تاریخ انتشار: ۴ اردیبهشت ۱۳۸۶ - ۰۵:۵۴

احسان ناظم بکایی: سال پیش صدام، پینوشه و مرادنیازاف از جمع دیکتاتورهای جهان کم شدند امسال نوبت کیست؟

طناب دور گردن صدام محکم می‌‌شود. او حرف‌های نامفهومی به اطرافیانش که صورتشان را پوشانده‌اند، می‌زند. یکهو زیر پایش خالی می‌شود.

تصویر به لرزه می‌افتد، صدام را گم می‌کند. چند لحظه بعد صدام آویزان شده، صورت بی‌روحش به سمت بالا چرخیده و تلوتلو می‌‌خورد. زندگی دیکتاتور عراق این‌جوری سال قبل تمام شد.

سال پیش به جز صدام، صفر مرادنیازاف، رئیس‌جمهور مادام العمر ترکمنستان که کنگر خورده بود تا حالا حالاها حکومت کند و آگوستو پینوشه، دیکتاتور سابق و پیر شیلی هم به جرگه دیکتاتورهای مرده پیوستند.

 اما هنوز هم دیکتاتورهایی هستند که در گوشه و کنار دنیا به شغل شریف دیکتاتوری و پدر درآوردن ملت مشغول‌اند. چند تایی هم یال و کوپالشان ریخته مثل «یاروزلسکی» لهستانی که گوشه زندان‌های این کشور، به دیوار روبه‌رویش خیره شده و «منگیستو»ی اتیوپیایی که به زیمبابوه تبعید شده و الان پیش موگابه است.

در این دو صفحه سراغ چند تا از دیکتاتورهای روز جهان رفته‌ایم. البته آن‌ها الان دست و بالشان بسته است و نمی‌توانند مثل دیکتاتورهای قدیمی، درست و حسابی دیکتاتوربازی دربیاورند. الان دیگر همه سوسول شده‌اند و تا دست به‌شان می‌زنی یا می‌‌میرند یا سر‌و‌‌صدا می‌کنند. البته دیکتاتورهای عصر جدید هم با توجه به بضاعتشان سعی می‌کنند نام ماندگاری از خودشان به جا بگذارند!

 معمر قذافی
موقعی که یک جوان زپرتی 27 ساله با ادا و اطوارهایش رهبر لیبی شد، هیچ‌کس فکر نمی‌کرد او 38 سال دوام بیاورد و طولانی‌ترین حکومت دیکتاتوری جهان را داشته باشد.

به علاوه او رکورددار اوشکول‌بازی هم هست، مثلا چند ماهی وسط ویرانه‌‌های کاخش که آمریکا بمباران کرده بود، چادر زده بود. الان محافظ‌هایش زن هستند.

هیچ‌کس نمی‌داند او می‌خواهد فردا چه غلطی بکند! یک دیوانه غیرقابل پیش‌بینی که رسما در لیبی هیچ‌کاره است، اما همه‌کاره است، القاب عجیبی هم دارد: «رهبر برادرانه»،‌«پیشوای انقلاب» و یک لقب طویل: «پیشوای انقلاب کبیر سوسیالیستی یکم سپتامبر جمهوری عربی لیبی».

اسم کشورش را هم مدام عوض می‌کند. «جماهیر عربی سوسیالیستی لیبی» آخرین اسمی است که تا لحظه پایان این مطلب روی لیبی گذاشته‌اند. توی قضیه ناپدید شدن امام موسی صدر، متهم اصلی قذافی است. او ادعای رهبری جهان اسلام رادارد.

تئودور اوبیانگ انگوما
گینه استوایی یک نوع گینه است که خط استوا ازش رد شده و یک موجود خز و خیل با اسم زاقارت تئودور اوبیانگ انگوما 65ساله، 30 سال است همه کاره کشور شده و با این ادعا که با قادر متعال ارتباط دائمی دارد، اعلام کرده می‌‌تواند بدون محاکمه و با چشم بسته آدم بکشد!

تئودور با این بهانه که می‌خواهد جلوی فساد مالی را بگیرد، بیت‌المال را یک تنه می‌‌چرخاند و از بس دستش پاک است تا حالا نیم میلیارد دلار به حساب‌های شخصی‌اش ریخته و نمی‌گذارد مردم کشورش روزی بیشتر از یک دلار به جیفه دنیا دل ببندند. در گینه استوایی اثری از سوسول‌بازی‌هایی مثل روزنامه، کتاب‌فروشی و... وجود ندارد. تنها رادیوی کشور هم دست پسر اوبیانگ است که حکماً قربان صدقه پدرش می‌رود.

