عبدالوحید فیاضی*: کنکور سراسری به عنوان روش سنجش دانش ورودی برای ادامه تحصیل فارغ‌التحصیلان دبیرستانی به دانشگاه از ده‌ها سال پیش تاکنون در کشورمان کاربرد داشته است.

کنکور،تاکنون از حیث شکلی تغییرات مکرری داشته ولی از نظر محتوایی تفاوتی با آنچه در گذشته‌های دور بوده است، نیافته. بدیهی است قانون کنکور سراسری در گذشته‌ها در شرایطی بود که نه داوطلبان و نه دانشگاه‌ها و نه فضای عمومی کشور مانند شرایط کمی و کیفی امروز را نداشتند. رقابت‌های شدید برای ورود به دانشگاه‌ها به‌رغم کمبود کرسی‌های دانشگاهی از یک‌سو و انگیزه بالای جوانان برای ادامه تحصیل به عنوان تنها راه رسیدن به زندگی مطلوب، اقتضا می‌کرد که کنکور طراحی شود ولی رفته‌رفته این تلاش‌ها برای رقابت به یک رویکرد رقابتی استرس‌زا و ارزش معکوس تبدیل شده‌اند.  این در حالی است که افزایش کرسی‌های دولتی و ایجاد واحدهای آموزش عالی غیردولتی و دانشگاه آزاد اسلامی در اقصی نقاط ایران اسلامی، زمینه‌ای برای برداشتن سد کاذب کنکور فراهم کرده است.

سنجش آموخته‌های داوطلبان به واسطه برگزاری یک جلسه آزمون تستی چندساعته نمی‌تواند ابزار مناسبی برای تشخیص توانمندی‌ها و قابلیت‌‌ها باشد. فشارهای روانی بر خانواده و دانش‌آموزان، نگرانی از عدم پذیرش در رقابت تنگاتنگ و میلی‌متری برای تعیین سرنوشت، رویش قارچ‌گونه و سودجویانه موسسات خصوصی دانش فروش و سلطه کم‌نظیر آنها بر فضای زندگی مردم که همه‌گونه هزینه را به نام فرزندان داوطلب‌شان و به کام موسسات سودجو تمام می‌کنند و از سوی دیگر جوسازی رسانه‌ای این بنگاه‌ها در جذب داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها، ضرورت اصلاح قانون پذیرش دانشجو را بیش از گذشته کرده است.
در این میان احتساب سوابق تحصیلی راهکار مناسبی برای حذف کنکور است.

البته احتساب سوابق تحصیلی باید با مدیریت صحیح و کارآمدی در وزارت آموزش و پرورش صورت پذیرد تا به بازسازی رفتارتحصیلی و تربیتی به آموزش و پرورش کمک کند و بتواند بر دانش‌آموزان تاثیر مستمر و مطلوب بگذارد. در حالی که در حال حاضر سابقه تحصیلی به سال پایانی تحصیلات متوسطه عمومی محدود شده است که باز هم بدون تاثیر معلم و مدرسه ولی تحت تاثیر فرایندهای کاذب طراحی شده و نتیجه آن می‌شود که باز هم دانش‌آموزان بیرون از فضای تعلیم و تربیت به رقابت پرداخته تا وارد دانشگاه شوند. آنچه در این قانون مهم است کمرنگ‌سازی سد بهت‌آور کنکور است که چون کابوسی داوطلبان را همواره می‌آزارد؛ وانگهی انگیزه توجه و تکیه دانش‌آموزان در طول سال‌های تحصیلی تعلیمات مدرسه‌ای را افزایش می‌دهد. انتقادات وارده منتقدین احتمالا بیشتر به فرایند اجرایی‌کردن و زمان آن است که بدون شک بدون فراهم‌سازی بستر مناسب و تمهید مقدمات و امکانات و شرایط لازم در وزارت آموزش و پرورش امکان‌پذیر نخواهد بود.

* عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس