فستیوالی که پیشتر با عنوان جشنواره اصفهان شناخته می‌شد ولی امسال پس از وقفه‌ای ناخواسته قرار است در همدان برگزار شود.
جشنواره کودک در همه این سال‌ها همان نوساناتی را تجربه کرده که سینمای کودک و نوجوان دچارش بوده است. به واقع هر زمان که سینمای کودک روزگار مساعدی را می‌گذرانده جشنواره کودک هم با رونق بیشتری برگزار شده است.
مثلاً در دهه شصت که دوران اوج سینمای کودک بود، جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان هم به بهترین شکل ممکن برگزار می‌شد. سال‌هایی که فیلم‌های درباره کودک مثل «خانه دوست کجاست» و «دونده » سفیران سینمای ایران در جشنواره‌های بین‌المللی بودند و از سوی دیگر هم فیلم‌های برای کودک مانند «شهر موش‌ها »و «گلنار»جزو پرفروش‌ترین آثار سینمایی بودند.
اما در دهه هفتاد به دلایل متعدد، سینمای کودک روندی رو به نزول را طی کرد و این اتفاق با کم تأثیر شدن جشنواره کودک همراه بود. به طوری که وقفه‌هایی در برگزاری جشنواره پیش آمد و در چند دوره هم این فستیوال در تهران و هم زمان با جشنواره فجر برگزار شد و یک دوره هم کرمانی‌ها میزبان جشنواره کودک بودند.
سال گذشته جشنواره کودک در اصفهان برگزار نشد و حالا با تغییر شهر برگزار کننده، قرار است امسال همدانی‌ها میزبان فیلم‌های کودک و نوجوان باشند.
بیست و یکمین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان ایران از ۱۰ تا ۱۴ اردیبهشت ماه در ۱۵ بخش رقابتی و غیررقابتی سینمای ایران و بین‌الملل در همدان برگزار می‌شود.بخش مسابقه سینمای ایران در ۴ بخش رقابتی فیلم‌های بلند، فیلم‌های کوتاه و نیمه بلند آثار ویدیویی بلند و آثار ویدیویی کوتاه و نیمه بلند برگزار خواهدشد.
بخش رقابتی بین‌الملل نیز در شاخه‌های مسابقه فیلم‌های بلند، مسابقه فیلم‌های کوتاه و نیمه بلند، مسابقه آثار ویدیویی بلند و مسابقه آثار کوتاه و نیمه بلند ویدیویی خواهد بود.
فیلم‌های سینمایی«اتوبوس شب»به کارگردانی کیومرث پوراحمد، «سبز کوچک» ساخته غلامرضا رمضانی، «مثل یک قصه» به کارگردانی خسرو سینایی، «تصمیم کبری» کاری از سیروس حسن‌پور، «گوشواره» به کارگردانی وحید موسائیان، «سینه سرخ» کاری از پرویز شیخ طادی، «سبیل مردونه» اثر جواد اردکانی، «قفل‌ساز» ساخته غلامرضا رمضانی و «بچه‌های ابدی» پوران درخشنده، «نصف مال من، نصف مال تو» وحید نیکخواه آزاد، «عاشق» افشین شرکت در بخش مسابقه سینمای ایران جشنواره فیلم کودک و نوجوان همدان به نمایش در خواهد آمد.
اتوبوس شب
«اتوبوس شب» آخرین فیلم بلند «کیومرث پوراحمد» که از سوی سیما فیلم به جشنواره کودک و نوجوان همدان ارائه شده است ،داستان نوجوان رزمنده‌ای است که باید به تنهایی چندین اسیر عراقی را به پشت جبهه منتقل کند، اما در این کار با مشکلاتی مواجه می‌شود و به دلایل مختلف، کسی با وی همکاری نمی‌کند و مجبور می‌شود که این کار را به تنهایی انجام دهد و در این راه اتفاقاتی برایش پیش می‌آید.
این فیلم را کیومرث پوراحمد بر اساس داستان حبیب احمدزاده نوشته و کارگردانی کرده است که در آن محمدرضا فروتن، خسرو شکیبایی، الناز شاکردوست، کوروش سلیمانی، امیر زند، مهرداد صدیقیان و احمد کاوری ایفای نقش کرده‌اند. مهم‌ترین ویژگی این ساخته پوراحمد، انتخاب مضمونی مرتبط با دفاع مقدس و رفتن به سمت فضاهایی است که پیش از این در فیلم‌های پوراحمد دیده نمی‌شد.