 رابرت موگابه
این زندگی فانی به هیچ نمی‌ارزد و عمر طولانی باعث انجام گناه‌های بیشتر می‌شود. موگابه احتمالا همچین فکر روشنی دارد که توانسته امید به زندگی را در زیمبابوه از 62 سال به 37 سال برساند تا اهالی این کشور جوان‌مرگ‌ترین ملت دنیا باشند! البته در ظل حکومت موگابه، زیمبابوه بالاترین میزان تورم ( 80 درصد در سال، یعنی جنس صد تومانی سال بعد می‌شود 180 تومان )، بالاترین میزان ایدز و بیکاری را دارد.

زیمبابوه در طول 27 سال حکومت موگابه از شیر کاکائو به کاکائوی خالی تبدیل شده، چون او سفیدها را انداخته است بیرون. موگابه خودش را «نماد آفریقای جدید» می‌داند!

مسواتی سوم
سوازیلند، کشور کوچکی است که وسط آفریقای جنوبی گیر کرده و مردمش هم دست پادشاه خوشحالی گیر افتاده‌اند. مسواتی سوم، 20 سال پیش وقتی 18 ساله بود، بابایش مرد و شاه شد.

او هر سال مراسم رقص برگزار می‌کند و از بین دخترها یکی را برای همسری انتخاب می‌کند.

 مسواتی 38 ساله خیلی خوش اشتهاست و تا حالا بیست تا زن گرفته. او چند تا ماشین بی‌ام‌و خریده که 390 هزار یورو (400 میلیون تومان) می‌‌‌ارزند و یک هواپیمای شخصی هم دارد که دو برابر بودجه پزشکی این کشور آب خورده.

این در حالی است که یک سوم مردم، ایدز دارند و دو سوم هم روزی کمتر از یک دلار درآمد دارند. سوازیلند، 114 میلیون یورو (یعنی 114 میلیارد تومان) بدهکار است و 200 هزار نفر از مردم هم با لطف سازمان‌های بین‌المللی، نفس کشیدن یادشان نرفته!

کیم ایل جونگ
آدم باید از بچگی فکر وزنش باشد، وگرنه رژیم سر پیری هیچ فایده‌ای ندارد. کیم ایل جونگ هم که خیلی به فکر تناسب اندام مردم کره شمالی است، کاری کرده تا وزن بچه‌‌های این کشور 10 کیلوگرم از بچه‌‌های بقیه جاهای دنیا کمتر باشد، البته قد آن‌ها هم 16 سانتی‌‌متری از همه کوتاه‌تر است.

البته سازمان ملل این‌ها را نشانة سوء‌تغذیه می‌داند که حرف مفتی بیش نیست!کیم ایل جونگ 65 ساله در سال 94 جای بابایش را گرفت و بند کرد به بمب اتم و ساختن آن. همین هم باعث شد کره شمالی تحریم شود. او در حالی که مخالف آمریکاست، اما عاشق مایکل جردن و بسکتبال حرفه‌ای (N.B.A) آن‌جاست. سوار هواپیما نمی‌شود و 250 هزار نفر را در بازداشتگاه‌ها نگه داشته تا سرما نخورند.

ایسیاس افیورکی
اریتره‌ای‌ها 30 سال با اتیوپی‌یایی‌ها بزن و بکوب داشتند تا بالاخره مستقل شدند. اما حالا 15سال است گیر آدمی افتاده‌اند که هر روز می‌گوید: «همین فردا قانون اساسی درست می‌کنیم. قول می‌دهم انتخابات آزاد برگزار ‌کنم. همه چی را ملی می‌کنم. هوای آفریقا را خنک می‌کنم...»

و هزار وعده دیگر.  افیورکی این همه سال دارد دولت انتقالی و موقت را می‌چرخاند. او که در بی‌عقلی دست کمی از بوش ندارد و ارتشش همیشه خدا با یکی از همسایه‌هایش درگیر است، در آخرین اظهارنظراتش سه همسایه‌اش اتیوپی، یمن و سودان را «محور خصومت» نام‌گذاری کرده و می‌خواهد به سر و گوش آن‌ها پنجول بکشد!

اسلام کریم اف
کلا رؤسای جمهور آسیای میانه فکر می‌کنند حکومت ارث پدرشان است، اما وضع اسلام کریم‌اف 69 ساله با بقیه فرق می‌کند. او که از زمان فروپاشی شوروی، رئیس جمهور ازبکستان است، می‌داند که بابایش ارثی نداشته و خودش باید به فکر بچه‌ها باشد و برای همین 17سال است خیمه‌زده و بلند نمی‌شود. 

