نحوه اعزام و برنامه‌های ویژه این کاروان‌ها مورد استقبال استان‌ها قرار گرفته و باعث شده است که در اعزام سال‌جاری کاروان‌های راهیان‌نور شهرداری تهران کاروان‌هایی از استان‌های خرسان‌رضوی، فارس، هرمزگان، گلستان، بوشهر و کهگیلویه و بویر‌احمد نیز به مناطق عملیاتی جنوب اعزام می‌شوند.
سردار جواد خضرایی مدیرعامل باغ موزه دفاع‌مقدس درباره ویژگی‌ها و تفاوت کاروان‌های راهیان‌نور شهرداری تهران با خبرنگار همشهری به گفت‌وگو نشسته است.
* * *
- سردار، تفاوت کاروان‌های راهیان‌نور شهرداری که به همت موزه دفاع‌مقدس برگزار می‌شود، با سایر کاروان‌های راهیان نور در چیست؟
من حداقل تمایز را در این می‌دانم که ما سعی کرده‌ایم از راویان کاملا مطلع، علاقه‌مند و آموزش‌دیده برای انتقال معارف دفاع‌مقدس استفاده کنیم؛ راویانی که برای نخستین‌بار در کشور بیش از دو سال آموزش دیده‌اند. وجه تمایز بعدی این است که سعی کردیم مردمی را در این کاروان‌ها ثبت نام بکنیم که شاید بعضا نسبت به دفاع‌مقدس کمتر آشنا بودند. این به‌معنای غریب بودن نیست چون وقتی همراه با کاروان‌های راهیان‌نور عازم می‌شوند، یعنی علاقه‌مندند اما ممکن است اطلاعات‌شان کافی نباشد.
- این هدف‌گذاری را به چه روشی در ثبت‌نام‌ها اجرایی کردید؟
در دستورالعملی که برای مسئولان ثبت‌نام در مناطق شهرداری فرستاده شده است، تأکید کرده‌ایم که سعی کنید افرادی ثبت‌نام شوند که برای نخستین‌بار راهی مناطق عملیاتی می‌شوند. وجه تمایز دیگر رفع نیازهای عمومی شرکت‌کنندگان در کاروان‌های راهیان‌نور شهرداری، به‌ویژه در بخش ترابری و پذیرایی است.
- در بین راویان کاروان‌های شما، رزمندگانی که خود جنگ را دیده باشند هم اعزام می‌شوند؟
راویان ما دو گروه هستند، یک گروه کسانی که خودشان در دفاع‌مقدس حضور داشته‌اند و یک گروه هم راویانی که دو سال آموزش مستمر دیده‌اند.گروه اول، در مناطقی که خودشان حضور جدی داشته‌اند، حال یا رزمنده بوده‌اندیا فرمانده بوده‌اند از آنها خواسته‌ایم که آنچه در این منطقه عملیاتی دیده‌اند تشریح کنند. گروه دوم هم راویان آموزش‌دیده‌اند.
- محتوای آموزش‌هایی که راویان شما دیده‌اند، چیست؟
ببینید، جریان راهیان‌نور مبتنی بر تفکر مردم نسبت به شهدا و نسبت به دفاع‌مقدس شکل گرفته است. هدف این کاروان‌ها پرداختن به جنگ بماهو جنگ نیست. ما قرار نیست جنگ را در مقیاس منطقه‌ای به مردم نشان بدهیم. قصد ما این نیست که به مردم بگوییم در این سرزمین یک عملیات شکل گرفت و بعد مردم صرفا با رویکردهای ساختاری و ابزاری جنگ برخورد کنند.
می‌بایست آن معانی دفاع‌مقدس مبتنی بر روزکردهای اخلاقی و رفتاری رزمندگان را بیشتر نشان دهیم. برای همین است که سعی کرده‌ایم در کاروان‌های راهیان‌نور از راویان مجرب که آموزش دیده‌اند و اطلاعات کافی از دفاع‌مقدس دارند استفاده کنیم.
این که در این منطقه عملیاتی چه اتفاقی افتاده، رزمندگان با چه حالاتی و با چه فعالیت‌هایی توانستند در برابر دشمن بایستند، این همان چیزی است که از آن به‌عنوان کارکردهای دفاع‌مقدس یا به‌عنوان مبانی دفاع‌مقدس نام می‌بریم. اگر بنا باشد توفیقی برای کاروان‌های راهیان نور به‌وجود بیاید، معتقدم مهم‌ترین توفیق همین است. تماشای مناطق عملیاتی صرفا می‌تواند تکمیل‌کننده معارفی باشد که مردم دریافت می‌کنند.
- برگزاری چنین اردوی بزرگی نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق است، کارهای زیربنایی اعزام کاروان‌های راهیان نور شهرداری از چه زمانی آغاز شد و چه برنامه‌هایی در آن پیش‌بینی شده است؟
از حدود سه‌ماه قبل برنامه‌ریزی و اقدامات زیربنایی برای اعزام آغاز شده است. چون نمی‌شود برنامه‌ریزی اعزام چندده هزار نفری را در یک روز انجام داد. مبتنی این برنامه‌ریزی ما سعی کرده‌ایم برای افرادی که به‌عنوان زائر همراه با کاروان‌های راهیان‌نور عازم می‌شوند، مسابقاتی را طراحی کنیم تا حس یادگیری و علاقه‌مندی افزون شود.
حتی وقتی کاروان‌ها برمی‌گردند، در پایان سفر کتاب‌هایی را در اختیارشان قرار می‌دهیم که بعد از سفر در اوقات فراغتی که دارند، آنچه در مناطق عملیاتی دیده‌اند با تالیفاتی که در اختیار دارند مطابقت دهند.باز به همین هم اکتفا نکرده‌ایم، در بسته‌های فرهنگی که در طول سفر در اختیارشان قرار می‌دهیم، دفترچه‌هایی وجود دارد که شرکت‌کنندگان در کاروان‌های راهیان‌نور می‌توانند خاطرات خود را بنویسند و طی یک مسابقه با فاصله دوماهه از سفرشان به بهترین خاطره‌ها جوایزی را اهدا می‌کنیم. همچنین سایتی را به نشانی www. iranhdm. ir طراحی کرده‌ایم تا به این وسیله ارتباط مستمری با شرکت‌کنندگان داشته باشیم و دسترسی‌مان به آنها از بین نرود و مردم بتوانند نیازهای فرهنگی‌شان را در حوزه دفاع‌مقدس به ما بگویند و ما آنها را رفع کنیم.