بعد از تجربه‌های نه چندان موفق «گل یخ» و «نوک برج» پوراحمد به دنبال مضامینی بود که تا حدودی او را به فضاهای قبلی و ساخته‌های مورد علاقه‌اش بازگرداند.
گوشواره
«گوشواره» را به تبع همین اقتباس از آثار مرادی‌کرمانی، می‌توان فیلمی در ژانر سینمای کودک دانست. این فیلم قصه دختری به نام مهین است که در بهزیستی زندگی می‌کند و دوستانش از شرایط زندگی او بی‌خبرند. مهین به جشن تولد یکی از همکلاسی‌های ثروتمند خود دعوت می‌شود و سعی می‌کند بهترین و آبرومندترین هدیه را برای دوستش بخرد، اما همین خواسته او را با دردسرهای زیادی مواجه می‌کند...
در پنجمین اثر بلند سینمایی موسائیان ، اکبر عبدی، مسعود رایگان، رویا تیموریان و فریبا خادمی ایفای نقش می‌کنند. هوشنگ مرادی کرمانی در مورد این فیلم می‌گوید:«گوشواره» داستان کوتاهی بود و بسیاری از دوستان باور نمی‌کردند که بتوان از این داستان فیلم 80، 90 دقیقه ساخت.
نوشتن این فیلمنامه برای من تمرین بود و فکر می‌کنم نمره قبولی گرفته‌ام. این فیلم نباید تماشاگر را به گریه بیندازد. اگر کارگردان دیگری غیر از موسائیان این داستان را تبدیل به قصه می‌کرد، یک فیلم اشک‌آلود می‌ساخت اما من به موساییان گفتم که این شخصیت نباید در فیلم گریه کند. در حقیقت «گوشواره» یک افسانه امروزی است. وحید موساییان نیز هر چند به دسته‌بندی این فیلم در ژانر کودک اعتقادی ندارد، اما «گوشواره »را دارای بار فرهنگی فوق العاده می‌داند.
سینه سرخ
«سینه سرخ» به نویسندگى و کارگردانى پرویز شیخ طادى، سومین فیلم بلند او پس از «دفترى از آسمان» و «پشت پرده مه» است. «پشت پرده مه» هم به سینماى کودک و نوجوان تعلق دارد و زندگى پسربچه گُنگ روستایى را روایت مى‌کرد که نمى‌تواند با رابطه عاطفى معلم و مادرش کنار بیاید و این مسأله زمینه ساز ماجراهایى مى‌شود.
و اما داستان «سینه سرخ» درباره على‌یار، کودک دوازده ساله مسلمان است که در پى مرگ بهترین دوستش براى احیاى او به دنبال کسى است که دم مسیحایى داشته باشد. او در این جست وجو غیر از خود، کسى را نمى‌یابد.
در این داستان علی‌یار ، دوستش حسین را می‌ترساند. قاطر رم می‌کند و حسین به ته دره می افتد و جان خود را از دست می‌دهد. علی‌یار که درباره دم مسیحایی مطالبی شنیده، برای زنده کردن دوستش تلاش می‌کند. شیخ‌طادی در «سینه سرخ» به سراغ مفاهیم ماورایى و معنایى در ذهنیت کودکان رفته که موضوع پیچیده و دور از ذهنى است.
پسربچه (على‌یار) از دم مسیحایى، آنچنان تعبیر ساده و ملموسى دارد که در روستا به راه مى‌افتد تا این دم را پیدا کند و دوستش (غلامحسین) را که به سهو موجب مرگش شده، زنده کند.
فیلمساز با طراحى روستایى که پیروان دو مذهب مسلمان و مسیحى در کنار هم زندگى مى‌کنند، به سادگى مفاهیم مورد نظر را وارد زیرساخت‌هاى قصه مى‌کند که به دنبال خود، شکل‌دهنده حضور امامزاده و کلیسا، روحانی و کشیش و... در فضاى روستاست. مهدی احمدی، سپیده گلچین، علیرضا داودنژاد و یوسف مرادی بازیگران این فیلم هستند.
سبیل مردونه
«سبیل مردونه» سومین تجربه سینمایی جواد اردکانی با مضمونی کودکانه، داستان خان عمو، مرد مسن و عقب‌مانده ذهنی است. او به همراه معصومه، شش ساله می‌خواهد، با وجود مخالفت بزرگترهای خانواده ، دوچرخه‌ای بخرد تا به آرزوی دیرینه‌اش برسد. اردکانی در این فیلم از نابازیگران استفاده کرده و معتقد است: کار با کودکان و برای آنان در سینما دشواری‌های خاصی دارد.