اسلام کریم‌اف که نه مسلمان است و نه بویی از کریم بودن برده، خواندن کتاب‌های عربی را در ازبکستان ممنوع کرده. مدتی هم روی زندانی‌ها فنون شکنجه را آزمایش می‌کرد، اما برای این‌که زیاد آن‌ها را به زحمت نیندازد، سال پیش تعداد زیادی از آن‌ها را مرخص کرد تا بروند گوشه قبرستان! 

 کریم‌اف هرچند سال یک‌بار هم انتخاباتی برگزار می‌کند و با بیشتر از صددرصد آراء، رئیس جمهور می‌شود. او به خودش و خانواده هم حال اساسی داده و قانونی تصویب کرده که احدی حق بازجویی از ما(یعنی آن‌ها) را ندارد.

دو سال قبل ده هزار نفر در شهر اندیجان تظاهرات کردند، اما کریم‌اف زد همه را کشت و بعد گفت: «دیگه صدا نمی‌آد!»

تان‌شو
تا حالا کسی زیاد این آدم 74 ساله را ندیده. او سال 92 ، همه‌کاره برمه شد. اول اسم کشور را عوض کرد و گذاشت میانمار و حالا هم همین‌طور الکی، پایتخت را بعد از 120 سال عوض کرده و از رانگون برده به یک جایی که اسمش به آدم نمی‌رود؛ «پیان مانا».

تان‌شو که اسمش شبیه فنون کاراته است، همه مدارس و دانشگاه‌ها را تعطیل کرده و برای همین، الان بیشتر میانماری‌ها بی‌سوادند.

او برای این که بچه‌ها را از اول مرد بار بیاورد گفته پسرها از 12 تا 18 سالگی باید شش سال خدمت زیر پرچم بکنند. حالا این‌جا شما می‌خواهید از 18 ماه خدمت رفتن شانه خالی کنید؟!

تان‌شو، همه آدم‌های دهان لق کشورش را که خبرهای تسونامی دو سال پیش را به خبرگزاری‌های دنیا لو داده بودند، فرستاده سیاهچال تا آدم بشوند و دهانشان را ببندند.

ملس زناوی
این اتیوپی، خاکش خاک دیکتاتور پرور است. هایله سیلاسی و منگیتسو، روی هم صد سالی به ملت حال دادند تا این‌ که سال 95 ، مِلس زناوی- که دانشجوی پزشکی نیمه کاره بود- با بقیه بچه‌های کمونیست زد و منگیتسو را انداخت بیرون و مثل همه آدم معروف‌ها سر رفقایش را کرد زیر آب تا خودش همه کاره شد.

بعد مدام به خودش لقب و جایزه داد و حتی یک «جایزه صلح زناوی» هم راه انداخت که باتوجه به معیارهای آن تا حالا کسی جز خودش لایق بردن آن نبوده! 

ملس 51 ساله که همچین ملس هم نیست، در کاخش ببر نگه می‌دارد، با همه همسایه‌هایش درگیر است، تا حالا پنج هزار معترض را کشته و هر کس به کشورش پناهنده شود را می‌کشد، چون نان اضافه ندارد که بدهد نان خورهای اضافه بخورند.

پارادوکس«پاراد»

چشم‌هایتان را ببندیدو بروید توی خیال. چه خیالی؟ مدرسه و سال‌های اول ابتدایی. هنوز اسم بروبچ را هم درست نمی‌توانستیم بنویسیم؛ اصغری را با سین و قاف ‌می‌نوشتیم و تشدیدی که روی ب عباسی  می‌گذاشتیم از دندانه‌های سین بزرگ‌تر بود.

آن موقع لیست خوب‌ها و بدها را مبصر کلاس روی تخته سیاه می‌نوشت و جلوی اسم خوب‌ها ستاره‌های کج و معوج می‌کاشت و جلوی اسم بدها علامت «پاک یادت نره» می‌چسباند. تقریبا همیشه خدا هم 90 -80 درصد این لیست ثابت بود و نهایتا دو، سه نفر جابه‌جا می‌شدند.

آخر مبصر کلاس هم دل داشت و گاهی اوقات «بدها» با چیپس و پف فیل دلش را به دست می‌آوردند و می‌رفتند در لیست خوب‌ها آن هم با چند ستاره!

