره‌بخت» به نویسندگی و کارگردانی سعید شهریار از یزد، «بادلو» به نویسندگی و کارگردانی امیر نوروزی از گچساران، «تعزیه اشباح بر دریای پارس» به نویسندگی حسین زارعی و کارگردانی حیدر مظفری از بوشهر، «زمستان در آتش» به نویسندگی مهدی میرباقری و کارگردانی حسن سرچاهی از شاهرود، «سایه‌ها و باد» به نویسندگی و کارگردانی فریدون ولایی از مراغه، «کسوف» به نویسندگی ایوب آقاخانی و کارگردانی مهران سلیمانی‌پاک از چناران و «مرخصی برای چند روز» به نویسندگی رئوف دشتی و کارگردانی سیدحجت طباطبایی از مشهد. حسن سرچاهی فعال تئاتری است که در این سال‌ها از شاهرود کار به جشنواره‌ها می‌آورد. او سال‌ها در تهران کار کرده و الان فعالی در استان سمنان است. سعید شهریار، امیر نوروزی و حیدر مظفری هم از چهره‌های مطرح شهرستانی هستند که سال‌ها فعالیت داشته‌اند. شاید اینان رقبای خوبی در تهران به شمار آیند و شاید هم همان ناشناخته‌های شگفتی‌ساز باشند. در رقابت تئاتری هیچ‌چیز مشخص نیست. این خود بستری است برای معرفی و شناساندن چهره‌های ناب و تازه؛ باید دید و بعد قضاوت کرد.

بخش مسابقه ایران

1- افسون بر تخت نشستن ماکان تیره بخت به نویسندگی و کارگردانی سعید شهریار از یزد
2- آخرین حکایت فرهاد به نویسندگی مهدی میرباقری و کارگردانی علی‌اصغر راسخ‌راد
3- آمینون به نویسندگی امیر شفیعی و کارگردانی مرتضی آقا‌حسینی
4- بادلو به نویسندگی و کارگردانی امیر نوروزی از گچساران
5- بازیخانه قیاس‌الدین مع الفارق به نویسندگی و کارگردانی سیدمحمد مساوات
6- برزخ به نویسندگی محمد منعم و کارگردانی بهنام علی‌بخشی
7- بی سرزمین تر از باد به نویسندگی و کارگردانی حسن باستانی
8- پوتین های عمو بابا به نویسندگی وکارگردانی شهرام کرمی
9- ترن به نویسندگی وکارگردانی نیما دهقان
10- تعبیر یک رویا به نویسندگی و کارگردانی خیرالله تقیانی‌پور
11- تعزیه اشباح بر دریای پارس به نویسندگی حسین زارعی و کارگردانی حیدر مظفری از بوشهر
12- درخشش در ساعت مقرر به نویسندگی وکارگردانی حمیدرضا نعیمی
13- دوربرگردان به نویسندگی وکارگردانی عارفه عنایتی
14- رام کردن زن سرکش به نویسندگی وکارگردانی مریم کاظمی
15- زمستان در آتش به نویسندگی مهدی میرباقری و کارگردانی حسن سرچاهی از شاهرود
16- سایه‌ها و باد به نویسندگی وکارگردانی فریدون ولایی از مراغه
17- سی‌وسه به نویسندگی عباس عبدالله ‌زاده و کارگردانی تینو صالحی
18- طعم آلوی جنگلی به نویسندگی و کارگردانی نوشین تبریزی
19- عروسک‌های سکوت به نویسندگی فرزانه سهیلی و کارگردانی سمانه زندی‌نژاد
20- فولاد هرگز زنگ نمی‌زند به نویسندگی سیروس همتی و کارگردانی رویا کاکاخانی
21- کابوس، وقتی کاپوچینو تمام می‌شود به نویسندگی و کارگردانی میلاد اکبرنژاد
22- کسوف به نویسندگی ایوب آقاخانی و کارگردانی مهران سلیمانی‌پاک از چناران
23- لامپ به نویسندگی و کارگردانی سیاوش پاکراه
24- مرخصی برای چند روز به نویسندگی رئوف دشتی و کارگردانی سیدحجت طباطبایی از مشهد
25- مرد مقابل به نویسندگی هاله مشتاقی نیا و کارگردانی سیما تیرانداز
26- من 15سال گریه نکردم به نویسندگی و کارگردانی سیدعلی موسویان
27- نیلوفر مرداب به نویسندگی ترانه برومند و کارگردانی برکه فروتن
28- هورا شیو تردید نکن به نویسندگی سعید هاشمی‌پور و کارگردانی عباس اقسامی