او برای پیدا کردن بازیگر نقش کودک فیلم سبیل مردونه وقت زیادی صرف کرده و در نهایت این بازیگر را از میان ۴۰۰ نفر انتخاب کرده است. جواد اردکانی فوق‌لیسانس حقوق دارد و هر سه فیلم بلندی که ساخته، در حوزه سینمای کودک قرار می‌گیرد. فیلم‌های «چوری» و «قناری» در جشنواره‌های داخلی و خارجی با استقبال مخاطبان مواجه شده است.
اردکانی در پاسخ به این سؤال که آیا این فیلم را برای مخاطب کودک ساخته می‌گوید: بیننده امروزی با بیننده دو دهه قبل متفاوت است. ما تعریف‌هایی را که از 20 سال قبل در سینما داریم، همچنان یدک می‌کشیم.
اکنون ما با کودکی مواجه هستیم که یک بیننده حرفه‌ای است. بچه‌های ما چشم که می‌گشایند، تلویزیون جلوی آنان است. از همان نوزادی شروع به فیلم دیدن می‌کنند، به این جهت فیلمی که حتی برای کودک در شرایط کنونی ساخته می‌شود، تعریفی سنتی برای آن قائل نیستم.
به نظر من اختلاف در سطح دریافت بین کودک و بزرگسال اختلاف فاحشی نیست. به همین دلیل تصور می‌کنم اگر یک فیلمی برای کودک، امروز خوب ساخته شود، قابل دیدن توسط بزرگ‌تر‌ها نیز هست و بسیاری از فیلم‌هایی که برای طیف بزرگسال تولید می‌شود، برای بچه‌ها نیز مناسب است و با آنان ارتباط برقرار می‌کند. به همین خاطر مرز بین مخاطب کودک و بزرگسال را خیلی جدی نمی‌بینم. «سبیل مردونه» بیشتر برای بیننده کودک ساخته شده است و ممکن است مخاطب بزرگسال را نیز با خود همراه کند.
قفل ساز
فیلم «قفل‌ساز» اثری اجتماعی در ژانر سینمای کودکان و نوجوان است. «قفل ساز» مانند برخى از ساخته‌هاى پیشین رمضانی همین دغدغه کودک و نوجوان را دارد. رمضانى در این فیلم به سراغ پسر و دخترى رفته که پدرشان آنها را کتک مى‌زند و از این کار هم آنها در رنج‌اند، هم خانواده پدر، آنها تصمیم مى‌گیرند «محمود» (شخصیت پسر فیلم) را تحریک و ترغیب کنند که از پدرش شکایت کند، البته از پیش هم قرار است این شکایت در حد ترساندن پدر و در نهایت یک اخطار کتبى به او باشد.
او این کار را انجام مى‌دهد و به همراه پلیس، پدر را در محل کار دستگیر مى‌کنند و به کلانترى مى‌برند، آن روز تا غروب همه کسانى که او را به این کار ترغیب کرده بودند کار او را نکوهش کرده و دست داشتن خود را در این حرکت انکار می‌کنند. محمد، فردا به کلانترى مى‌رود تا رضایت بدهد پدرش آزاد شود، اما پدر زودتر آزاد شده و به محل کار خود بازگشته، در انتهاى فیلم هم پدر انگار از کار خود پشیمان شده و به مدرسه دخترش براى پاسخ دادن به سؤال‌هاى معلم مى‌رود. محمد نظری و فاطمه خدادادی نقش‌های اصلی را بازی می‌کنند.
بچه‌های ابدی
«بچه‌های ابدی» ساخته پوران درخشنده که مضمونی اجتماعی دارد، روایتگر زندگی دختری به نام نگار است که در آستانه ازدواج با جوانی به نام ایمان درمی‌یابد او مسئولیت مراقبت و نگهداری از برادر خود را دارد که به سندرم داون مبتلاست. نگار پس از رفع تردید خود با مشکل مخالفت‌های خانواده مواجه می‌شود. شهاب حسینی، الهام حمیدی، پانته‌آ بهرام، هادی مرزبان، آهو خردمند، فرزانه کابلی و فلور نظری بازیگران فیلم هستند.
نصف مال من، نصف مال تو
فیلم سینمایی «نصف مال من، نصف مال تو» به کارگردانی وحید نیکخواه آزاد،داستان ازدواج مجدد و مخفیانه مردی است که این ازدواج مجدد برای او مشکلاتی به وجود می‌آورد.