حالا چشم‌هایتان را باز کنید و ببینید که آن رؤیای کودکی در دنیای گنده بکی هم به حقیقت پیوسته و همه آن دعوا و درگیری‌ها، جای خودش را به دعواهای زرگری داده است. نمونه برجسته این اسم و فامیل بازی را نشریه آمریکایی پاراد(parade) از سال 2003 شروع فرموده و هر سال هم ضربدر  و ستاره‌هایش  را علامت سؤال برانگیزتر از پارسال می‌کند. 

هفته‌نامة پاراد که حکایت «مکتب رفتن حسنی» را دارد و روز تعطیل هفته (یکشنبه‌ها) چاپ می‌شود، از سال 2003 آمده و هر سال فهرست « بدترین دیکتاتورهای جهان» را در ویژه‌نامه خود منتشر می‌کند و به جوسازی و افشاگری شفاف(!) علیه آن‌ها می‌پردازد.

لابد می‌پرسید:«خب! لیست این آدم بدهای دیکتاتورمنش را از کجایشان درمی‌آورند و چقدر واقعی و منصفانه است؟» ما هم در جوابتان سرمان را پایین می‌اندازیم و می‌گوییم والّا، چی عرض ‌کنیم؟! خودشان می‌گویند که این فهرست را طبق گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی مثل کمیته بازرسان حقوق بشر، سازمان گزارشگران بدون مرز(RSF)، سازمان عفو بین‌الملل و وزارت کشور ایالات متحده تهیه فرموده‌اند. 

حتما جواب قسمت دوم سؤالتان را هم گرفته‌اید. وقتی وزارت کشور آمریکا بخواهد دیکتاتور معرفی کند، مثل همان مبصر کلاس خودمان عمل می‌کند؛ می‌گردد با هر دولتی که در دنیا مشکل دارد و لجش از دست آن‌ها و ملت‌هایشان درآمده، در لیست بدها فرو می‌کند و از آن‌ور، تمام  همدستانش را جزو آدم خوب‌ها به حساب می‌آورد و بی‌خیالشان ‌می‌شود!
مساله گزینش دیکتاتورهای «پاراد»، حتی صدای مراجعه‌کنندگان به سایتش- که اکثرا آمریکایی هستند- را هم درآورده. خودتان بخوانید:

  من نمی‌دانم که بدترین دیکتاتورهای دنیا چه کسانی هستند، اما بوش بدترین رهبری است که آمریکا تا به حال به خود دیده است.

 شما باید نام‌های سایتتان را پاک کنید و به جای آن‌ها بنویسید بوش بزرگ‌ترین دیکتاتور است.

 یک سؤال از سر کنجکاوی؛ ‌آیا عمدی هست که اسم رهبران مسلمان جهان را به عنوان دیکتاتور بیاورید؟!

  این سال دومی است که شما نام عمرالبشیر را به عنوان دیکتاتور شماره یک جهان معرفی می‌کنید، اما این از واقعیت خیلی فاصله دارد. چطور است که شما هیچ نامی از «اولمرت»، نخست وزیر اسرائیل نمی‌آورید؟ این نشان می‌دهد که شما از واقعیت خیلی دورید یا در یافتن حقیقت تنبل‌اید و یک تعداد اسم را هر سال چاپ می‌کنید.

 اگر بوش نماد دموکراسی است، چه بهتر که رهبران ما دیکتاتور باشند!

پارادی‌ها فهرست آدم‌بدهای 2007 را به عنوان پنجمین سال متوالی در حالی اعلام کرده‌اند که مدال‌های طلا و نقره را به گردن عمرالبشیر از سودان و کیم ایل جونگ از کره شمالی آویخته‌اند. در لیست نام دیکتاتورهای برتر سال هم، از رهبران چین، عربستان، میانمار،‌ زیمبابوه، لیبی، سوریه، گینه، بلاروس، پاکستان، لائوس، اتیوپی، مصر، کامرون و حتی ولادیمیر پوتین از روسیه نام برده‌اند.

آن‌ها در مورد اسم و فامیل امسالشان این را هم فرموده‌اند که دو دیکتاتور را از لیست حذف کرده‌اند: یکی صفر مراد نیاز اف از ترکمنستان است که در دسامبر2006 مرد و از گردونه رقابت حذف شد و دومی فیدل کاسترو رهبر انقلابی و ضدآمریکایی کوبا که از 31 جولای قدرت را به برادرش رائول تحویل داده است.

 فیدلی که هرساله در جدول دیکتاتورها معرفی شده، همان رهبری است که هر بار با انتخاب خود مردم روی کار‌آمده و در دنیا به ساده‌زیستی و سوء استفاده نکردن از پستش معروف است!