مرد تصمیم می‌گیرد این راز را فاش کند، اما فرزندان او مانع این کار می‌شوند. محمدرضا شریفی‌نیا، فرهاد آئیش، شقایق فراهانی، شهره لرستانی، مریم امیرجلالی و الما اسکویی بازیگران «نصف مال من، نصف مال تو» هستند.
عاشق
«عاشق»به کارگردانی افشین شرکت و تهیه‌کنندگی حبیب اسماعیلی یکی دیگر از فیلم‌های ایرانی است که به احتمال قوی در جشنواره کودک حضور خواهد داشت.
آخرین ساخته افشین شرکت ،با بازی هانیه توسلی و ایرج نوذری مضمونی اجتماعی و ساختاری موزیکال دارد .دیگر بازیگران این مجموعه امیر نوری، مهدی صباغی، شمسی فضل اللهی، مهری ودادیان، مونا فرجاد، مژگان ربانی، ترلان پروانه، روژان آریامنش، رضا صادقی و فرید آقاکثیری هستند.
حبیب اسماعیلی تهیه کننده فیلم سینمایی «عاشق»می‌گوید:این فیلم موزیکال و فانتزی است که در رابطه با کودک و نوجوان ساخته شده است.فیلم سینمایی «عاشق» در تهران مقابل دوربین تورج منصوری رفته است.
مثل یک قصه
خسرو سینایی نیز امسال با فیلم «مثل یک قصه» در جشنواره فیلم کودک حضور دارد.«مثل یک قصه» فیلمی با نگاهی متفاوت به جنگ و دفاع مقدس است. فیلم «مثل یک قصه» روایتی از سه سرباز عراقی و ارتباطشان با یک پیرمرد و نوه‌اش است.
در آغاز تجاوز عراق به ایران، یک افسر مجروح و دو سرباز جوان عراقی راه گم می‌کنند و در داخل خاک ایران به دنبال سرپناهی می‌گردند. کلبه‌ای را می‌یابند که در آن پیرمردی که خادم یک امامزاده است با همسر و نوه‌اش زندگی می‌کنند.
پسر پیرمرد به جبهه رفته است. سه عراقی به داخل کلبه می‌روند. افسر عراقی با پیرمرد میزبان و نوه‌اش رفتاری بسیار نامتعادل و خشن دارد، اما یکی از سربازهای عراقی معتقد است که جنگ جنگ است اما خارج از میدان جنگ می‌توان رفتاری انسانی داشت. میان سرباز و نوه نوجوان پیرمرد دوستی ناگفته ای شکل می‌گیرد.
در این فیلم سلیمه رنگزن، غلامرضا امیری، سعد ادهم، احمد افضلی، مجتبی اسودیان و امیر دشتیان به عنوان بازیگر حضور دارند. خسرو سینایی حدود 20 سال پیش یعنی در سال‌هایی که جنگ ایران و عراق، تازه شروع شده بود فیلمنامه «مثل یک قصه» را نوشت اما شرایط ساخت فیلم تا سال گذشته مهیا نشده بود.
«مثل یک قصه» بازیگر شناخته شده و حرفه‌ای ندارد و نقش‌ها را بومی‌های بوشهر بازی می‌کنند. خسرو سینایی کارگردان 64ساله که فارغ‌التحصیل آکادمی موسیقی و هنرهای نمایشی وین در رشته کارگردانی و فیلم‌نامه‌نویسی است در سال 1359 با ساخت فیلم «زنده باد» فعالیتش را در عرصه سینمای حرفه‌ای آغاز کرد و بعد از آن فیلم‌های «مرثیه عشق»، «هیولای درون»، «یار در خانه»، «در کوچه‌های عشق»، «کوچه پاییز»، «عروس آتش»، «گفت‌وگو با سایه» و «مثل یک قصه» را ساخت.
یکی از دل مشغولی‌های اصلی سینایی ساخت فیلم‌های مستند است که از جمله آنها می‌توان به مستندهای مثل «آوایی که عتیقه می‌شود»، «شرح حال»، «آن سوی هیاهو»، «سردی آهن»، «حاج مصورالملکی» و«حسین یاوری» اشاره کرد. وی معتقد است که ساخت فیلم بلند، مهم‌ترین دل‌مشغولی من نیست، مساله من این است که فیلم خوب باشد.
سبز کوچک
فیلم سینمایی «سبز کوچک» تازه‌ترین ساخته غلامرضا رمضانی نیز امسال در جشنواره فیلم کودک حضور دارد و اولین نمایش عمومی را در این جشنواره تجربه می‌کند. «سبزکوچک»که فیلم برداری آن در اراک انجام شده قصه کودکی را به تصویر می‌کشد که در نیمه شعبان در انتظار ظهور حضرت مهدی(عج) است.
در این فیلم بازیگرانی همچون حسین محجوب، رضا فیاضی و محمدرضا حسین‌آبادی حضور دارند. فیلمبرداری «سبزکوچک» بر عهده تورج اصلانی بوده و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان این فیلم را تهیه کرده است. غلامرضا رمضانی کارگردان این فیلم متولد اراک است.
وی فعالیت سینمایی را با دستیاری کارگردان فیلم «دونده» به کارگردانی امیر نادری آغاز کرد و در کارنامه کارگردانی خود فیلم های «عبور از تله»، «چرخ»، «حیات»، «بازی»، «قفل ساز» و «سبزکوچک» را دارد.
دیگر گزینه‌ها
فیلم‌های «خدا نزدیک است»، «روز باران» و «نسکافه داغ داغ» دیگر گزینه‌های حضور در جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان هستند.
فیلم سینمایی «روز باران» ساخته اسماعیل براری در ژانر فیلم‌های معناگرا قرار دارد و داستان آن درباره اهالی یک روستاست که با مشکل خشکسالی مواجهند و دنبال راهی برای باریدن باران هستند. سامان خلاوه، تکتم دربان، تیمور مختاری و فاطمه جوانمرد بازیگران فیلم هستند. این فیلم به سفارش شبکه دو سیما تهیه شده است.
اسماعیل براری،کارگردان این فیلم معتقد است مضمون «روز باران » به شدت دینی و قرآنی است و تم انسانی دارد. فیلمنامه آن توسط محمد سعید بهمن‌پور نوشته شده و توسط حامد رضایی راد بازنویسی شده است.
فیلم سینمایی «روزباران» در گروه فیلم های معناگرا قرار می‌گیرد. موضوع فیلم نسبتاً ساده است و در روستایی در حاشیه کویر اتفاق می‌افتد و آنجا که با خشکسالی و نباریدن باران، کویر پیشرفت کرده و مردم این روستا نمی‌توانند کاری برای جلوگیری از خشکسالی بکنند دسته جمعی تصمیم می‌گیرند که برای بارش باران «نماز باران» بخوانند ولی این مردم غافل از این هستند که در گوشه‌ای از این روستا دو کودک از آنجا که سقف خانه‌شان در حال ریزش است برای نباریدن باران دعا می‌کنند.
فیلم سینمایی« روز باران» به عنوان فیلم برگزیده در بخش فیلم‌های روستایی بیست‌و‌پنجمین جشنواره فیلم فجر شناخته شد.
«خدا نزدیک است» اولین تجربه کارگردانی فیلم بلند توسط علی وزیریان است این فیلم به نویسندگی و کارگردانی وزیریان ساخته شده است.
این فیلم داستان رضا، جوان صادق و پاکی است که دل به عشق لیلا داده است اما لیلا متوجه مهر و محبت او نیست. «خدا نزدیک است» داستان شیدایی جوانی را روایت می‌کند که پس از تجربه عشقی ناکام به یک راز بزرگ پی می‌برد و وقوع یک معجزه زندگی و احوالات او را دگرگون می‌کند. بابک حمیدیان، الناز شاکردوست، سعید نیکپور، مینا جعفرزاده، الهه باوند و صفر روحی بازیگران فیلم هستند. این اثر محصول سازمان توسعه سینمایی سوره است.
«نسکافه داغ داغ »به کارگردانی علی قوی‌تن داستان زن جوانی به نام نیکاست که به گویندگی برنامه‌های عروسکی علاقه دارد، اما همسرش که یک کارخانه عروسک سازی دارد با او مخالفت می‌کند. نیکا به کمک استاد خود آقای بندری دست به ترفندهایی می‌زند و ماجراهای خنده‌داری را می‌آفریند.
در این فیلم خسرو شکیبایی ، یکتا ناصر ، داوود اکرمیان، افسانه چهره آزاد، السا فیروزآذر به عنوان بازیگر حضور دارند. قوی‌تن که کارگردانی فیلم‌های بلند را از سال 70آغاز کرده در کارنامه کاری خود فیلم‌های سرود تولد ،آدمک‌ها، تنها، توطئه، ضربه طوفان و عشق من شهر من را دارد.